اسکولیوز‌‌ نگاهی به علل، علائم و راهکارهای درمانی آن

اسکولیوز‌‌ نگاهی به علل، علائم و راهکارهای درمانی آن

اسکولیوز یک اختلال در ساختار ستون فقرات است که به طور خاص به انحنا و خمیدگی غیرطبیعی آن اشاره دارد. در این وضعیت، ستون فقرات به سمت یکی از طرفین بدن متمایل می‌شود که می‌تواند به شکل‌های مختلفی بروز کند. شدت این انحنا ممکن است متفاوت باشد و به عوامل مختلفی بستگی دارد، از جمله سن بیمار و میزان پیشرفت بیماری.

این مشکل در اغلب موارد در دوران کودکی یا نوجوانی تشخیص داده می‌شود و ممکن است در طول زمان، به ویژه در دوران رشد، پیشرفت کند. در برخی موارد، انحنا ممکن است به حدی باشد که بر عملکرد روزمره فرد تأثیر بگذارد و نیاز به درمان‌های خاصی داشته باشد.

اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات چیست؟

انحراف ستون فقرات یکی از ناهنجاری‌های رایج است که در آن فرد مبتلا به اسکولیوز دارای انحنای جانبی به شکل C یا S در ستون فقرات خود می‌باشد. این انحنا می‌تواند در هر ناحیه‌ای از ستون فقرات ایجاد شود، اما معمولاً بخش‌های بالایی و کمر بیشتر تحت تأثیر قرار می‌گیرند.

در برخی موارد، این ناهنجاری ممکن است به قدری خفیف باشد که به راحتی قابل مشاهده نباشد. با این حال، برخی از افراد مبتلا به اسکولیوز ممکن است با ناهنجاری‌هایی در ناحیه شانه یا باسن نیز مواجه شوند. در بسیاری از موارد، نیازی به درمان فوری نیست؛ چرا که انحنای ستون فقرات معمولاً پیشرفت نمی‌کند.

با این وجود، بسته به میزان انحنا و سن بیمار، پزشک ممکن است تصمیم به انتخاب روش درمانی مناسب بگیرد. این روش‌ها می‌توانند شامل نظارت منظم، فیزیوتراپی یا در موارد شدیدتر، جراحی باشند. هدف از این درمان‌ها، کنترل وضعیت و جلوگیری از عوارض احتمالی در آینده است.

آشنایی با انواع اسکولیوز

در بسیاری از موارد، علت مشخصی برای انحراف ستون فقرات وجود ندارد. با این حال، در برخی شرایط، اسکولیوز ممکن است با اختلالاتی مانند فلج مغزی، دیستروفی عضلانی یا اسپینا بیفیدا همراه باشد. همچنین، در برخی از افراد، این ناهنجاری ممکن است از زمان تولد وجود داشته باشد.

پزشکان انحراف ستون فقرات را به دو دسته اصلی تقسیم می‌کنند:

• انحراف ساختاری: این نوع انحراف دائمی است و معمولاً به دلیل یک وضعیت پزشکی خاص یا آسیب به وجود می‌آید.
• انحراف غیرساختاری: این نوع انحراف موقتی است و نشان‌دهنده این است که ستون فقرات از نظر ساختاری طبیعی است، اما به دلایل خاصی دچار کجی شده است.

در هر دو حالت، هدف پزشک شناسایی علت اصلی و تلاش برای اصلاح یا درمان آن است تا از بروز مشکلات بیشتر جلوگیری شود.

مهم‌ترین علائم اسکولیوز یا انحراف ستون فقرات

این عارضه معمولاً در دوران کودکی یا نوجوانی خود را نشان می‌دهد و علائم آن بسته به سن فرد متفاوت است:

علائم انحراف ستون فقرات در نوجوانان

شایع‌ترین نوع اسکولیوز که در سنین نوجوانی بروز می‌کند، به نام اسکولیوز ایدیوپاتیک نوجوانان شناخته می‌شود. این بیماری می‌تواند نوجوانان بین 10 تا 18 سال را تحت تأثیر قرار دهد و علائم آن ممکن است شامل موارد زیر باشد:

در برخی از موارد، اسکولیوز در نوجوانان ممکن است منجر به کمردرد شود، هرچند که معمولاً این درد شدید نیست.

