بهترین داروی گیاهی برای آرامش اعصاب را بشناسید

بهترین داروی گیاهی برای آرامش اعصاب را بشناسید

امروزه در زندگی پرشتاب افراد، که انسان‌ها هر روز با موجی از دغدغه‌ها، فشارهای روانی، اضطراب‌های روزمره و استرس‌های شغلی یا خانوادگی سر و کار دارند، یافتن راه‌هایی سالم، بی‌ضرر و موثر برای رسیدن به آرامش ذهنی تبدیل به یک ضرورت شده است. در چنین شرایطی، بسیاری از افراد ترجیح می‌دهند به جای استفاده از داروهای شیمیایی که اغلب با عوارض جانبی همراه‌اند، به روش‌های طبیعی‌تر و سنتی‌تری روی بیاورند. 

یکی از پرطرفدارترین این روش‌ها، استفاده از داروی گیاهی برای آرامش اعصاب است که قرن‌ها در طب سنتی جوامع مختلف به‌ویژه در فرهنگ ایران زمین جایگاه ویژه‌ای داشته‌اند. در این مقاله از آقای دارو، قصد داریم به بررسی داروهای گیاهی آرام‌بخش، انواع پرکاربرد آن‌ها، طریقه استفاده صحیح و نکات مهم در این زمینه داشته باشیم.

داروهای گیاهی آرام‌بخش کدامند؟

داروهای گیاهی آرام‌بخش، دسته‌ای از گیاهان دارویی به شمار می‌روند که در راستای دارا بودن ترکیبات طبیعی و فعال، می‌توانند اثرات بسزایی بر سیستم عصبی بدن داشته باشند. این گیاهان در اغلب موارد با تاثیر بر گیرنده‌های عصبی، منجر به کاهش تنش‌های روحی، بهبود خلق‌وخو و حتی بهبود کیفیت خواب می‌شوند. 

حائز اهمیت است که برخلاف داروهای شیمیایی که اثر مستقیم و گاها شدیدی بر مغز خواهند داشت، گیاهان دارویی اغلب اثر ملایم‌تری داشته و در صورت مصرف صحیح، احتمال بروز عوارض جانبی در آن‌ها بسیار کمتر است. گیاهان آرام‌بخش قادرند به شکل‌های مختلفی مورد استفاده قرار گیرند؛ از جمله عرقیات، دمنوش، اسانس‌ها، روغن‌های گیاهی، کپسول‌های خوراکی و حتی بخورهای معطر.

انواع گیاهان دارویی برای آرامش اعصاب

• سنبل‌الطیب

سنبل‌الطیب یکی از گیاهان دارویی به شمار می‌رود که از قدیم تاکنون به عنوان دارویی مؤثر برای آرامش روان شناخته شده است. ریشه این گیاه شامل ترکیباتی می‌باشد که عملکرد انتقال‌دهنده‌های عصبی را تعدیل می‌نماید. سنبل‌الطیب به بهبود خواب شبانه کمک می‌نماید، بی قراری را کاهش می‌دهد و در درمان اضطراب‌های خفیف تا متوسط تاثیر بسزایی دارد. برای تهیه دمنوش آن، می‌توان ریشه خشک‌شده گیاه را دم کرده و پیش از رفتن خواب میل نمود.

• اسطوخودوس

اسطوخودوس گیاهی با گل‌های بنفش و رایحه‌ای معرکه اثرات بالای آرام‌بخش آن از طریق بوییدن، مصرف خوراکی یا ماساژ با روغن آن قابل دریافت است. این گیاه از جمله محبوب‌ترین گزینه‌ها در رایحه‌درمانی محسوب می‌شود. دمنوش اسطوخودوس در اغلب موارد پیش از خواب مصرف شده و به خواب راحت کمک می‌نماید. اسانس آن نیز برای تسکین اضطراب و سردردهای عصبی استفاده می‌شود.

• گل ساعتی

گل ساعتی گیاهی با گل‌های زیبا و خاص در درمان بی‌خوابی و اضطراب تأثیر بسزایی. مصرف دمنوش این گیاه در ساعات پایانی روز به آرام‌سازی ذهن و آماده‌سازی برای خواب شبانه کمک چشمگیری می‌کند. از سوی دیگر، می‌تواند فشارهای روانی حاصل از فعالیت‌های روزانه را کاهش دهد.

• گل گاوزبان

گل گاوزبان در فرهنگ ایرانی جایگاه ویژه‌ای دارد. این گیاه به‌ویژه در زمان‌هایی که فرد دچار نگرانی، دلهره یا احساس افسردگی است، کاربرد خواهد داشت. گل گاوزبان را می‌توان به صورت دمنوش مصرف نموپ. مصرف متعادل آن می‌تواند منجر به ایجاد حس شادی و نشاط شود، اگرچه زیاده‌روی در مصرف آن ممکن است باعث افزایش فشار خون شود، به‌ویژه در صورتی که با لیمو عمانی مصرف شود.

• بادرنجبویه

بادرنجبویه گیاهی با برگ‌هایی خوش‌بو می‌باشد که به‌طور ویژه برای آرام‌سازی سیستم عصبی به کار گرفته می‌شود. این گیاه علاوه بر این که سبب کاهش استرس و اضطراب می‌شود در کاهش تپش قلب عصبی و بی‌خوابی‌های ناشی از نگرانی نیز تأثیرگذار خواهد بود. مصرف منظم دمنوش بادرنجبویه یا حتی استفاده از عرق آن، آرامش روانی خوبی به همراه دارد.

