کاهش خونریزی قاعدگی | جدیدترین راهکارهای خانگی و پزشکی درمان منوراژی

کاهش خونریزی قاعدگی 

آیا از خونریزی‌های شدید و طولانی‌مدت پریود‌های سنگین خسته شده‌اید و به دنبال راهی علمی و عملی به منظور کاهش خونریزی قاعدگی (Menorrhagia) خود هستید؟ این تجربه که در علم پزشکی با نام منوراژی شناخته می‌شود، فراتر از یک مزاحمت ساده است و می‌تواند کیفیت زندگی، سطح انرژی و سلامت عمومی شما را به شدت تحت تاثیر قرار دهد.

بسیاری از زنان در سکوت با این چالش دست و پنجه نرم می‌کنند، بدون آنکه بدانند راهکارهای موثر و متنوعی پیش روی آن‌ها قرار دارد. درک علل و روش‌های مدیریتی، اولین گام موثر در مسیر کاهش خونریزی قاعدگی است.

در این مقاله از مجله علمی آقای دارو درباره کم شدن خونریزی قاعدگی شما را با انواع راهکارها، از دمنوش‌های گیاهی آرام‌بخش گرفته تا جدیدترین راهکار پزشکی، آشنا می‌کنیم تا با آگاهی کامل، مسیر درست را جهت بازیابی سلامت و آرامش خود انتخاب نمایید.

منوراژی یا خونریزی شدید قاعدگی چیست؟

قبل از پرداختن به روش‌های درمانی، ابتدا باید مطمئن شویم که آیا خونریزی شما واقعاً در دسته‌بندی شدید قرار می‌گیرد یا خیر. منوراژی فقط به معنای خونریزی زیاد نیست، بلکه الگویی خاص دارد که با معیارهای مشخصی تعریف می‌شود.

در صورتی که یک یا چند مورد از علائم زیر را به صورت مکرر در دوره‌های خود تجربه می‌کنید، احتمالا دچار منوراژی هستید:

• نیاز به تعویض مکرر پد یا تامپون: خیس شدن کامل پد بهداشتی یا تامپون در هر ساعت و به مدت چند ساعت متوالی.
• استفاده از دو نوار بهداشتی: نیاز به استفاده همزمان از دو محصول بهداشتی جهت کنترل جریان خون.
• بیدار شدن در طول شب: نیاز به تعویض پد یا تامپون در نیمه‌های شب.
• دوره قاعدگی طولانی: ادامه یافتن خونریزی بیش از ۷ روز کامل.
• دفع لخته‌های خون بزرگ: مشاهده لخته‌های خونی با اندازه‌ای بزرگتر از یک سکه (تقریبا قطر 2.5 سانتی‌متر).
• علائم کم‌خونی: احساس خستگی مفرط، ضعف، تنگی نفس و رنگ‌پریدگی که ناشی از دفع بیش از حد آهن است.
• محدودیت فعالیت‌های روزانه: ناتوانی در انجام فعالیت‌های عادی روزمره به دلیل شدت خونریزی و درد همراه آن.

شناسایی این علائم قدم اول است. قدم دوم، درک این موضوع است که منوراژی یک بیماری نیست، بلکه نشانه‌ای از یک وضعیت زمینه‌ای دیگر است. در نهایت، ریشه‌یابی علت، کلید اصلی موفقیت در پروسه بهبود علائم پریودی خواهد بود.
 

