مهمترین تفاوت قرص ضدبارداری اورژانسی و معمولی را بدانید
یکی از دغدغههای مهم و اساسی در میان زنان در سنین باروری، انتخاب روش مناسب به منظور پیشگیری از بارداری است. امروزه روشهای بسیار زیادی جهت کنترل بارداری وجود دارد، اما در میان همه این گزینهها، دو نوع قرص بیش از سایر روشها مورد استفاده قرار میگیرند: قرص ضدبارداری معمولی و قرص ضدبارداری اورژانسی.
شاید اینگونه تصور شود که این دو قرص عملکرد شبیه بهم داشته باشند، اما در واقع تفاوتهای عمدهای از نظر عملکرد، ترکیبات، زمان مصرف و عوارض جانبی میان آنها وجود دارد. آگاهی دقیق از این تفاوتها به زنان کمک نموده تا انتخابی بسیارآگاهانه و متناسب با نیاز خود داشته باشند.
قرص ضدبارداری معمولی چیست؟
قرص ضدبارداری معمولی یا قرصهای روزانه، یکی از پرمصرفترین روشهای پیشگیری از بارداری محسوب میشود که در سراسر جهان مورد استفاده قرار میگیرد. این قرصها با کنترل هورمونهای زنانه، تخمکگذاری را متوقف نمود و مانع بارداری میشوند.
انواع قرص ضدبارداری معمولی
این قرصها به دو دسته اصلی تقسیم میشوند:
- قرصهای ترکیبی (Combined Pills)
حاوی دو نوع هورمون زنانه یعنی استروژن و پروژستین هستند. این نوع قرصها بیشتر در میان زنانی که قاعدگی منظم دارند و شیرده نیستند کاربرد خواهد داشت.
- قرصهای پروژستین تنها (Mini Pill)
ابن نوع قرص فقط حاوی هورمون پروژستین بوده و برای بانوانی که در دوران شیردهی قرار دارند یا در راستای شرایط خاص پزشکی نمیتوانند استروژن مصرف کنند مناسب است.
نحوه عملکرد قرص ضدبارداری
- جلوگیری از تخمکگذاری (Ovulation)
- تغییر در پوشش داخلی رحم که از لانهگزینی تخمک جلوگیری مینماید
- بالا بردن میزان غلظت ترشحات دهانه رحم که مانع ورود اسپرم به رحم میشود
مزایای مصرف قرص روزانه
- بهبود آکنه در برخی از بانوان
- درمان سندروم تخمدان پلیکیستیک (PCOS)
- تنظیم سیکل قاعدگی و کاهش خونریزی شدید یا دردهای قاعدگی
- کاهش احتمال ابتلا به برخی سرطانها مانند سرطان تخمدان و رحم
- پیشگیری درست از زمان بارداری با درصد موفقیت بالا (بیش از 99% با مصرف منظم)

عوارض احتمالی قرص ضدبارداری معمولی
- کاهش اثر در صورت فراموشی مصرف
- افزایش خطر لخته شدن خون در موارد نادر
- نیاز به مصرف دقیق و منظم در ساعت مشخص شده
- احتمال بروز عوارضی مانند افزایش وزن، بروز تهوع، سردرد، تغییر خلقوخو
قرص ضدبارداری اورژانسی چیست؟
قرص اورژانسی یک روش موقتی و سریع برای جلوگیری از بارداری است که در مواقعی مصرف میشود که روشهای دیگر موفق نبودهاند یا رابطه جنسی بدون محافظت انجام شده است.
موارد استفاده از قرص اورژانسی
- تجاوز یا رابطه ناخواسته جنسی
- فراموشی مصرف قرصهای روزانه
- پاره شدن کاندوم یا عدم استفاده از آن
- لغزش روشهای پیشگیری طبیعی مانند خروج به موقع
همچنین پیشنهاد میشود مقاله خطرات و عوارض قرص اورژانسی که کسی به شما نمیگوید را نیز مطالعه نمایید.

