روش‌های پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری و مشکلات مثانه بعد از زایمان

روش‌های پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری و مشکلات مثانه بعد از زایمان

تغییرات کنترل مثانه پس از تولد نوزاد برای مادران رخ می‌دهد و این نگرانی طبیعی است.بی‌اختیاری ادرار پس از زایمان یک چالش شایع بوده که طبق آمارها، حدود یک سوم از زنان آن را تجربه می‌کنند. این عارضه از دوران بارداری شروع شده و تا چند ماه پس از زایمان ادامه یابد اما این مشکل قابل مدیریت و پیشگیری است.    

شناخت روش‌های پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری و مشکلات مثانه بعد از زایمان ضروری خواهد بود. این مقاله از مجله آقای دارو، به شما کمک می‌کند تا با استفاده از راهکارهای عملی، سلامت مثانه خود را بهبود بخشید. در اینجا، به بررسی روش‌های پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری و مشکلات مثانه بعد از زایمان از جنبه‌های مختلف، از جمله تمرینات فیزیکی تا سلامت روان، می‌پردازیم تا شما با اطلاعات کامل، این دوره را با آرامش بیشتری پشت سر بگذارید. 

چرا کنترل مثانه پس از زایمان دچار چالش می‌شود؟

به منظور درک بهتر راهکارهای پیشگیری، لازم است بدانیم چرا این مشکل رخ می‌دهد. کنترل مثانه به یک سیستم هماهنگ از عضلات، اعصاب و بافت‌های همبند وابسته است که به آن کف لگن می‌گویند. بارداری و زایمان، این دو مرحله حساس، می‌توانند این سیستم را به طور موقت تحت تاثیر خود قرار دهند. دلایل اصلی این تغییرات در ادامه آمده است:   

• ضعف عضلات کف لگن: این عضلات درست مثل یک گهواره از مثانه، رحم و روده‌ها محافظت می‌کنند. فشار ناشی از وزن جنین در دوران بارداری و کشش شدید در حین زایمان طبیعی، این عضلات را ضعیف و کشیده می‌کند.   
• آسیب‌های عصبی: اعصابی که مسئول ارسال پیام بین مغز و مثانه هستند، ممکن است در طول یک زایمان طولانی یا سخت، دچار کشیدگی یا آسیب شوند. این اختلال در ارتباطات عصبی، کنترل ارادی بر مثانه را دشوار می‌سازد.   
• تغییرات هورمونی: نوسانات هورمونی در دوران بارداری و پس از آن، بر بافت‌های مجاری ادراری و عضلات حمایت‌کننده آن اثر گذاشته و می‌تواند منجر به شل شدن آن‌ها شود.   

این سه عامل در کنار هم توضیح می‌دهند که چرا بی‌اختیاری ادرار یک مشکل پیچیده است و نیازمند یک راهکار چندجانبه خواهد بود. 

راهکارهای کلیدی در پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری و مشکلات مثانه بعد از زایمان

خوشبختانه، راهکارهای ساده‌ و در عین حال نتیجه بخشی وجود دارد که می‌توانید از همان ابتدا برای تقویت سیستم کنترل مثانه خود به کار بگیرید. این اقدامات، ستون فقرات روش‌های پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری و مشکلات مثانه بعد از زایمان را تشکیل می‌دهند.

تمرینات کگل

تمرینات کگل شناخته‌شده‌ترین و موثرترین روش برای تقویت عضلات کف لگن به شمار می‌روند که توسط بسیاری از متخصصین نیز توصیه می‌شود. انجام منظم این تمرینات می‌تواند به طور قابل توجهی به پیشگیری و درمان بی‌اختیاری ادرار کمک نماید.   

شناسایی عضلات صحیح مهم‌ترین بخش، پیدا کردن عضلات درست است. یک راه این است که در زمان ادرار کردن، سعی کنید جریان ادرار را متوقف نمایید. عضلاتی که برای این کار منقبض می‌کنید، همان عضلات کف لگن هستند. شایان به ذکر است که این کار تنها برای شناسایی بوده و نباید به عنوان یک تمرین منظم انجام شود.   

روش دیگر این است که یک انگشت تمیز را وارد واژن کرده و سعی کنید عضلات اطراف آن را منقبض کنید. باید احساس فشردگی دور انگشت خود داشته باشید.   