1. فرد ممکن است به یک سمت خم شود.
2. طول پاها ممکن است کمی متفاوت باشد.
3. ارتفاع دنده‌ها در هر طرف بدن متفاوت است.
4. یکی از لگن‌ها نسبت به دیگری برجسته‌تر است.
5. یکی از شانه‌ها یا تیغه‌های شانه بالاتر از دیگری باشد.
6. ممکن است لباس‌ها به طور یکنواخت بر روی بدن قرار نگیرند.

علائم انحراف ستون فقرات در نوزادان

اگرچه بروز این عارضه در نوزادان نادر است، اما در صورت مشاهده هر یک از علائم زیر، باید به متخصص مراجعه کنید:

1. برآمدگی در یک طرف قفسه سینه
2. بدن نوزاد به طور مداوم خمیده است و تنها به یک سمت می‌خوابد
3. در موارد شدید، ممکن است مشکلاتی در عملکرد قلب و ریه ایجاد شود که منجر به تنگی نفس و درد در ناحیه قفسه سینه می‌گردد

نکته: اگر نوزاد به موقع درمان نشود، ممکن است با مشکلات جدی‌تری مانند اختلال در عملکرد قلب و ریه مواجه شود.

کدام افراد بیشتر به اسکولیوز ایدیوپاتیک مبتلا می شوند؟

اسکولیوز ایدیوپاتیک می‌تواند در هر سنی از دوران کودکی بروز کند و علت دقیق آن هنوز به طور کامل مشخص نیست. این نوع انحراف ستون فقرات به وضعیت خاص بدن مربوط نمی‌شود و نمی‌توان از وقوع آن جلوگیری کرد. معمولاً اسکولیوز ایدیوپاتیک در زمان رشد ناگهانی بدن که در دوران بلوغ و اوایل نوجوانی رخ می‌دهد، ظاهر می‌شود. در دختران، این عارضه معمولاً بین 10 تا 12 سالگی و در پسران بین 11 تا 16 سالگی شایع است.

همچنین مقاله برای سلامت استخوان چه باید کرد؟ را نیز مطالعه نمایید.

تقریباً از هر 40 کودک، یک نفر به درجاتی از اسکولیوز مبتلا می‌شود. در مورد اسکولیوز خفیف، دختران و پسران به طور مساوی تحت تأثیر قرار می‌گیرند، اما اشکال متوسط و شدید این بیماری بیشتر در دختران مشاهده می‌شود. اگرچه اسکولیوز ایدیوپاتیک به عنوان یک بیماری ارثی شناخته نمی‌شود، اما حدود 25 درصد از افرادی که به این عارضه مبتلا هستند، در خانواده‌شان یک یا چند مورد مشابه را دارند.

سخن پایانی

اسکولیوز که به عنوان کجی ستون فقرات نیز شناخته می‌شود، می‌تواند به دلایل مختلفی از جمله پوکی استخوان، تخریب دیسک‌ها یا شکستگی‌های فشاری در ناحیه ستون فقرات ایجاد شود. این عارضه ممکن است با علائمی مانند درد در ناحیه کمر و لنگش همراه باشد که می‌تواند کیفیت زندگی فرد را تحت تأثیر قرار دهد.

برای درمان اسکولیوز در بزرگسالان و کودکان، روش‌های متنوعی وجود دارد که یکی از مؤثرترین آن‌ها فیزیوتراپی است. فیزیوتراپی می‌تواند به تقویت عضلات پشتی، بهبود انعطاف‌پذیری و کاهش درد کمک کند. این روش درمانی شامل تمرینات خاصی است که هدف آن افزایش قدرت عضلات حمایت‌کننده از ستون فقرات و بهبود وضعیت بدن است.

علاوه بر فیزیوتراپی، در برخی موارد ممکن است پزشکان روش‌های دیگری مانند استفاده از بریس یا حتی جراحی را برای درمان اسکولیوز در نظر بگیرند، به ویژه اگر انحراف شدید باشد یا به مشکلات جدی‌تری منجر شود. هدف از این درمان‌ها، بهبود وضعیت ستون فقرات و کاهش علائم ناشی از این عارضه است تا فرد بتواند به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهد. همچنین کپسول کوکیوتن 100 هلث برست را نیز ببینید.