انواع قرص اورژانسی
- لوونورژسترل (Levonorgestrel)
به نامهای تجاری مانند اووسیز، تنسی، لونژیل شناخته میشود.
بهترین زمان مصرف تا 72 ساعت پس از رابطه جنسی خواهد بود.
- اولیپریستال استات (Ulipristal Acetate)
با نام تجاری الا وان (ellaOne) در کشورهای اروپایی و آمریکایی موجود است.
زمان مصرف موثر برای این قرص تا 120 ساعت پس از رابطه جنسی است.
نکته: قرص اورژانسی بارداریهای قبلی را متوقف نمیکند و به هیچ عنوان داروی سقط جنین نیست.
مزایا
- عدم نیاز به مصرف مداوم و طولانی
- سریع و قابل دسترس در مواقع اضطراری
- نتیجه بخش در جلوگیری از بارداری در صورت استفاده منظم
معایب
- اثربخشی پایینتر از روشهای روزانه
- ایجاد اختلال در سیکل قاعدگی و تاخیر در قاعدگی
- استفاده مکرر ممکن است منجر به اختلالات هورمونی شود
- بروز عوارضی نظیر سردرد، تهوع، سرگیجه و حساسیت پستان
مقایسه کامل قرص ضدبارداری اورژانسی و معمولی
ویژگی | قرص روزانه | قرص اورژانسی |
---|---|---|
نوع مصرف | منظم، روزانه | مصرف پس از رابطه محافظتنشده |
محتویات | استروژن + پروژستین / تنها پروژستین | دوز بالا از پروژستین یا اولیپریستال |
زمان مصرف | هر روز، ترجیحاً در یک ساعت مشخص | در عرض 72 تا 120 ساعت بعد از رابطه |
اثربخشی | بسیار بالا (99% با مصرف منظم) | بین 50 تا 95% بسته به زمان مصرف |
کاربرد | پیشگیری طولانیمدت | استفاده اضطراری |
نیاز به نسخه پزشک | اغلب بله | در ایران: بله؛ در برخی کشورها: خیر |
عوارض شایع | افزایش وزن، تهوع، تغییرات خلقی | خستگی، تهوع، بینظمی قاعدگی |
کدام نوع قرص برای هر شخص مناسبتر است؟
- انتخاب بهترین روش پیشگیری از بارداری به شرایط بدنی، برنامههای بارداری آینده، سبک زندگی و شرایط اورژانسی بستگی دارد.
- در صورتی که رابطه جنسی منظم و دائمی با همسر خود برقرار میکنید، قرصهای روزانه ترکیبی یا مینیپیل گزینهای مطمئن و مناسب برای شما هستند.
- در صورتی که رابطه جنسی محافظتنشدهای داشتهاید یا روش اصلی پیشگیری شما شکست خورده، مصرف بهموقع قرص اورژانسی توصیه میگردد.
هشدار پزشکی: قرص اورژانسی نباید به هیچ عنوان جایگزین قرصهای روزانه شود. استفاده مداوم و بیرویه میتواند تعادل هورمونی بدن را مختل نماید.
نکات مهم در مصرف قرصهای ضدبارداری
- همواره پیش از شروع مصرف قرص، با پزشک متخصص در این باره مشورت نمایید.
- مصرف قرص اورژانسی در زمان بارداری اثری نداشته و مصرف آن توصیه نمیشود.
- در صورت استفراغ یا اسهال تا چند ساعت بعد از مصرف قرص، اثربخشی ممکن است کاهش یابد.
- در صورت فراموشی مصرف یم دوز از قرص ضدبارداری، دستورالعمل جبران دوز را دقیق مطالعه نمایید.
- در صورت مصرف داروهای خاص یا بیماریهای زمینهای (همچون فشار خون بالا یا میگرن)، گزینههای جایگزین بررسی شود.

سخن پایانی
در نهایت آگاهی لازم و شناخت تفاوتهای قرص ضدبارداری اورژانسی و معمولی یکی از گامهای کلیدی در تصمیمگیری آگاهانه جهت حفظ سلامت جنسی و باروری زنان محسوب میشود. هر کدام از این قرصها، کاربرد خاص خود را دارند و استفاده درست از آنها نیازمند آگاهی و مسئولیتپذیری است.
در پایان، توصیه ما این است که زنان در صورت نیاز به استفاده مداوم از روشهای پیشگیری، حتما با متخصص زنان یا مامای باتجربه مشورت نمایند تا روش متناسب با وضعیت بدنی و سبک زندگی آنها انتخاب گردد. همچنین کرم واژینال لکورکس را نیز ببینید.
پاسخ به سوالات رایج قرص ضدبارداری
آیا مصرف قرص اورژانسی باعث ناباروری در آینده میشود؟
خیر. هیچ شواهد علمی معتبری مبنی بر تاثیر منفی قرصهای اورژانسی بر باروری آینده وجود ندارد. اما استفاده بیش از حد توصیه نمیشود.
اگر بعد از مصرف قرص اورژانسی پریود نشوم، چه کنم؟
در صورتی که بیش از 7 روز از موعد قاعدگی شما گذشته و همچنان خونریزی رخ نداده، تست بارداری انجام دهید و با پزشک مشورت نمایید.
آیا همزمان میتوان از قرص روزانه و اورژانسی استفاده کرد؟
در مواقع خاص بله، اما باید با پزشک مشورت شود تا تداخل دارویی و عوارض به حداقل برسد.
مصرف قرص اورژانسی چند بار در سال مجاز است؟
در حالت ایدهآل، فقط در شرایط خاص و نهایتا 1 الی 2 بار در سال. استفاده بیش از این مقدار توصیه نمیشود.
(0) دیدگاه