مهم‌ترین عوارض فشار خون پایین برای بدن

مهم‌ترین عوارض فشار خون پایین برای بدن؛ افت فشار خون به حدی که در اصطلاح پزشکی به "هایپوتنشن" معروف است، زمانی رخ می‌دهد که فشار خون در حداقل 6 میلی‌متر جیوه (mm Hg) به زیر رفته و در حداکثر 9 میلی‌متر جیوه (mm Hg) باقی مانده است. این موضوع ممکن است باعث سرگیجه و غش شود و در صورت عدم تشخیص به‌موقع، ممکن است به صدمات جبران‌ناپذیری منجر شود. در حالی که برخی افراد فشار خون پایینی طبیعی دارند و این وضعیت علائم آزاردهنده یا خطرناکی ایجاد نمی‌کند، اما اگر فشار خون شخص در حالت طبیعی نرمال نباشد و به‌طور ناگهانی و شدید کاهش یابد، باید به این موضوع توجه ویژه‌ای داشت.

فشار خون پایین یا هایپوتنشن چیست؟

فشار خون نشان‌دهنده نیرویی است که خون به دیواره رگ‌ها وارد می‌کند و این فشار توسط ضربانات قلب ایجاد می‌شود. عوامل مختلفی همچون استراحت، حرکت، خوابیدن، دویدن و انجام فعالیت‌های روزمره می‌توانند باعث افزایش و کاهش فشار خون شوند. هایپوتنشن یا افت فشار خون، زمانی رخ می‌دهد که فشار خون از مقدار معمولی کمتر از 90/60 mm Hg باشد. برای اندازه‌گیری فشار خون، دو عدد به میلی‌متر جیوه مورد استفاده قرار می‌گیرد: فشار سیستولیک که نشان‌دهنده فشاری است که با هر ضربان قلب به شریان‌ها وارد می‌شود و فشار دیاستولیک که نشان‌دهنده میزان فشاری است که شریان‌ها بین دو ضربان قلب تحمل می‌کنند.

علل فشار خون پایین

افت فشار خون ممکن است به دلایل مختلفی رخ دهد، از جمله وضعیت بدنی، سن، رژیم غذایی و عوامل دیگر. علاوه بر این، موارد زیر نیز می‌توانند به‌ عنوان علت فشار خون پایین مطرح شوند:

• آمبولی ریه
• آریتمی قلبی
• واکنش‌های ایمنی
• بیماری‌های حاد قلب و ریه
• بیماری‌های قلبی و خطر حمله قلبی
• عفونت‌های شدید مانند سپسیس
• واکنش‌های آلرژیک شدید مانند آنافیلاکسی
• کمبود حجم خون به دلیل ازدست‌دادن خون
• افت فشار خون ارتواستاتیک که به تغییر وضعیت بدن مربوط می‌شود
• کاهش فشار خون ناشی از بیماری‌های سیستم عصبی مرکزی مانند پارکینسون

راه‌های درمان فشار خون پایین

درمان فشار خون پایین وابسته به علت آن است. به‌عنوان مثال، اگر دارو باعث کاهش فشار خون شود، پزشک ممکن است تغییر یا قطع دارو را توصیه کند. اگر علت افت فشار خون مشخص نباشد یا درمان خاصی وجود نداشته باشد، هدف افزایش فشار خون و کاهش علائم است. درمان فشار خون پایین بسته به سن، وضعیت سلامت و نوع افت فشار خون متفاوت است. 

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله معرفی قرص آسپرین و‌ عوارض آن را نیز مطالعه نمایید.

مصرف نمک بیشتر ممکن است فشار خون را افزایش دهد، اما باید توجه داشت که مصرف بیش از حد سدیم می‌تواند منجر به مشکلاتی مانند نارسایی قلبی شود، بنابراین مهم است قبل از افزایش مصرف نمک با یک متخصص مراقبت‌های بهداشتی مشورت کنید. استفاده از جوراب‌های واریس و مصرف مایعات بیشتر نیز می‌تواند در بهبود فشار خون کمک کند. همچنین، برخی از داروها مانند فلودروکورتیزون برای درمان هایپوتنشن ارتواستاتیک استفاده می‌شوند؛ چرا که باعث افزایش حجم خون می‌شوند و معمولاً برای افت فشار خون ارتواستاتیک توصیه می‌شوند.

فشارخون تا چه حدی می‌تواند پایین باشد؟

فشار خونی که برای یک شخص به عنوان پایین در نظر گرفته می‌شود، ممکن است برای فرد دیگری طبیعی باشد. بسیاری از پزشکان تنها زمانی فشار خون را خیلی پایین در نظر می‌گیرند که علائمی ایجاد شود. برخی از متخصصین، فشار خون پایین را زمانی معین می‌دانند که فشار سیستولی زیر 90 میلی‌متر جیوه یا فشار دیاستولیک زیر 60 میلی‌متر جیوه باشد. 

هر کدام از این مقادیر که پایین‌تر باشد، فشار خون پایین محسوب می‌شود. افت ناگهانی فشار خون می‌تواند خطرناک باشد؛ به عنوان مثال، تنها 20 میلی‌متر جیوه کاهش فشار خون - مثلاً از فشار سیستولی 110 به 90 میلی‌متر جیوه می‌تواند به دلیل کمبود خون کافی به مغز، منجر به گیجی یا غش شود. همچنین، کاهش شدید فشار خون در صورت خونریزی کنترل نشده، عفونت شدید یا واکنش‌های آلرژیک، ممکن است به شدت خطرناک باشد.

چه زمانی برای فشارخون پایین به پزشک مراجعه کنیم؟

در اولین نگاه، فشار خون پایین ممکن است مطلوب به نظر برسد و برای برخی افراد هیچ مشکلی ایجاد نکند اما برای بسیاری دیگر، فشار خون کمتر از حد معمول ممکن است باعث سرگیجه و احساس غش شود و در صورت شدت، حتی ممکن است به فرد خطر واقعی برساند. اگر فشار خون سیستولی (عدد بالا) کمتر از 90 میلی‌متر جیوه یا فشار خون دیاستولی (عدد پایین) کمتر از 60 میلی‌متر جیوه باشد، به عنوان فشار خون پایین در نظر گرفته می‌شود.

سخن پایانی

فشار خون به مقداری اطلاق می‌شود که خون در حین عبور از شریان‌ها وارد دیواره‌های آن شوید. زمانی که این فشار از مقدار 60/90 میلی‌متر جیوه پایین‌تر باشد، به آن فشار خون پایین یا هایپوتانشن گفته می‌شود. فشار خون، به ترتیب بر اساس میزان فشار سیستولی و دیاستولی، که به ترتیب زیر 90 و 60 میلی‌متر جیوه باشد، محاسبه می‌شود.