اهمیت خواب عمیق در بهبود زندگی شما

اهمیت خواب عمیق در بهبود زندگی شما؛ خواب عمیق، در مقابل خواب REM یا سطحی، جنبه‌ای از خواب است که در آن بیشتر بدن به آرامش و استراحت می‌رسد و برخلاف سایر فازهای خواب، به راحتی از خواب عمیق بیدار نمی‌شوید. زمانی که از این نوع خواب بیدار می‌شوید، احساس انرژی و پویایی بیشتری دارید. از آنجا که بدن در این فاز از خواب به استراحت کامل می‌رسد، بیدار شدن از خواب عمیق چالش بیشتری دارد و ممکن است با احساس گیجی روبرو شوید. در این زمان، عضلات شما بیشترین ریلکسی را تجربه می‌کنند و ضربان قلب و تنفس به آرام‌ترین حالت خود می‌رسند.

خواب عمیق به چه معناست؟

در خواب عمیق، امواج مغز به فرکانس پایین‌ترین خود می‌رسند. در این فاز، بیدار شدن از خواب به‌سختی اتفاق می‌افتد و پس از بیداری، ممکن است احساس سستی و گیجی کنید. هنگامی که در این نوع خواب هستید، مغز به‌کار خود در بازیابی و ترمیم بدن با تمام تلاشش مشغول است.

آیا خواب عمیق مهم است؟

اگر از یکی از نرم‌افزارها یا ابزارهای پایش عمق خواب استفاده کنید، ممکن است شگفت‌زده شوید. احتمالا فکر می‌کنید کسی که خوابش سنگین است، خواب عمیق دارد، اما حتی این افراد هم ممکن است متعجب شوند. خواب عمیق برای هر فرد چیزی کمیاب است. در واقع، به خواب عمیق به طور لزومی نیازی نیست، اما فواید آن بسیار زیاد است.

فواید خواب عمیق برای بدن چیست؟

مراحل خواب عمیق، خواب REM و مرحله‌ی سوم چرخه‌ی خواب به عنوان دوره‌‌ی بازیابی شناخته شده و برای تنظیم هورمون‌ها، رشد و بازسازی فیزیکی بسیار حیاتی هستند. در مرحله خواب REM، مغز اطلاعات را دسته‌بندی و در حافظه‌ی بلندمدت ذخیره می‌کند و هورمون‌های شیمیایی احساس خوب را افزایش می‌دهد. عدم بهره‌مندی از خواب عمیق ممکن است باعث افزایش وزن، افسردگی، کاهش تمرکز و مشکلات اجتماعی شود. بنابراین، خواب عمیق تأثیرات مثبتی بر کیفیت زندگی دارد.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله راز سردرد صبحگاهی؛ چرا با سردرد بیدار می‌شویم؟ را نیز مطالعه نمایید.

بدن انسان به چند ساعت خواب عمیق نیاز دارد؟

برای تعیین مقدار خواب عمیقی که بدنتان نیاز دارد، ابتدا باید متوجه شوید که چقدر خواب در طول شب برایتان لازم است. بزرگ‌سالان بیشترین نیاز به 7 تا 9 ساعت خواب در شب دارند و از این مقدار، بین 13 تا 23 درصد باید به خواب عمیق اختصاص یابد. به عنوان مثال، اگر شما هر شب هفت ساعت خواب می‌کنید، حدوداً بین 55 تا 97 دقیقه باید به خواب عمیق بپردازید.

بدن به طور معمول خودش میزان خواب عمیق را تنظیم می‌کند. به عنوان مثال، اگر شما در حال جبران کمبود خواب هستید یا به دلیل برنامه کاری خود در طول یک هفته خواب کمتری داشته‌اید، احتمالاً زمان بیشتری را در خواب عمیق سپری خواهید کرد. همچنین، پس از درمان اختلالات خواب مانند آپنه خواب، افراد معمولاً تجربه خواب عمیق بیشتری دارند. از طرفی، افرادی که مرتباً از چرت زدن استفاده می‌کنند، ممکن است در طول این چرت‌ها خواب عمیق کمتری داشته باشند؛ چرا که بخشی از نیازشان به خواب عمیق تأمین شده است.

