آفت دهان و روش های درمان آن

آفت دهان چیست؟

آفت دهانی در‌واقع زخمی سطحی، کوچک و خوش‌خیم است که معمولا در بافت نرم داخل دهان یا لب‌ها، زیر زبان و روی غشای لثه‌ ایجاد می‌شود. آفت دهان را زخم آفتی هم می‌گویند. اندازه‌ این نوع زخم اغلب از یک سانتی‌متر تجاوز نمی‌کند؛ معمولا هم زخمی گرد یا بیضی شکل، سفید یا زرد‌رنگ است که دورتادور آن قرمز شده باشد. ممکن است مدت کوتاهی پیش از آنکه دچار آفت دهانی شوید، محیط دهان‌تان دچار سوزش یا خارش شود. این نوع زخم می‌تواند بسیار دردناک باشد یا بسوزد، به‌ویژه هنگام غذاخوردن و یا صحبت‌کردن.

 

علت به وجود آمدن آفت دهان چیست؟

عوامل متعددی می‌تواند باعث بروز آفت دهان شود. گازگرفتن ناگهانی لب یا گونه از داخل، حساسیت غذایی (غذاهای تند، اسیدی یا حاوی گلوتن)، تمیزکردن بیش‌از‌حد معمول دندان‌ها، آسیب هنگام درمان‌های دهان و دندان، استفاده از خمیردندان‌ یا دهان‌شویه‌های دارای لوریل سولفات سدیم، استرس، تغییرات هورمونی یا وجود باکتری موسوم به «هلی‌کوباکتر پیلوری» (همان باکتری که عامل زخم‌های پپتیک است)، همه‌ی اینها می‌توانند باعث ایجاد آفت دهان شوند. از طرفی اعتقاد بر این است که کمبود ویتامین‌های گروه B ،ویتامین B1، ویتامین B12 ،ویتامین B6  ، ویتامینB5،پروی، فولات (اسیدفولیک) و آهن می‌توانند باعث ایجاد و پیشرفت آفت دهان شوند.

آفت دهان ممکن است زمانی‌که دچار شرایط بدنی خاص یا بیماری هستید، بروز کند:

1. ویروس‌های تضعیف کننده‌ سیستم ایمنی بدن مثل ویروس ایدز(HIV).
2. (کولیت زخمی) یا (کولیت اولسروز)، بیماری کرون یا دیگر مشکلات روده.
3. بیماری بهجت (Behcet’s disease) نوعی بیماری نادر، مزمن و التهابی با منشاء ناشناخته است که موجب التهاب در سراسر بدن از جمله محیط دهان می‌شود.
4. بیماری سلیاک، بیماری های خود‌ایمنی که جنبه‌ی ژنتیکی دارد و در این بیماری در اثر مصرف «گلوتن» روده‌ی کوچک دچار آسیب می‌شود. در دنیا از هر ۱۰۰ نفر یک نفر ممکن است به این مشکل دچار شود.

 

روش های خانگی درمان آفت دهان

• شست شو

آفت نوعی زخم باز است، بنابراین باید تمیز نگه داری شود تا از بروز عوارض آن جلوگیری کرد. می توان برای این منظوراز آب نمک و دهانشویه های حاوی بی کربنات سدیم برای شستن دهان استفاده کرد.

• دهانشویه ضد میکروبی

 دهان شویه ضد میکروبی هر گونه باکتری، ویروس یا قارچ هایی که ممکن است در صورت عدم مسواک زدن صحیح دندان ها باعث عفونت دهان شوند، از بین می برد.

درمان آفت دهان و زبان با دارو

• مسکن

در صورتی که زخم دهان دردناک باشد، پزشک داروی مسکن تجویز می کند که باید بطور مستقیم بر روی زخم استفاده کرد. داروی بنزیدامین یکی از این داروهاست که باید بصورت دهان شویه یا اسپری مورد استفاده قرارگیرد. نوع دهان شویه ی بنزیدامین برای اولین بار موجب سوزش می شود، اما استفاده  مکرر از آن این سوزش برطرف خواهد شد، اگر این سوزش ادامه یافت، با مسئول داروخانه یا پزشک خود مشورت کنید.

• کورتیکواستروئید

کورتیکواستروئید باعث کاهش التهاب (تورم) می شود و این ماده در داروهای زخم دهان برای کاهش التهاب وجود دارد، کاهش التهاب زخم ها باعث درد کمتر آن ها می شود . به محض تشکیل زخم های دهان بهتر است از داروی کورتیکواستروئید استفاده کنید.این درمان احتمال بروز آفت های جدید در دهان را در هر زمانی پس از درمان کاهش نخواهند داد.

• دهانشویه های کلرهگزیدین

دهان شویه ها حاوی عناصری هستند که به درمان آفت زبان و دهان و کمک می کنند. این دهان شویه ها دارای داروی بی حسی موضعی، آنتی بیوتیک و آنتی هیستامین هستند.

• ویتامین ها 

کمبود ویتامین ها ی ضروری مانند ویتامین ب 12، آهن و فولیک اسید در افراد باعث ایجاد آفت می شود و برای درمان این داروها برای وی تزریق می شود . در صورت بروز آفت های دهانی شدید و دردناک داروهای سرکوب کننده سیستم ایمنی تجویز می شوند.