ریشه‌یابی دلایل خونریزی زیاد پریود

خونریزی شدید می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد که از عدم تعادل‌های هورمونی ساده تا شرایط پزشکی پیچیده‌تر را در بر می‌گیرد. یک متخصص زنان با بررسی سوابق و انجام معاینات لازم می‌تواند علت اصلی را تشخیص دهد. برخی از شایع‌ترین دلایل عبارتند از:

• عدم تعادل هورمونی: در یک چرخه قاعدگی طبیعی، تعادل بین هورمون‌های استروژن و پروژسترون باعث ساخت و ریزش دیواره رحم (آندومتر) می‌شود. اگر این تعادل به هم بخورد، آندومتر بیش از حد ضخیم شده و هنگام ریزش، خونریزی سنگینی ایجاد می‌کند. این وضعیت در نوجوانانی که به تازگی پریود شده‌اند و زنانی که به یائسگی نزدیک می‌شوند، شایع است.
• فیبروم‌های رحمی (Myomas): این تومورهای خوش‌خیم و غیرسرطانی در دیواره رحم رشد می‌کنند و می‌توانند باعث خونریزی‌های طولانی‌مدت و شدید شوند.
• پولیپ‌ها: رشد توده‌های کوچک و خوش‌خیم در دیواره داخلی رحم (پولیپ‌های رحمی) یا دهانه رحم (پولیپ‌های سرویکس) می‌تواند منجر به خونریزی شدید یا لکه‌بینی بین دوره‌ها شود.
• دستگاه داخل رحمی (IUD): استفاده از IUD‌های غیرهورمونی (مسی) می‌تواند به عنوان یک عارضه جانبی، باعث افزایش از دست دادن خون شود.
• آدنومیوز (Adenomysis): در این حالت، بافت آندومتر به جای رشد در داخل رحم، در عضله دیواره رحم رشد می‌کند که نتیجه آن پریودهای بسیار دردناک و سنگین است.
• عوارض بارداری: یک خونریزی شدید و منفرد می‌تواند به دلیل سقط جنین یا حاملگی خارج رحمی باشد.
• اختلالات خونریزی ارثی: بیماری‌هایی مانند بیماری فون ویلبراند که در آن فاکتورهای انعقاد خون دچار اختلال هستند، می‌توانند خود را با پریودهای سنگین نشان دهند.
• بیماری‌های دیگر: مشکلات تیروئید، بیماری التهابی لگن (PID)، بیماری‌های کلیوی یا کبدی نیز می‌توانند در چرخه قاعدگی اختلال ایجاد کنند.

دمنوش‌های گیاهی موثر در کاهش خونریزی قاعدگی

طب سنتی و گیاهی از دیرباز راهکارهایی جهت مدیریت مشکلات زنان ارائه داده است. برخی دمنوش‌ها به دلیل خواص ضدالتهابی، منقبض‌کننده عروق و تنظیم‌کننده هورمون‌ها می‌توانند به عنوان یک درمان مکمل و حمایتی بسیار مفید باشند.

دمنوش زنجبیل

زنجبیل یک ضدالتهاب قدرتمند است. تحقیقات نشان داده که این ریشه شگفت‌انگیز می‌تواند سطح پروستاگلاندین‌ها را در بدن کاهش دهد. پروستاگلاندین‌ها ترکیباتی شبه‌هورمونی هستند که باعث انقباضات رحمی می‌شوند و سطح بالای آن‌ها با درد و خونریزی شدید مرتبط است. 

نوشیدن دمنوش زنجبیل تازه چند روز قبل از شروع پریود و در طول آن، می‌تواند به شکل قابل توجهی به کنترل حجم خونریزی کمک کند.

روش تهیه: یک تکه 2-3 سانتی‌متری زنجبیل تازه را رنده کرده و در یک فنجان آب جوش بریزید. اجازه دهید 10 دقیقه دم بکشد، سپس آن را صاف کرده و با کمی عسل یا لیمو میل کنید.

دمنوش دارچین

دارچین نه تنها طعم دلپذیری دارد، بلکه به بهبود گردش خون در ناحیه لگن کمک کرده و می‌تواند شدت جریان خون را کاهش دهد. این ادویه همچنین دارای خواص ضد اسپاسم است که گرفتگی‌های عضلانی دردناک همراه با پریود را تسکین می‌بخشد.

