کمبود آهن و نشانه‌های آن در پوست و مو که باید بشناسید

تاثیر کمبود آهن بر پوست و مو

شاید سال‌هاست که از بهترین شامپوها و گران‌قیمت‌ترین کرم‌ها استفاده می‌کنید، اما همچنان با ریزش موی شدید، خشکی و کدری پوستو شکنندگی ناخن‌ها مواجه هستید. شاید به ذهن‌تان هم خطور نکند که این مشکلات، ریشه در یکی از شایع‌ترین کمبودهای تغذیه‌ای در جهان دارد. کمبود آهن، همان ماده معدنی ساده‌ای که برای ساخت هموگلوبین و انتقال اکسیژن ضروری است، نقشی حیاتی در درخشش و سلامت پوست و موی شما ایفا می‌کند. در این مقاله از مجله آقای دارو، به بررسی این ارتباط پنهان و مهم می‌پردازیم و به شما نشان می‌دهیم چگونه با مدیریت آهن بدن، زیبایی از دست‌رفته را بازگردانید.

چه کسانی بیشتر در معرض کمبود آهن هستند؟

برخی گروه از افراد بیشتر به کمبود این ماده در بدن مبتلا می‌شوند:

• زنان باردار و شیرده
• ورزشکاران حرفه‌ای
• دختران و زنان با قاعدگی‌های سنگین
• گیاهخواران و افراد با رژیم‌های محدود غذایی
• افراد با بیماری‌های گوارشی مثل سلیاک یا کولیت

رابطه آهن با سلامت پوست و مو

برای اینکه بفهمیم چرا کمبود آهن می‌تواند موهای ما را خشک و شکننده کند و پوست‌مان را کدر جلوه دهد، لازم است به عملکرد اصلی این ماده معدنی نگاهی بیندازیم. آهن جزئی حیاتی از پروتئین هموگلوبین است که وظیفه انتقال اکسیژن از ریه‌ها به تمام سلول‌های بدن، از جمله سلول‌های فولیکول مو و سلول‌های پوستی را بر عهده دارد.

وقتی ذخایر آهن بدن کاهش می‌یابد، فرآیند اکسیژن‌رسانی مختل می‌گردد. سلول‌ها به منظور تقسیم و رشد، به اکسیژن کافی نیاز دارند. در چنین شرایطی، بدن به صورت هوشمندانه، اکسیژن موجود را به اندام‌های حیاتی‌تر مانند مغز و قلب هدایت می‌کند و فولیکول‌های مو و سلول‌های پوستی در اولویت‌های بعدی قرار می‌گیرند. این کمبود اکسیژن، به تدریج سبب تضعیف و کاهش رشد این سلول‌ها می‌شود. برای خرید کرم ضد قرمزی درمالیفت کلیک کنید.

علائم کمبود آهن که بر زیبایی 

کمبود آهن تنها با رنگ‌پریدگی یا خستگی خود را نشان نمی‌دهد. علائم آن ممکن است به شکل‌های مختلفی روی زیبایی شما تاثیر بگذارد. آیا این علائم برای شما آشناست؟

• ریزش موی غیرطبیعی: شاید یکی از بارزترین و آزاردهنده‌ترین علائم باشد. ریزش موی شدید و پراکنده در تمام سر، می‌تواند هشداری جدی از کمبود آهن باشد.
• پوست خشک و کدر: کمبود اکسیژن و مواد مغذی به سلول‌های پوستی موجب می‌شود پوست شادابی و طراوت خود را از دست بدهد، خشک و کم‌رنگ به نظر برسد و چین و چروک‌ها زودتر نمایان شوند.
• ناخن‌های شکننده: ناخن‌هایی که به راحتی می‌شکنند، پوسته‌پوسته می‌شوند یا حتی دارای خطوط عمودی هستند، می‌توانند نشانه‌ای از این کمبود باشند.
• گوشه‌های لب خشک و ترک‌خورده: این عارضه که به آن آنگولار چایلیتیس گفته می‌شود، در بسیاری از موارد با کمبود آهن و ویتامین‌های گروه B مرتبط است

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله 7 مورد از مهم‌ترین تاثیر رابطه جنسی بر زیبایی را نیز مطالعه نمایید.

کمبود آهن ریزش موی الگوی زنانه را تشدید می‌کند؟

در بسیاری از زنان، ریزش موی ژنتیکی یا الگوی زنانه (Female Pattern Hair Loss) با کمبود آهن تشدید می‌شود. برخی مطالعات نشان می‌دهند که حتی در زنانی که به لحاظ ژنتیکی مستعد ریزش مو هستند، در صورتی که سطح فریتین آن‌ها پایین باشد، شدت ریزش مو بیشتر خواهد بود. در نهایت، برای کنترل این نوع ریزش، ابتدا باید از کافی بودن ذخایر آهن بدن اطمینان حاصل نمود.

