هشدار جدی پزشکان به افراد کم خواب

بررسی ها نشان می‌دهند که خوابیدن کمتر از چهار ساعت در شب هنگام می‌تواند سبب به وجود آمدن چربی‌های  خطرناک و نگران کننده در اندام‌های فرد شود و در نتیجه باعث بروز مشکلات قلبی و کلیوی شود. تأثیرات سلول‌های چربی در بدن بیش از ذخیره انرژی است. این نوع از سلول‌ها در تولید ترکیبات و هورمون‌های التهابی نقش دارند. سلول‌های چربی احشایی فعالیت بسیار چشمگیری دارند و سبب تولید هورمون‌های التهابی می‌شوند. این هورمون‌ها به مرور ممکن است موجب بروز التهابات طولانی مدت و افزایش بروز بیماری‌های مزمن مانند بیماری‌های قلبی شوند. چربی‌های احشایی همچنین با دیابت نوع ۲ و سایر بیماری‌ها نیز در ارتباط باشند و سبب بروز آن‌ها شوند.

منظور از کم خوابی چیست؟

بی‌خوابی یکی از اختلالات خواب است که در روان‌شناسی خواب مورد مطالعه و بررسی قرار می‌گیرد. ناتوانی در به خواب رفتن یا ناتوانی در خواب ماندن در مدت طولانی یا خواب عمیق را کم خوابی می‌گویند. کم‌خوابی در واقع خود بیماری محسوب می‌شود بلکه جزء علایم بیماری به شمار می‌آید. کم‌خوابی معمولاً ناشی از اضطراب و تنش هیجانی است. گاهی افراد بدلیل مشاغل مختلف و دغدغه‌های روزمره مجبورند مدت کمتری بخوابند.

از هر ۳ نفر یک نفر به اندازه کافی نمی‌خوابد و به همین دلیل زمینه بروز انواع مشکلات و بیماری‌ها پدید می‌آید. عادات بد خواب نه تنها ممکن است فرد را در طول روز خسته کند، بلکه می‌تواند سلامتی او را نیز تهدید کند. خواب کوتاه، حتی در افراد جوان، سالم و نسبتاً لاغر، با افزایش کالری دریافتی، افزایش بسیار اندک وزن و افزایش قابل توجهی در تجمع چربی در داخل شکم مرتبط است.

عوارض ناشی از کم خوابی

• تأثیر کم خوابی بر وزن
• کم‌خوابی و افزایش وزن
• رابطه کم خوابی و دیابت
• کند شدن در اثر خواب کم
• اثرات بی خوابی روی یادگیری
• رابطه میزان خواب و ریسک پذیری
• رابطه کم خوابی و بیماری‌های قلبی
• رابطه کم خوابی و سردرد و سرگیجه
• تأثیر خواب کم روی اثرگذاری واکسن‌ها
• تأثیر بی خوابی روی سیستم ایمنی بدن
• تأثیر کم خوابی و بی خوابی بر تحریک پذیری
• مشکلات بینایی به عنوان یکی از پیامدهای خواب کم

چگونه خواب خوب و باکیفیتی داشته باشیم؟

چرا مشکلات خواب به ایجاد بیماری‌های چشمی منجر می‌شود؟

طبق بررسی های انجام شده فشار بر روی چشم هنگام دراز کشیدن یک عامل کلیدی در ایجاد گلوکوم است. همچنین، دریافت سطوح پایین اکسیژن که در نتیجه خروپف و آپنه خواب رخ می‌دهد، می‌تواند به عصب چشم آسیب وارد کند. در نتیجه بی‌خوابی نیز می‌تواند مسبب به وجود آمدن این بیماری باشد. هورمون‌های افراد کم خواب به طور هماهنگ عمل نمی‌کنند؛ دذ نتیجه این امر می‌تواند روی چشم اثر بگذارد. افسردگی و اضطراب نیز اغلب با بی‌خوابی همراه هستند و می‌توانند باعث افزایش فشار داخلی چشم شوند‌.

