افسردگی شدید؛ علائم هشداردهنده و بهترین روش‌های درمان

افسردگی شدید؛ علائم هشداردهنده و بهترین روش‌های درمان

افسردگی شدید یکی از اختلالات روانی است که می‌تواند زندگی فرد را به شدت تحت تأثیر قرار دهد. این بیماری نه تنها بر روی احساسات و افکار فرد تأثیر می‌گذارد، بلکه می‌تواند بر روی عملکرد شغلی، روابط اجتماعی و کیفیت کلی زندگی وی نیز اثر بگذارد. در حالی که احساس غم و اندوه یک بخش طبیعی از زندگی است، افسردگی شدید به معنای وجود یک حالت پایدار و عمیق از ناامیدی و بی‌انگیزگی است که به سادگی از بین نمی‌رود.

تشخیص زودهنگام علائم افسردگی می‌تواند نقش حیاتی در بهبود وضعیت فرد ایفا نماید. علائم هشداردهنده این اختلال می‌تواند شامل تغییرات در خواب، اشتها، انرژی و تمرکز باشد. درک این علائم و شناسایی آن‌ها به افراد و خانواده‌ها کمک می‌کند تا به موقع اقدام کنند و از عواقب جدی‌تری جلوگیری کنند.

افسردگی شدید چیست؟

افسردگی یک اختلال خلقی روانی است که سبب احساس غم و اندوه مداوم یا از دست دادن علاقه نسبت به چیزهایی می‌شود که زمانی از آن‌ها لذت می‌بردید. از سوی دیگر، افسردگی نیز می‌تواند در حافظه، تفکر، خوردن و خواب تاثیر گذار باشد. این امر کاملا طبیعی است که نسبت به موقعیت‌های دشوار زندگی همانند از دست دادن شغل یا طلاق غمگین باشیم.

اما اختلال مذکور هر روز به مدت حداقل دو هفته ادامه پیدا می‌کند و با بعضی از علائم بالینی همراه می‌شود که به آن افسردگی بالینی هم می‌گویند و زندگی را برای شخص مبتلا بی‌ارزش می‌کند. در صورت عدم درمان و جدی گرفته نشدن علائم، ممکن است اختلالات خلقی حادتر شود و فرد به خودکشی نیز دست بزند. جالب است بدانید که افسردگی با نشانه‌های مشخصی همراه خواهد بود که در صورت مراجعه به‌ موقع نزد پزشک به‌راحتی درمان می‌شود.

سن ابتلا به افسردگی شدید

بیشترین احتمال بروز افسردگی شدید به طور معمول در سنین 45 تا 65 سالگی مشاهده می‌شود، زمانی که افراد با چالش‌های مختلفی مانند تغییرات شغلی، مشکلات خانوادگی و از دست دادن نزدیکان روبه‌رو هستند. این عوامل می‌توانند به احساس ناامیدی و تنهایی منجر شوند. با این وجود، تحقیقات انجام شده نشان می‌دهند که احتمال ابتلا به افسردگی در نسل جوان‌تر، به ویژه متولدین بین سال‌های 1995 تا 2015، نیز به طرز نگران‌کننده‌ای افزایش یافته است. فشارهای اجتماعی ناشی از رسانه‌های اجتماعی و رقابت‌های شدید در تحصیل و کار، از جمله عواملی هستند که به بروز این اختلال در جوانان کمک می‌کنند.

از سوی دیگر، افراد مسن‌تر به دلیل تجربیات زندگی و احساس نادیده گرفته شدن، ممکن است بیشتر به خودکشی فکر نمایند. این افکار می‌تواند ناشی از احساس ناامیدی و یأس باشد که در پی تغییرات زندگی و از دست دادن نقش‌های اجتماعی رخ می‌دهد. در نهایت، آگاهی از علائم افسردگی در هر دو گروه سنی بسیار حائز اهمیت است و نیاز به توجه و حمایت حرفه‌ای دارد. ایجاد برنامه‌های پیشگیری و درمانی مناسب برای هر دو گروه سنی می‌تواند به کاهش بار افسردگی در جامعه کمک کند و به افراد یاری رساند تا با این چالش‌ها به شیوه‌ای مؤثرتر مقابله کنند.

