عوارض گلوتامین چیست؟ هشدارهایی که قبل از مصرف باید بدانید!

عوارض گلوتامین چیست؟ هشدارهایی که قبل از مصرف باید بدانید!

گلوتامین یکی از آمینواسیدهای نیمه‌ضروری بدن محسوب شده که به‌صورت طبیعی در بافت‌ها تولید می‌گردد و نقش بسیار اساسی در حفظ سلامت ایمنی، ترمیم بافت‌های عضلانی، بهبود عملکرد ورزشی و حمایت از عملکرد روده دارد. بسیاری از افراد فعال در حوزه بدنسازی و ورزش‌های سنگین، به منظور تسریع در روند ریکاوری و افزایش توده عضلانی، از این مکمل در رژیم غذایی خود بهره می‌برند.

با این وجود، پرسش مهمی که مطرح می‌شود این است که آیا مصرف گلوتامین برای همه افراد ایمن خواهد بود؟ یا ممکن است مصرف آن با خطراتی همراه باشد؟ در این مقاله اژ مجله آقای دارو، به بررسی عوارض گلوتامین می‌پردازیم و شرایطی را بررسی می‌کنیم که ممکن است استفاده از این مکمل سلامت فرد را تهدید نماید.

گلوتامین چیست و چه کاربردی دارد؟

گلوتامین از جمله آمینواسیدهایی محسوب می‌شود که به‌طور طبیعی بدن ساخته می‌شود، اما در برخی شرایط خاص، میزان نیاز بدن از تولید طبیعی آن فراتر می‌رود.

در موقعیت‌هایی نظیر وجود فشارهای روانی، بیماری‌های شدید، یا فعالیت‌های ورزشی سنگین، سطح گلوتامین بدن به مراتب کاهش یافته و در این حالت، استفاده از مکمل گلوتامین می‌تواند بسیار نتیجه بخش باشد.

این مکمل معمولاً در موارد زیر توصیه می‌شود:

• تسریع در بازسازی عضلات پس از تمرینات شدید
• کمک به افزایش توده‌ی عضلانی در ورزشکاران حرفه‌ای
• بهبود سلامت روده و پشتیبانی از عملکرد دستگاه گوارش 
• حفظ عملکرد سیستم ایمنی در شرایط فیزیکی یا روانی دشوار

مهم‌ترین عوارض گلوتامین

در حالت کلی، مصرف گلوتامین برای افراد سالم در اغلب موارد ایمن و بی‌خطر تلقی می‌شود. با این وجود، در برخی موارد خاص، احتمال بروز عوارض جانبی وجود دارد که نباید نادیده گرفته شود. در ادامه به مهم‌‌ترین عوارض گلوتامین خواهیم پرداخت.

مشکلات گوارشی

برخی مصرف‌کنندگان پس از مصرف گلوتامین با علائم گوارشی ناراحت‌کننده‌ای روبه‌رو می‌شوند، از جمله:

• تهوع
• احساس نفخ
• دردهای شکمی
• اختلال در حرکات روده مانند اسهال یا یبوست

نکته: بروز این نشانه‌ها بیشتر در افرادی مشاهده می‌شود که مقدار زیادی از گلوتامین مصرف می‌کنند یا دستگاه گوارش حساسی دارند.

خطر تشدید بیماری‌های عصبی خاص

در برخی از بیماری‌های عصبی نادر که ریشه ژنتیکی دارند، مانند سندرم ری یا برخی اختلالات متابولیک نوزادی عوارض گلوتامین می‌تواند شرایط را تشدید نماید. در این دسته از بیماران، تجویز گلوتامین میبایست با بررسی‌های تخصصی همراه باشد.

خطر برای بیماران کلیوی و کبدی

در افرادی که دچار اختلالات عملکرد کلیه یا کبد هستند، مصرف گلوتامین می‌تواند چالش‌برانگیز و حساس باشد. این آمینواسید در چرخه تجزیه آمونیاک نقش داشته و استفاده زیاد از آن ممکن است منجر به افزایش سطح آمونیاک در خون شود؛ شرایطی که برای بیماران خاص می‌تواند خطرناک باشد.

احتمال تداخل با داروها

از دیگر عوارض گلوتامین در تداخل با برخی از داروهاست. گلوتامین ممکن است با برخی داروها وارد تداخل شود و اثر آن‌ها را کاهش یا افزایش دهد. مهم‌ترین داروهایی که ممکن است با گلوتامین تداخل داشته باشند شامل موارد زیر هستند:

• داروهای ضدصرع و ضدتشنج
• داروهای مورد استفاده در شیمی‌درمانی
• برخی داروهای روان‌پزشکی و مغز و اعصاب

قبل از شروع مصرف مکمل گلوتامین، مشاوره با پزشک یا داروساز ضروری است.

نگرانی در مورد رشد سلول‌های سرطانی

برخی مطالعات آزمایشگاهی نشان داده‌اند که برخی انواع سلول‌های توموری، جهت رشد و تکثیر به گلوتامین نیاز دارند. هرچند این موضوع هنوز در انسان به‌طور قطعی اثبات نشده است، اما در بیماران سرطانی، مصرف گلوتامین می‌بایست با احتیاط کامل و تحت نظر پزشک متخصص انجام گیرد.

چه دوزی از گلوتامین ایمن است؟

میزان مناسب مصرف گلوتامین به فاکتورهایی مانند وزن بدن، شدت تمرینات ورزشی و هدف استفاده از مکمل بستگی دارد. با این حال، می‌توان حدودی از مقدار مصرف روزانه را برای اغلب افراد تعیین کرد.