نحوه انجام تمرین پس از شناسایی عضلات، مراحل زیر را دنبال کنید:

1. مثانه خود را به طور کامل خالی کنید.   
2. در یک وضعیت راحت، مانند خوابیده به پشت یا نشسته، قرار بگیرید.   
3. عضلات کف لگن را منقبض نموده و این انقباض را برای 3 تا 5 ثانیه نگه دارید.   
4. سپس عضلات را به آرامی رها کرده و برای 3 تا 5 ثانیه استراحت کنید.   
5. حائز اهمیت است که هنگام تمرین، عضلات شکم، باسن یا ران‌ها را منقبض نکنید و نفس خود را حبس نکنید. لازم است تنفس شما عادی و روان باشد.   

برای شروع، می‌توانید از یک برنامه منظم پیروی کنید تا به تدریج قدرت عضلات خود را افزایش دهید.

برنامه هفتگی تمرینات کگل برای شروع

باید بدانید که این برنامه به شما کمک می‌کند تا به صورت تدریجی و بدون فشار آوردن به عضلات، آن‌ها را تقویت کنید. ثبات در انجام تمرینات کلید موفقیت است.   

مدیریت رژیم غذایی و مایعات

آنچه می‌خورید و می‌نوشید می‌تواند اثرات مستقیمی بر عملکرد مثانه شما داشته باشد. مدیریت دذست رژیم غذایی بخش مهمی از پیشگیری محسوب می‌شود.

• مصرف مایعات کافی: یک تصور غلط رایج این است که نوشیدن مایعات کمتر به کنترل بی‌اختیاری کمک می‌کند. جالب است بدانید که این کار اشتباه است. نوشیدن آب ناکافی منجر به غلیظ شدن ادرار می‌شود و این ادرار غلیظ می‌تواند مثانه را تحریک نموده و علائم را بدتر کند.  حداقل روزانه 8 لیوان آب بنوشید تا سیستم ادراری شما به خوبی کار کند.   
• جلوگیری از یبوست: یبوست فشار اضافی بر مثانه و عضلات کف لگن وارد می‌کند. مصرف غذاهای سرشار از فیبر نظیر حبوبات، میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل به عملکرد منظم روده‌ها کمک کرده و این فشار را کم می‌کند.   
• شناسایی مواد غذایی محرک: مصرف برخی غذاها و نوشیدنی‌ها می‌توانند مثانه را تحریک نموده و احساس فوریت یا تکرر ادرار را افزایش دهند. شناخت و محدود کردن مصرف آن‌ها می‌تواند تفاوت بزرگی ایجاد نماید. برای خرید قرص اولترا ویتامین سی کلیک کنید.

مواد غذایی محرک مثانه و جایگزین‌های مناسب

تکنیک‌های رفتاری برای پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری

علاوه بر تقویت عضلات، می‌توانید مثانه خود را آموزش دهید تا رفتار قابل پیش‌بینی‌تری داشته باشد. این تکنیک‌ها به بازسازی ارتباط بین مغز و مثانه کمک بسزایی می‌کنند.

• زمان‌بندی دفع ادرار: به جای اینکه منتظر احساس نیاز به دفع ادرار بمانید، بر اساس یک برنامه زمانی مشخص به دستشویی بروید. به عنوان مثال هر 60 تا 90 دقیقه یک بار. به تدریج می‌توانید این فاصله زمانی را افزایش دهید تا مثانه به نگهداری حجم بیشتری از ادرار خود را عادت دهذ.   
• تکنیک‌های کنترل احساس فوریت: زمانی کخ احساس نیاز شدید و ناگهانی به دفع ادرار داشتید، سریعا به سمت دستشویی ندوید. بایستید، چند نفس عمیق بکشید و چند انقباض سریع کگل انجام دهید. این کار به آرام شدن مثانه کمک کرده و به شما فرصت می‌دهد تا با آرامش به دستشویی بروید.   
• دفع مجدد (Double Voiding): پس از اتمام ادرار، چند لحظه تحمل کرده و سپس دوباره تلاش کنید. این امر به شما اطمینان می‌دهد که مثانه به طور کامل تخلیه شده است و از نشت ادرار ناشی از سرریز شدن جلوگیری می‌نماید.   

این روش‌های رفتاری، کنترل شما بر عملکرد مثانه را افزایش داده و به شما قدرت مدیریت بیشتری می‌دهند.

رابطه سلامت روان و کنترل مثانه پس از زایمان

بی‌اختیاری می‌تواند بر روان شما نیز اثر داشته باشد و وضعیت روانی شما نیز می‌تواند کنترل مثانه را تحت تاثیر قرار دهد.