روش تهیه: یک چوب دارچین را در یک قوری آب جوش قرار دهید و بگذارید 15 دقیقه روی حرارت غیرمستقیم دم بکشد. می‌توانید پودر دارچین را نیز مستقیماً در آب جوش حل کنید. همچنین قرص مولتی ویتامین کامپلت یورو ویتال را نیز ببینید.

گیاه کیسه کشیش (Shepherd's Purse)

این گیاه کمتر شناخته شده، یکی از معروف‌ترین داروها در طب سنتی اروپا جهت کم شدن خونریزی قاعدگی و انواع دیگر خونریزی‌هاست. کیسه کشیش حاوی ترکیباتی است که باعث انقباض عروق خونی (vasoconstriction) در رحم می‌شوند و به این ترتیب به سرعت جریان خون را کم می‌کنند.

نکته مهم: مصرف این گیاه باید با احتیاط و ترجیحاً تحت نظر متخصص طب سنتی باشد، زیرا مصرف بیش از حد آن توصیه نمی‌شود.

دمنوش بومادران (Yarrow)

بومادران گیاهی است که به تقویت دیواره رگ‌های خونی و بهبود عملکرد پلاکت‌ها کمک می‌کند. این گیاه با تنگ کردن عروق خونی رحم، به کاهش جریان خون کمک کرده و به دلیل خواص ضد اسپاسم، درد را نیز آرام می‌کند.

روش تهیه: یک قاشق چای‌خوری بومادران خشک را در یک فنجان آب جوش ریخته و اجازه دهید 10 دقیقه دم بکشد.

نکته کلیدی: قبل از مصرف هرگونه دمنوش گیاهی به صورت منظم، حتما با پزشک یا یک متخصص طب سنتی معتبر مشورت کنید، به خصوص اگر داروی خاصی مصرف می‌کنید یا بیماری زمینه‌ای دارید.

جدیدترین روش‌های پزشکی و درمانی منوراژی

زمانی که راهکارهای خانگی و تغییر سبک زندگی کافی نیستند، علم پزشکی مدرن گزینه‌های بسیار موثری را پیش روی شما قرار می‌دهد. انتخاب روش درمانی به علت اصلی خونریزی، شدت آن، وضعیت سلامتی عمومی شما و تصمیم شما درباره بارداری در آینده بستگی دارد.

راهکار‌های دارویی

معمولا پزشکان درمان را با داروهای غیرتهاجمی شروع می‌کنند:

• داروهای ضدالتهابی غیراستروئیدی (NSAIDs): داروهایی مانند ایبوپروفن یا ناپروکسن، با کاهش سطح پروستاگلاندین‌ها، نه تنها درد را تسکین می‌دهند بلکه می‌توانند حجم خونریزی را تا 30-40 درصد کاهش دهند.
• ترانگزامیک اسید (Tranexamic Acid): این دارو که به صورت قرص مصرف می‌شود، به طور مستقیم بر سیستم انعقاد خون اثر می‌گذارد و از تجزیه لخته‌های خون در رحم جلوگیری می‌کند. این دارو فقط در روزهای خونریزی شدید مصرف می‌شود و می‌تواند جریان خون را به شکل چشمگیری کاهش دهد.
• قرص‌های ضدبارداری خوراکی (OCPs): این قرص‌ها با تنظیم سطح هورمون‌ها، از ضخیم شدن بیش از حد دیواره رحم جلوگیری کرده و در نتیجه پریودها را سبک‌تر، منظم‌تر و کم‌دردتر می‌کنند.
• پروژستین درمانی: مصرف هورمون پروژستین به تنهایی نیز می‌تواند عدم تعادل هورمونی را اصلاح کرده و خونریزی را کنترل کند.

استفاده از IUD هورمونی به منظور کاهش خونریزی قاعدگی

دستگاه داخل رحمی (IUD) هورمونی، مانند میرنا (Mirena)، یک گزینه بسیار موثر و طولانی‌مدت است. این دستگاه کوچک پلاستیکی در رحم قرار داده می‌شود و به آرامی دوز پایینی از هورمون لوونورژسترل (نوعی پروژستین) را آزاد می‌کند. این هورمون باعث نازک شدن شدید دیواره آندومتر می‌شود. 