دوز مناسب برای افراد معمولی

به منظور حفظ سلامت عمومی یا کمک به عملکرد طبیعی بدن، مصرف روزانه 5 تا 10 گرم گلوتامین در نظر گرفته می‌شود.

دوز مصرف برای ورزشکاران حرفه‌ای

در مواردی که هدف افزایش توده عضلانی یا ریکاوری سریع‌تر است، ورزشکاران می‌توانند تا 20 گرم در روز از گلوتامین استفاده کنند. این مقدار بهتر است در چند نوبت طی روز (مثلاً صبح، بعد تمرین و شب) تقسیم شده تا جذب و تحمل گوارشی بهتر صورت گیرد.

علائم مصرف بیش از حد گلوتامین

مصرف بیش از حد گلوتامین، به‌ویژه زمانی که بیشتر از نیاز واقعی بدن باشد، می‌تواند منجر‌به بروز برخی واکنش‌های ناخوشایندی شود. این علائم در اغلب موارد نشانه‌ای از عدم تطابق دوز با ظرفیت بدنی فرد هستند و نیاز به توجه فوری دارند.

از جمله نشانه‌های مصرف بیش از حد گلوتامین می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• سردردهای مزمن یا موقتی
• احساس تهوع یا بروز حالت استفراغ
• بی‌قراری ذهنی یا افزایش سطح اضطراب
• اختلال در الگوی خواب، از جمله بی‌خوابی
• تپش قلب بالا یا احساس ضربان غیرطبیعی

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله آیا پودر لاغری اسلیم لست در کاهش وزن موثر است؟ را نیز مطالعه نمایید.

آیا گلوتامین برای همه مناسب است؟

اگرچه گلوتامین برای بسیاری از افراد مفید و بی‌خطر بوده، اما برخی شرایط پزشکی خاص نیازمند احتیاط بیشتری در مصرف این مکمل هستند. در موارد زیر، استفاده از گلوتامین بدون نظارت پزشک توصیه نمی‌شود:

• کسانی که با دیابت کنترل‌نشده مواجه‌اند؛ چرا که گلوتامین می‌تواند بر متابولیسم قند اثر بگذارد.
• افراد مبتلا به نارسایی کلیه یا اختلالات کبدی که ممکن است در دفع ترکیبات نیتروژن‌دار دچار مشکل شوند.
• زنان باردار یا شیرده که تغییرات هورمونی و فیزیولوژیکی در بدن آن‌ها ممکن است مصرف مکمل‌ها را پیچیده‌تر کند.
• افرادی با سابقه اختلالات عصبی، تشنج یا بیماری‌های روان‌پزشکی که ممکن است به تغییرات شیمیایی ناشی از گلوتامین واکنش نشان دهند.

نکات ایمنی در مصرف گلوتامین

• دوز مصرفی را به صورت خودسرانه کم‌ یا زیاد نکنید.
• گلوتامین را فقط از برندهای معتبر و مورد تایید تهیه نمایید.
• در صورت مصرف هم‌زمان با مکمل‌هایی مثل کراتین یا BCAA، احتیاط کنید.
• نخستین بار که گلوتامین مصرف می‌کنید، واکنش بدن را نسبت به مصرف زیر نظر بگیرید.

سخن پایانی

در نهایت، گلوتامین از جمله مکمل‌هایی است که در میان ورزشکاران و افراد فعال بدنی جایگاه ویژه‌ای دارد؛ چرا که به بهبود ریکاوری عضلات، بالا رفتن مقاومت سیستم ایمنی و سلامت دستگاه گوارش کمک چشمگیری می‌کند.

اما نباید فراموش کرد که استفاده خودسرانه یا بیش‌ازحد از این ترکیب، به‌ویژه در افراد دارای شرایط خاص پزشکی یا مصرف‌کننده داروهای خاص، می‌تواند منجر به بروز عوارض ناخواسته شود. همچنین صابون گوگرد گلمر را نیز مطالعه نمایید.

سوالات متداول درباره گلوتامین

آیا مصرف گلوتامین باعث افزایش وزن می‌شود؟

گلوتامین به‌تنهایی حاوی کالری نبوذه و چاق‌کننده محسوب نمی‌شود. با این وجود، در راستای نقش آن در بهبود بازسازی عضلات، ممکن است در افرادی که تمرینات قدرتی انجام می‌دهند، منجر به افزایش حجم عضلانی و در نتیجه افزایش وزن عضله شود.

آیا گلوتامین برای کلیه‌ها خطر دارد؟

در افراد دارای عملکرد طبیعی کلیه، مصرف گلوتامین در اغلب موارد مشکلی ایجاد نمی‌کند. اما در افرادی که از بیماری‌های کلیوی رنج می‌برند، ممکن است مصرف آن منجر به تجمع مواد زائد و افزایش بار کلیوی شود، در نهایت باید با احتیاط مصرف شود.

آیا گلوتامین باعث ریزش مو می‌شود؟

تا به امروز هیچ مدرک علمی معتبری دال بر ارتباط مستقیم بین مصرف گلوتامین و ریزش مو گزارش نشده است. به‌طور کلی، این مکمل نقشی در چرخه رشد یا ریزش مو ندارد.

آیا گلوتامین در دوران بارداری قابل استفاده است؟

مصرف گلوتامین در دوران بارداری تنها در صورتی مجاز است که توسط پزشک تجویز شود. استفاده خودسرانه از مکمل‌ها در این دوره به هیچ‌وجه توصیه نمی‌شود.