کودکان نیز دچار افسردگی شدید می‌شوند؟

کودکان نیز می‌توانند دچار افسردگی شوند اما نشانه‌های این اختلال در کودکان با نوجوانان و بزرگسالان متفاوت می‌باشد. کودکان بیشتر دچار پرخاشگری می‌شوند. از دیگر نشانه‌های افسردگی در کودکان نیز می‌توان به گوشه گیری، ناراحتی یا کاهش میزان لذت و احساس گناه اشاره نمود. اکثر متخصصان بر این باورند این بیماری در کودکان به‌دلیل منع او از بازی دلخواه وی ایجاد می‌شود.

آشنایی با انواع افسردگی

در ادامه به بررسی انواع این بیماری خواهیم پرداخت:

• افسردگی بالینی

این اختلال افسردگی اساسی که با نام (major depressive disorder) هم شناخته شده است، جزو رایج‌ترین شکل بیماری است. شما در این نوع اختلال علائمی همچون غمگینی، کم‌ارزشی یا بی‌ارزشی را حداقل به مدت دو هفته احساس خواهید کرد. از مشکلات دیگر آن میبایست به از دست دادن علاقه نسبت به اکثر فعالیت‌ها، مشکلات خواب یا تغییر در اشتها اشاره داشت.

• اختلال افسردگی مداوم

این اختلال که بیشتر با نام اختصاری PDD شناخته شده است، افسرده شدن خفیف یا متوسط است که حداقل دو سال ادامه خواهد داشت. علائم این اختلال نسبت به نوع افسردگی اساسی کمتر هستند.

• اختلال نارسایی پیش از قاعدگی

علائم سندرم پیش از قاعدگی (PMS) همراه با PMDD دارای علائم خلقی مثل تحریک‌پذیری شدید، اضطراب یا افسردگی است که معمولا چند روز بعد از شروع دوره پریودی بهبود می‌یابند اما در روزهایی که فعال هستند بسیار شدید بوده تا جایی‌که می‌توانند زندگی عادی برخی از افراد را مختل کنند.

• اختلال تنظیم خلقی

این اختلال را با نام DMDD شناخته می‌شود که سبب تحریک‌پذیری مزمن، شدید و فوران خشم مکرر در کودکان می‌شود. اصلی‌ترین علائم افسردگی DMDD از سن 10 سالگی در کودکان شروع می‌شود.

• افسردگی به دلیل بیماری

اکثر شرایط پزشکی می‌توانند تغییراتی در بدن ایجاد کنند که به شکل افسرده شدن کوتاه‌مدت ظاهر می‌شود. به‌عنوان مثال بیماری قلبی، کم‌کاری تیروئید، سرطان و بیماری پارکینسون بیماری‌های زمینه‌ای هستند که می‌توانند افسردگی را تشدید کنند.

مهم‌ترین علائم افسردگی شدید

افسردگی شدید که به عنوان یک اختلال روانی پیچیده شناخته می‌شود، می‌تواند تأثیرات قابل توجهی بر کیفیت زندگی فرد بگذارد. این اختلال در اغلب موارد با علائم زیر همراه است:

• احساس غم و اندوه: یکی از نشانه‌های اصلی افسردگی شدید، تجربه‌ی مداوم احساس ناراحتی و اندوه است. فرد ممکن است احساس کند که هیچ چیزی نمی‌تواند او را خوشحال کند و غالباً به خود احساس بی‌ارزشی و تنهایی می‌کند.
• تمایل به خودکشی: در شرایط افسردگی شدید، افکار مرتبط با مرگ یا حتی خودکشی ممکن است دائماً در ذهن فرد وجود داشته باشد. این افکار می‌توانند شامل تفکرات منفی نسبت به زندگی یا احساس بی‌فایده بودن آن باشند.
• اختلالات خواب: مشکلات خواب یکی دیگر از نشانه‌های شایع افسردگی است. این مشکلات ممکن است به صورت بی‌خوابی (عدم توانایی خوابیدن) یا خوابیدن بیش از حد ظاهر شوند.
• مشکلات در تمرکز و تصمیم‌گیری: افراد مبتلا به افسردگی شدید غالباً در تمرکز بر روی وظایف و مسائل روزمره مشکل دارند. به علاوه، این افراد ممکن است در اتخاذ تصمیمات ساده نیز دچار سردرگمی شوند.

همچنین مهم‌ترین علائم حمله پانیک یا پنیک اتک و درمان آن را نیز مطالعه نمایید.