راهکارهای عملی برای افزایش آهن 

حالا که از تاثیر حیاتی آهن بر سلامت پوست و مو آگاه شدید، وقت آن است که به راه‌حل‌های عملی بپردازیم. افزایش سطح آهن تنها به مصرف قرص آهن محدود نمی‌شود و شامل یک رویکرد جامع است.

1. رژیم غذایی غنی از آهن

بهترین منبع آهن، غذاهایی هستند که به صورت طبیعی این ماده معدنی را دارند. دو نوع آهن در مواد غذایی وجود دارد:

• آهن هِم (Heme Iron): در منابع حیوانی مانند گوشت قرمز، مرغ و ماهی یافت می‌شود و جذب آن بسیار بالاست.
• آهن غیر هِم (Non-Heme Iron): در منابع گیاهی مثل عدس، لوبیا، اسفناج، آجیل و غلات غنی‌شده وجود دارد. جذب این نوع آهن کمتر است، اما با روش‌هایی می‌توان آن را بهبود بخشید.

^{به منظور افزایش جذب آهن غیر هِم، آن را با منابع غنی از ویتامین C (مانند مرکبات، فلفل دلمه‌ای و توت‌فرنگی) مصرف کنید.}

2. مکمل‌های آهن

در صورتی که رژیم غذایی به تنهایی کافی نباشد و آزمایش خون شما کمبود آهن را تایید کند، پزشک ممکن است مکمل‌های آهن را تجویز کند. مصرف خودسرانه مکمل‌ها توصیه نمی‌شود؛ چرا که دوز بیش از حد آهن می‌تواند سمی باشد. برای خرید سرم کلين بيوتی کلیک کنید.

یک لیست غذایی ساده حاوی آهن 

در صورتی که می‌خواهید سطح آهن بدن‌تان را به صورت طبیعی بالا ببرید، نیازی به کارهای سخت نیست. کافیست چند ماده غذایی را به برنامه‌تان اضافه کنید:

• صبحانه: مقداری جو دوسر با کشمش یا مغز تخمه آفتابگردان.
• ناهار: عدسی یا خوراک لوبیا. سالاد با اسفناج تازه.
• عصرانه: چند عدد بادام، پسته یا تخمه کدو.
• شام: یک وعده گوشت قرمز بدون چربی یا مرغ.

نکته ساده برای جذب بهتر این است که کنار غذای خود یک لیوان آب پرتقال تازه بنوشید. ویتامین C موجود در آن به جذب بهتر آهن کمک می‌کند.

سوالات متداول اثرات کمبود آهن بر پوست و مو

1. آیا کمبود آهن تنها دلیل ریزش مو است؟
خیر. عوامل هورمونی، استرس، ژنتیک و کمبود سایر ویتامین‌ها هم نقش دارند. اما کمبود آهن یکی از شایع‌ترین علت‌هاست.

2. چقدر طول می‌کشد تا موها بعد از مصرف آهن دوباره رشد کنند؟
معمولاً بین 3 تا 6 ماه زمان می‌برد تا نتایج اولیه دیده شود.

3. آیا مصرف بیش از حد آهن برای بدن ضرر دارد؟
بله. آهن اضافه می‌تواند موجب آسیب کبدی، مشکلات قلبی و یبوست شدید شود. همیشه زیر نظر پزشک مصرف کنید.

4. بهترین آزمایش برای تشخیص کمبود آهن چیست؟
آزمایش فریتین سرم دقیق‌ترین روش برای بررسی ذخایر آهن بدن است.

سخن پایانی

سلامت و زیبایی پوست و موی شما، انعکاسی از وضعیت سلامتی داخلی بدن است. کمبود آهن یک عامل خاموش اما موثر در پشت پرده بسیاری از مشکلات زیبایی است که ممکن است به آن بی‌توجه باشیم. با شناخت علائم، تغذیه مناسب و در صورت لزوم، مشورت با پزشک و مصرف مکمل، می‌توانید ذخایر آهن بدن‌تان را به حد مطلوب برسانید و به زیبایی پایدار و درخشان برسید. به یاد داشته باشید که زیبایی از سلامت آغاز می‌شود.

شما چه تجربه‌ای در زمینه تاثیر کمبود آهن بر پوست و موی خود دارید؟ آیا با بهبود تغذیه خود شاهد تغییرات بوده‌اید؟ نظرات و تجربیات خود را با ما در میان بگذارید.

منبع: National Library of Medicine