همه نکاتی که باید درباره رژیم کتوژنیک بدانید

همه نکاتی که باید درباره رژیم کتوژنیک بدانید؛ رژیم کتوژنیک یک رژیم غذایی با سطح بالای چربی، کمبود کربوهیدرات و مقدار متعادل پروتئین است. معمولاً در این رژیم، مصرف کربوهیدرات به حدود 20 تا 50 گرم محدود می‌شود، اگرچه ممکن است در شرایط خاصی این میزان افزایش یابد. با کاهش مصرف کربوهیدرات و افزایش مصرف چربی‌ها، بدن به حالتی معروف به کتوز وارد می‌شود.

رژیم کتوژنیک چیست و چگونه کار می‌کند؟

رژیم کتوژنیک یک برنامه غذایی است که مقدار کمی از کربوهیدرات و مقدار زیادی چربی را در بر می‌گیرد، با هدف تغییر متابولیسم از استفاده از گلوکز به سوی استفاده از چربی و تولید کتون برای تأمین انرژی. این رژیم غذایی باعث می‌شود که بدن از چربی به جای کربوهیدرات برای تولید انرژی استفاده کند. تحقیقات نشان داده‌اند که این رژیم غذایی می‌تواند فواید سلامتی متعددی از جمله کاهش وزن،افزایش عملکرد ذهنی و‌ بهبود کنترل قند خون را به ارمغان آورد.

در رژیم کتوژنیک، مصرف کربوهیدرات به شدت کاهش می‌یابد و به جای آن، چربی در رژیم غذایی جایگزین می‌شود. این کاهش در مصرف کربوهیدرات باعث ورود بدن به یک وضعیت متابولیک به نام کتوزیس یا کتوز می‌شود. وقتی کتوزیس ایجاد می‌شود، بدن برای تأمین انرژی بهتر و کارآمدتر از چربی استفاده می‌کند و چربی را در کبد به کتون تبدیل می‌کند که انرژی مورد نیاز برای مغز را فراهم می‌کند. رژیم کتوژنیک منجر به کاهش سطح قند خون و انسولین می‌شود که همراه با افزایش کتون‌ها، بهبودهایی در سلامت بدن را به همراه دارد.

آشنایی با انواع رژیم کتوژنیک 

رژیم کتوژنیک در انواع مختلفی ارائه می‌شود که براساس شرایط و نیازهای مختلف طراحی شده‌اند. این انواع شامل موارد زیر می‌باشند:

1. رژیم کتوژنیک هدفمند (TKD): این رژیم به شما امکان می‌دهد که در حین تمرین، مقداری از کربوهیدرات را مصرف کنید.
2. رژیم کتوژنیک استاندارد (SKD): این نوع رژیم کتوژنیک، با میزان کمی از کربوهیدرات، مقدار متوسطی از پروتئین و مقدار بالایی از چربی ارائه می‌شود. به طور معمول، این رژیم شامل 70٪ چربی، 20٪ پروتئین و تنها 10٪ کربوهیدرات است.
3. رژیم کتوژنیک دوره‌ای (CKD): در این نوع رژیم کتوژنیک، دوره‌هایی از مصرف کربوهیدرات بیشتر، مانند 5 روز رژیم کتوژنیک و 2 روز مصرف کربوهیدرات، در نظر گرفته می‌شود.
4. رژیم کتوژنیک با پروتئین بالا: این نوع رژیم کتوژنیک شباهت زیادی به رژیم کتوژنیک استاندارد دارد، اما در اینجا مقدار بیشتری از پروتئین مصرف می‌شود. به طور معمول، نسبت ترکیبی این رژیم غذایی شامل 60 درصد چربی، 35 درصد پروتئین و 5 درصد کربوهیدرات است.