• تأثیر بی‌اختیاری بر روان: تجربه بی‌اختیاری ادرار می‌تواند منجر به بروز حس خجالت، کاهش اعتماد به نفس و انزوای اجتماعی شود. این فشار روانی می‌تواند به استرس و اضطراب دامن بزند و حتی در تشدید علائم افسردگی پس از زایمان نقش داشته باشد.   
• تأثیر استرس بر مثانه:  استرس، اضطراب و خستگی شدید که اغلب همراهان مادران در دوره پس از زایمان هستند، می‌توانند به طور مستقیم عملکرد مثانه را مختل نمایند. استرس شدید سیگنال‌های عصبی بین مغز و مثانه را دچار اختلال نموده و موجب می‌شود مثانه بیش از حد فعال شود. این وضعیت منجر به احساس فوریت و تکرر ادرار می‌شود.   

شکستن این چرخه به منظور پیشگیری موثر ضروری خواهد بود. مدیریت استرس تنها برای سلامت روان شما نیست، بلکه یک راهکار کلیدی برای سلامت مثانه شما نیز محسوب می‌گردد.

راهکارهای عملی برای مدیریت استرس

• تنفس عمیق: چند دقیقه در روز را به تنفس عمیق و آرام اختصاص دهید. این کار ساده سیستم عصبی را آرام کرده و به کاهش فعالیت بیش از حد مثانه کمک می‌کند.
• استراحت کافی: کمبود خواب یکی از بزرگترین منابع استرس برای مادران است. هر زمان که امکان دارد، استراحت کنید.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله درمان سریع سوزش ادرار با خیار و جوش شیرین را نیز مطالعه نمایید.

سخن پایانی

به یاد داشته باشید که روش‌های پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری و مشکلات مثانه بعد از زایمان بسیار آسان و در عین حال موثر هستند. این یک مسیر بهبودی است که نیازمند صبر و ثبات قدم است. با تمرکز بر سه ستون اصلی یعنی تمرینات منظم کگل، رژیم غذایی آگاهانه و مدیریت استرس، می‌توانید کنترل بدن خود را بازگردانید و از این دوره جدید زندگی خود لذت ببرید. 

در صورتی که علائم شما پس از چند ماه مراقبت و تمرین بهبود نیافت یا شدیدتر شد، لازم است با پزشک یا فیزیوتراپیست متخصص کف لگن مشورت نمایید. درمان‌های موثر دیگری نیز وجود دارند که می‌توانند به شما کمک کنند. برای خرید قطره کولیک اید ویتابیوتیکس کلیک کنید.

سوالات متداول پیشگیری از بی‌اختیاری ادراری بعد از زایمان

1.بی‌اختیاری ادرار بعد از زایمان چقدر طول می‌کشد؟ 

در بسیاری از مادران، این مشکل در طی چند هفته تا چند ماه به طور طبیعی بهبود می‌یابد. زمان بهبودی برای هر فرد متفاوت خواهد بود. در صورتی که بی‌اختیاری بیش از 6 هفته ادامه پیدا کرد، مشورت با پزشک توصیه می‌شود.   

2. آیا این مشکل فقط بعد از زایمان طبیعی رخ می‌دهد؟ 

خیر. اگرچه بی‌اختیاری در زنانی که زایمان طبیعی داشته‌اند شایع‌تر است، اما زنانی که سزارین کرده‌اند نیز ممکن است آن را تجربه کنند. فشار بارداری به تنهایی می‌تواند عضلات کف لگن را ضعیف نماید.   

3. چه زمانی باید به پزشک مراجعه کرد؟ 

در صورتی که بی‌اختیاری پس از 6 هفته تمرین و رعایت نکات بهبود نیافت، یا اگر با علائمی مثل درد یا سوزش هنگام ادرار همراه بود (که می‌تواند نشانه عفونت ادراری باشد)، لازم است به پزشک مراجعه کنید.   

4. آیا تمرینات کگل واقعا موثر هستند؟ 

بله. تمرینات کگل به عنوان خط اول درمان و پیشگیری شناخته می‌شوند. این تمرینات با تقویت مستقیم عضلات کف لگن، به طور قابل توجهی به بهبود کنترل مثانه کمک می‌کنند. نتایج مثبت در اغلب موارد پس از چند هفته تا سه ماه تمرین منظم و صحیح قابل مشاهده است.

منبع: mayoclinic