• کاهش انرژی و خستگی زیاد: افراد مبتلا به افسردگی شدید اغلب از خستگی مفرط رنج می‌برند و حتی انجام ساده‌ترین کارهای روزانه مانند بلند شدن از تخت یا انجام وظایف معمولی برایشان بسیار دشوار می‌شود.
• عدم علاقه به فعالیت‌ها: بسیاری از افرادی که افسردگی شدید دارند، علاقه‌ و انگیزه‌شان برای انجام کارهایی که قبلاً برایشان لذت‌بخش بود از دست خواهند داد. روابط اجتماعی و فعالیت‌های تفریحی نیز ممکن است دیگر جذابیتی برای آنها نداشته باشند.
• افزایش یا کاهش شدید وزن: در افسردگی شدید، فرد ممکن است تغییرات قابل توجهی در اشتهای خود تجربه کند. برخی ممکن است اشتهایشان کاهش یابد و برخی دیگر ممکن است بیشتر از حد معمول غذا بخورند که این می‌تواند منجر به تغییرات قابل توجه در وزن آن‌ها شود.
• احساس گناه و بی‌ارزشی: یکی دیگر از ویژگی‌های افسردگی شدید، احساس گناه یا سرزنش دائمی خود است. فرد ممکن است خود را مقصر همه مشکلات زندگی‌اش بداند و احساس بی‌ارزشی نماید.

بررسی روش‌های موثر در درمان افسردگی شدید

درمان افسردگی شدید نیازمند توجه ویژه و راهکارهای چندجانبه است. این درمان‌ها معمولاً شامل ترکیب دارودرمانی، روان‌درمانی و تغییرات سبک زندگی می‌باشند:

• داروهای ضد افسردگی: داروهای ضد افسردگی از جمله SSRI‌ها و SNRI‌ها در اغلب موارد جهت درمان افسردگی شدید تجویز می‌شوند. این داروها به تغییر سطح مواد شیمیایی مغز کمک می‌کنند و می‌توانند به کاهش علائم افسردگی کمک کنند.
• درمان الکتروشوک: در مواقعی که درمان‌های دیگر اثرگذار نباشند، درمان الکتروشوک ممکن است به عنوان یک گزینه مؤثر مطرح شود. این روش با تحریک مغز از طریق جریان الکتریکی، به کاهش علائم افسردگی کمک می‌کند.
• روان‌درمانی: درمان شناختی-رفتاری یکی از مؤثرترین روش‌ها برای درمان افسردگی است. در این درمان، فرد یاد می‌گیرد که افکار منفی خود را شناسایی و تغییر دهد و مهارت‌های مقابله‌ای جدیدی برای مدیریت مشکلات پیدا کند.
• پشتیبانی اجتماعی: حضور در گروه‌های حمایتی یا مشاوره خانوادگی می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس انزوا را کاهش دهد و از نظر عاطفی حمایت شود. ارتباطات اجتماعی می‌توانند تأثیرات مثبتی بر روند بهبودی داشته باشند.
• تغییرات در سبک زندگی: ورزش منظم، خواب کافی و تغذیه مناسب می‌توانند به کاهش علائم افسردگی کمک کنند. ورزش به طور خاص می‌تواند با افزایش سطح اندورفین‌ها در بدن، تأثیر مثبتی بر وضعیت روانی فرد بگذارد.
• درمان‌های مکمل: بعضی از افراد ممکن است از روش‌های مکمل مانند مدیتیشن، یوگا یا نوردرمانی بهره‌مند شوند. این روش‌ها می‌توانند به کاهش استرس و بهبود حالت روانی فرد کمک کنند.

سخن پایانی

افسردگی شدید یک اختلال جدی است که نیاز به درمان فوری و مداوم خواهد داشت. این نوع افسردگی می‌تواند به سرعت کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد و در صورت عدم درمان، عواقب جدی‌تری به همراه داشته باشد. در صورتی که شما یا کسی که می‌شناسید با افسردگی شدید دست و پنجه نرم می‌کنید، بسیار مهم است که به دنبال کمک یک متخصص باشید.

مراجعه به یک متخصص روان‌شناسی یا روان‌پزشکی می‌تواند اولین گام حیاتی در مسیر بهبود باشد. این متخصصان با تجربه و دانش خود می‌توانند تشخیص دقیقی از وضعیت فرد ارائه دهند و برنامه درمانی مناسبی را طراحی کنند. درمان‌های متنوعی از جمله مشاوره‌های روان‌درمانی، داروهای ضدافسردگی و روش‌های مکمل مانند مدیتیشن و تمرینات ورزشی وجود دارد که می‌تواند به فرد کمک کند تا احساس بهتری پیدا نماید و به زندگی روزمره خود بازگردد. همچنین کورکومکس کپسول را نیز ببینید.