چگونه می‌توان خواب عمیق‌تری داشت؟

برای افزایش میزان خواب عمیق، اولین و مهم‌ترین قدم اختصاص دادن زمان بیشتر به خواب است که این اقدام به بدن اجازه می‌دهد تا چرخه‌های خواب بیشتری را طی کند و خواب عمیق‌تری تجربه کند.

علاوه بر این، انجام ورزش‌های سنگین مانند شنا، دویدن و یوگا در طول روز به جای قبل از خواب، ایجاد تغییرات در رژیم غذایی با خوردن کمتر از کربوهیدرات و بیشتر از چربی‌های سالم و گرم کردن بدن در آب گرم یا سونا قبل از خواب نیز می‌تواند به بهبود خواب عمیق کمک کند.

دیگر اقدامات می‌تواند شامل اجتناب از نورهای آبی مثل گوشی‌های هوشمند، پوشاندن پنجره‌ها و خاموش کردن چراغ‌ها، تمرین تکنیک‌های مدیریت استرس، اجتناب از مصرف کافئین و وعده‌های غذایی سنگین در قبل از خواب  و تنظیم برنامه خواب و سعی برای خوابیدن و بیدار شدن در زمان‌های ثابت می‌شود.

کمبود خواب عمیق چه تاثیراتی بر بدن دارد؟

علاوه بر احساس خستگی، کمبود خواب عمیق می‌تواند تأثیرات مختلفی بر بدن داشته باشد. خواب عمیق بخشی از فرآیند شکل‌گیری و تثبیت حافظه است؛ بنابراین کمبود آن ممکن است منجر به مشکلاتی در یادگیری و به خاطر آوردن اطلاعات شود، حتی پس از یک شب کمبود خواب عمیق.

در سطح فیزیکی، کمبود خواب عمیق می‌تواند منجر به تضعیف واکنش بدن به واکسن‌ها و افزایش آسیب‌پذیری در برابر عفونت‌ها شود. علاوه بر این، در طول خواب عمیق، مواد زائد از مغز دفع می‌شوند، بنابراین اختلال در آن ممکن است باعث پیشرفت بیماری‌های عصبی مانند آلزایمر و پارکینسون شود.

همچنین، محرومیت از خواب می‌تواند با تغییرات هورمونی در ارتباط باشد که اشتهای ما برای مصرف غذاهای پرکالری را بیشتر می‌کند و ممکن است به مقاومت به انسولین، دیابت نوع 2 و بیماری‌های قلبی منجر شود اما خوابیدن می‌تواند برخی از این اثرات را معکوس کند.

سخن پایانی

خواب عمیق یا خواب امواج آهسته، به مرحله‌های سوم و چهارم خواب اشاره دارد. در این مراحل، ضربان قلب و تنفس به حداقل خود کاهش می‌یابد، امواج مغز آرام می‌شود و عضلات و چشمان استراحت می‌کنند. این مرحله به عنوان "احیاگر" خواب شناخته می‌شود؛ زیرا در آن بدن بافت‌ها را ترمیم کرده و سیستم ایمنی را تقویت می‌کند.

هنگامی که در حال خوابیدن هستید، انواع مختلفی از چرخه‌ی خواب را تجربه می‌کنید، اما خواب عمیق به عنوان یکی از این مراحل، برای حالت شادابی در زمان بیداری بسیار مهم است. با پیشرفت سن، مقدار خواب عمیق در شبانه کاهش می‌یابد؛ زیرا در این مرحله، بدن به طور کامل رشد یافته است و نیاز کمتری به فرآیند رشد دارد، مانند بدن کودکان.