به چه میزان خواب نیاز داریم؟

• افراد مسن، ۶۵+ سال: ۷ تا ۸ ساعت
• بزرگسالان، ۲۶ تا ۶۴ سال: ۷ تا ۹ ساعت
• بزرگسالان جوان، ۱۸ تا ۲۵ سال: ۷ تا ۹ ساعت
• نوجوانان ۱۴ تا ۱۷ سال: ۸ تا ۱۰ ساعت
• کودکان در سن مدرسه، ۶ تا ۱۳ سال: ۹ تا ۱۱ ساعت
• کودکان پیش دبستانی ۳ تا ۵ سال: ۱۰ تا ۱۳ ساعت
• کودکان نوپا، ۱ تا ۲ سال: ۱۱ تا ۱۴ ساعت
• نوزادان ۴ تا ۱۱ ماه: ۱۲ تا ۱۵ ساعت
• نوزادان ۰ تا ۳ ماه: ۱۴ تا ۱۷ ساعت

کم خوابی و اثرات آن بر سیستم‌های بدن

سیستم غدد درون ریز

میزان خواب و تولید هورمون‌ها ارتباط مستقیمی دارند. جهت تولید تستوسترون، بدن حداقل به سه ساعت خواب مداوم نیاز دارد. وقفه در خواب در طول شب می‌تواند بر تولید این هورمون اثر گذار باشد و یا روند تولید هورمون را مختل کند. همچنین این وقفه می‌تواند بر تولید هورمون رشد به ویژه در کودکان و نوجوانان تاثیر گذار باشد. این هورمون‌ها به بدن کمک می‌کنند تا توده عضلانی تولید کرده و علاوه بر سایر عملکردهای رشد سلول‌ها و بافت‌ها را ترمیم نماید. غده هیپوفیز در طول روز هورمون رشد ترشح می‌کند، اما خواب کافی و ورزش نیز سبب افزایش ترشح این هورمون می‌شوند.

سیستم قلبی عروقی

کم خوابی می‌تواند فرآیندهایی را تحت تأثیر قرار دهد  که به سلامت قلب و عروق خونی کمک می‌کنند. این مشکل می‌تواند روی قند خون، فشار خون و سطح التهاب اثر بگذارد. این فرآیندها همچنین نقش مهمی در توانایی بدن برای ترمیم عروق خونی و قلب دارند. افرادی که خواب کافی ندارند بیشتر به بیماری‌های قلبی عروقی مبتلا می‌شوند. یک تجزیه و تحلیل علمی افزایش خطر حمله قلبی و سکته را مرتبط با عوارض کم خوابی تلقی می‌کند.

دستگاه گوارش

علاوه بر ارگان هایی که در بالا ذکر شد، کم خوابی می‌تواند بر دستگاه گوارش نیز اثر منفی بگذارد. در کنار پرخوری و ورزش نکردن، کم‌خوابی یکی دیگر از عوامل خطرآفرین در اضافه وزن و چاقی به حساب می‌آید. خواب بر سطح دو هورمون لپتین و گرلین تاثیر می‌گذارد که احساس گرسنگی و سیری را کنترل می‌کنند. لپتین هورمونی است که به مغز فرمان می‌دهد که به اندازه کافی غذا خورده‌اید. بدون خواب کافی، مغز لپتین را کاهش و گرلین را افزایش می‌دهد که محرک اشتها است.

هجوم این هورمون‌ها می‌تواند میان وعده‌های غذایی شبانه یا اینکه چرا ممکن است در اواخر شب فرد بیش از حد غذا بخورد را توضیح دهد. کمبود خواب همچنین سبب کاهش ترشح انسولین بعد از غذا می‌شود. انسولین به کاهش قند خون کمک می‌کند. از عوارض کم خوابی می‌توان به کاهش تحمل بدن برای گلوکز اشاره نمود که این موضوع با مقاومت به انسولین ارتباط دارد که این عارضه ها می‌توانند سبب بروز بیماری‌هایی همچون چاقی و دیابت شوند.

راهکارهای کاهش اثراث آلودگی هوا بر بدن

دستگاه تنفسی

اختلال تنفسی شبانه با آپنه انسدادی خواب (OSA) می‌تواند دچار اختلال در خواب فرد شده و یا سبب کاهش کیفیت خواب شود. همان‌طور که در طول شب بیدار می‌شوید، این موضوع می‌تواند باعث کم‌خوابی شود و فرد را در برابر عفونت‌های تنفسی مانند سرماخوردگی و آنفولانزا آسیب‌پذیرتر ‌کند. این عوارض کم خوابی همچنین می‌توانند بیماری‌های تنفسی موجود مانند بیماری مزمن ریوی را حادتر کند.

سخن پایانی

از دست دادن ۷ تا ۹ ساعت خواب بیش از هر چیزی سبب بروز عصبانیت و بدخلقی می‌شود. عوارض کم خوابی در طولانی مدت یک اتفاق انکار ناپذیر است. این اتفاق توانایی‌های ذهنی را از بین می‌برد و سلامت جسمانی را در معرض خطر واقعی قرار می‌دهد. توصیه‌ می‌شود با درنظر گرفتن برنامه درست میزان خواب خود را تنظیم نمایید و سلامتی بدن خود را تضمین کنید.