در نهایت، حجم خونریزی ماهانه تا 90 درصد کاهش می‌یابد و در برخی زنان، پریود به طور کامل متوقف می‌شود. این روش برای زنانی که به دنبال یک راه حل طولانی‌اثر (تا 5 سال) هستند و قصد بارداری در آینده نزدیک را ندارند، گزینه‌ای ایده‌آل است.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله  بهترین مواد غذایی برای کم شدن خونریزی قاعدگی را نیز مطالعه نمایید.

روش‌های جراحی کم‌تهاجمی

اگر داروها موثر نباشند یا منع مصرف داشته باشند، روش‌های کم‌تهاجمی‌تری نسبت به جراحی‌های بزرگ وجود دارد:

• ابلیشن آندومتر (Endometrial Ablation)

در این روش، پزشک با استفاده از تکنیک‌های مختلف (مانند امواج رادیویی، لیزر، یا انجماد)، لایه داخلی رحم (آندومتر) را تخریب یا حذف می‌کند. این کار باعث کاهش شدید یا توقف کامل  از دست دادن خون می‌شود. این روش فقط برای زنانی مناسب است که دیگر قصد بچه‌دار شدن ندارند.

• آمبولیزاسیون شریان رحمی (Uterine Artery Embolization)

این روش به ویژه برای زنانی که فیبروم‌های رحمی بزرگ دارند، موثر است. رادیولوژیست مداخله‌ای ذرات کوچکی را به شریان‌هایی که به فیبروم‌ها خون‌رسانی می‌کنند تزریق می‌کند. این کار منجر به قطع جریان خون به فیبروم‌ها و کوچک شدن آن‌ها و در نتیجه، کاهش خونریزی قاعدگی خواهد شد.

جراحی به عنوان گزینه نهایی

در موارد شدید یا زمانی که سایر روش‌ها با شکست مواجه شده‌اند، جراحی ممکن است ضروری باشد:

• میومکتومی (Myomectomy): این عمل جراحی جهت برداشتن فیبروم‌های رحمی انجام می‌شود، در حالی که خود رحم حفظ می‌شود. این گزینه برای زنانی که می‌خواهند توانایی باروری خود را حفظ کنند، مناسب است.
• هیسترکتومی (Hysterectomy): این عمل به معنای برداشتن کامل رحم است و قطعی‌ترین راه درمان منوراژی محسوب می‌شود. پس از هیسترکتومی، زن دیگر پریود نخواهد شد و توانایی بارداری نخواهد داشت. این روش معمولا آخرین راه‌حل در نظر گرفته می‌شود.

سخن پایانی

در نهایت، انتخاب روش‌های کاهش خونریزی قاعدگی به عوامل متعددی از جمله علت زمینه‌ای، شدت علائم، سبک زندگی و اهداف آینده شما بستگی دارد. کلید موفقیت، نادیده نگرفتن علائم و مراجعه به متخصص جهت تشخیص دقیق است. شایان به ذکر است که زندگی با پریودهای سنگین و ناتوان‌کننده یک تقدیر نیست و شما مجبور به تحمل آن نیستید.

با وجود طیف گسترده‌ای از راهکارها، از دمنوش‌های گیاهی تسکین‌دهنده تا روش‌ پزشکی پیشرفته، شما قدرت انتخاب و کنترل سلامت خود را در دست دارید. با پزشک خود یک گفتگوی صادقانه داشته باشید، گزینه‌های مختلف را بررسی نمایید و با اطمینان قدم در راهی بگذارید که به شما آرامش، انرژی و کیفیت زندگی بالاتری هدیه می‌دهد.  همچنین قرص زینک پلاس ب کمپلکس را نیز ببینید.