رژیم کتوژنیک برای چه افرادی مناسب است؟

رژیم کتوژنیک می‌تواند برای افرادی که با مشکلات مختلفی مانند دیابت نوع 2، صرع، سندرم تخمدان پلی‌کیستیک و حتی برخی از بیماری‌های سرطانی مواجه هستند، مفید باشد. با این حال، برخی افراد باید از استفاده از این رژیم غذایی خودداری کنند. این افراد شامل موارد زیر می‌شوند:

• افراد مبتلا به دیابت که برای کنترل قند خون وابسته به انسولین هستند.
• افرادی که به بیماری کلیوی یا پانکراتیت مبتلا هستند و نیاز به رژیم غذایی ویژه دارند.
• افرادی که اختلالات خوردن دارند یا به دلیل مشکلات روانی ناتوان در پیگیری رژیم غذایی هستند.
• زنان در دوران بارداری و شیردهی که نیاز به مقادیر متوازن و متنوعی از مواد غذایی دارند تا نیازهای بدن خود و جنین یا نوزاد خود را برطرف کنند.

آیا مصرف پیاز در رژیم کتوژنیک ممنوع است؟

معمولاً مصرف پیاز به میزان محدودی مجاز است؛ چرا که پیاز دارای مقدار قابل توجهی کربوهیدرات است. با این حال، معمولاً مقدار پیاز مصرفی در یک وعده غذایی کم است و به نظر نمی‌رسد که تأثیر قابل توجهی بر سطح قند خون داشته باشد.

غذاهای ممنوعه در رژیم کتوژنیک کدامند؟

غذاهایی که حاوی مقادیر زیادی کربوهیدرات هستند باید در رژیم کتوژنیک محدود یا حذف شوند. این شامل دسته‌های مختلفی از غذاهاست، از جمله:

1. حبوبات از جمله لوبیا چشم بلبلی، نخود، عدس و نخود.
2. الکل از جمله شراب،آبجو، مشروب و نوشیدنی‌های مخلوط.
3. محصولات غلات و نشاسته مانند برنج،آرد گندم، پاستا و غلات
4. شیرینی‌ها مانند اسموتی، کیک، نوشابه، آبمیوه، بستنی و آب نبات.
5. تمامی میوه‌ها به جز مقادیر کمی از خانواده توت‌ها مانند توت فرنگی.
6. چربی‌های ناسالم مانند روغن‌های گیاهی فرآوری شده و سس مایونز.
7. سبزیجات ریشه‌ای و غده‌ها مانند سیب‌زمینی شیرین، سیب‌زمینی، هویج و ازگیل.
8. غذاهای رژیمی بدون قند مانند شربت‌ها، آب نبات بدون قند، پودینگ‌ها، شیرین کننده‌ها و دسرها.
9. محصولات کم چرب یا رژیمی مانند سس مایونز کم چرب، سس سالاد و برخی چاشنی‌ها و سس‌ها مانند سس باربیکیو، خردل عسل و سس کچاپ.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله ورزش پیلاتس و بهترین راهکار لاغری را نیز مطالعه نمایید.

رژیم کتوژنیک چه خطراتی به همراه دارد؟

ماندن در رژیم کتو به طور طولانی مدت ممکن است با خطراتی همراه باشد. این خطرات شامل کاهش پروتئین در خون، سس تریاکی، افزایش چربی‌های اضافی در کبد و احتمال ایجاد سنگ کلیه می‌شود. همچنین، مصرف داروهایی مانند مهارکننده‌های SGLT2 برای درمان دیابت نوع 2 ممکن است خطر ابتلا به کتواسیدوز دیابتی را افزایش دهد که به نوعی اسیدیته خون را افزایش می‌دهد. تحقیقات بیشتری برای ارزیابی بی‌خطر بودن رژیم کتو در طولانی مدت در حال انجام است، بنابراین مشاوره با پزشک خود درباره برنامه غذایی و انتخاب‌های مناسبتان ضروری است.

سخن پایانی

رژیم کتوژنیک، یک رژیم غذایی با میزان کم کربوهیدرات و بالای چربی است که می‌تواند در کاهش وزن و بهبود سلامت عمومی بدن مؤثر باشد. ابحاث نشان داده‌اند که این نوع رژیم غذایی ممکن است در کنترل بیماری‌های مانند سرطان، دیابت، صرع و آلزایمر موثر باشد.