• بابونه

گیاه بابونه یکی از گیاهان بسیار پرکاربرد در طب سنتی محسوب می‌شود که علاوه بر خواص ضد التهابی و ضد میکروبی، اثری آرام‌بخش بر اعصاب دارد. دمنوش بابونه اغلب برای درمان بی‌خوابی، اضطراب‌های خفیف، دردهای گوارشی مرتبط با استرس و بهبود خلق‌وخو استفاده می‌شود. طعم مطبوع آن نیز مصرفش را دلپذیر می‌سازد.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله راهکارهای نوین درمان وسواس فکری بدون دارو را نیز مطالعه نمایید.

• نعناع

گیاع نعناع به‌عنوان گیاهی مفید برای گوارش محسوب شده و دارای خواص آرام بخش نیز می‌باشد. مصرف دمنوش نعناع می‌تواند به تسکین اعصاب، کاهش دردهای عصبی و سردردهای ناشی از تنش کمک نماید. رایحه نعناع نیز اثرات ضد اضطراب دارد. در عین حال باید توجه داشت که برخی افراد با رفلاکس معده ممکن است نسبت به مصرف زیاد آن حساس باشند.

• زعفران

زعفران، این طلای سرخ گیاهی، تنها یک چاشنی غذایی به شمار نمی‌رود؛ بلکه در طب سنتی، خاصیت ضدافسردگی، نشاط‌آوری و آرام‌بخشی آن به خوبی شناخته شده است. مصرف دمنوش زعفران یا افزودن آن به شیر گرم یا دسرها می‌تواند خلق‌وخو را بهبود بخشد و از فشارهای روانی بکاهد.

روش‌های مصرف گیاهان دارویی برای آرامش اعصاب

هر گیاه دارویی برای اینکه بهترین اثر خود را داشته باشد، میبایست به روش صحیحی باید مصرف شود. در ادامه چند روش متداول استفاده از داروهای گیاهی را مرور می‌نماییم:

• رایحه‌درمانی با اسانس‌ها

برخی گیاهان دارویی مانند اسطوخودوس، نعناع یا گل ساعتی به صورت روغن یا اسانس نیز مصرف می‌شوند. چند قطره از این اسانس‌ها در دستگاه بخور، اسپری یا روی بالش قابل استفاده هستند. از سوی دیگر، می‌توان آن‌ها را با روغن پایه ترکیب کرده و روی پوست مالید.

• مکمل‌های گیاهی

امروزه گیاهان دارویی در قالب قرص یا کپسول نیز در دسترس هستند. این مکمل‌ها برای افرادی که وقت یا شرایط تهیه دمنوش ندارند، مناسب‌اند. البته میبایست تحت نظر پزشک مصرف شوند، چراکه تداخل دارویی یا حساسیت در برخی افراد ممکن است ایجاد شود.

• دمنوش گیاهی

این روش مناسب ترین شکل مصرف گیاهان دارویی می‌باشد. برای تهیه دمنوش، اغلب یک تا دو قاشق چای‌خوری از گیاه خشک‌شده در یک لیوان آب جوش ریخته می‌شود. پس از 10 تا 15 دقیقه دم‌کشیدن، نوشیدن آن آغاز می‌شود. برخی دمنوش‌ها بهتر است در زمان خاصی از روز نوشیده شوند؛ مثلاً سنبل‌الطیب و بابونه پیش از خواب، بادرنجبویه در طول روز.

• عرقیات گیاهی

عرقیات از تقطیر گیاهان دارویی پدیدار می‌شوند و مصرف آن‌ها آسان است. می‌توان یک تا دو قاشق غذاخوری از عرق گیاه را در یک لیوان آب مخلوط نمود و روزی یک تا دو بار نوشید. عرقیات مثل بادرنجبویه، اسطوخودوس یا گل گاوزبان به کاهش اضطراب و تنش کمک می‌کنند.

آیا ترکیب چند گیاه آرامبخش با هم مشکلی دارد؟

شایان به ذکر است که ترکیب چند گیاه نظیر بابونه، بادرنجبویه و اسطوخودوس در دمنوش‌ها رایج بوده و در اغلب موارد اثر آرامبخشی قوی‌تری دارد. با این وجود، رعایت دوز مناسب بسیار حائز اهمیت است؛ چرا که مصرف بیش‌ازحد یا نادرست ممکن است منجر به بروز تداخلات با دیگر داروها، خواب‌آلودگی شدید و افزایش فشار خون شود.

سخن پایانی

در‌ نهایت، استفاده از داروی گیاهی برای آرامش اعصاب ، قدمتی چند هزار ساله داشته و امروزه نیز همچنان مورد توجه است. این گیاهان با اثرات طبیعی خود، به آرام‌سازی ذهن، کاهش استرس و بهبود کیفیت زندگی کمک شایانی می‌کنند. مصرف گیاهان دارویی هم نیاز به شناخت، دقت و رعایت میزان صحیح دارد. به علاوه، در صورت ابتلا به بیماری‌های خاص یا مصرف داروهای شیمیایی، مشورت با پزشک پیش از استفاده ضروری خواهد بود.

در کنار داروهای گیاهی، اصلاح سبک زندگی، تغذیه سالم، ورزش، خواب کافی و مدیریت روابط اجتماعی می‌تواند آرامش و سلامت روانی را چند برابر کند. پس در صورتی که به‌دنبال روشی طبیعی و نتیجه بخش برای آرامش هستید، طبیعت می‌تواند بهترین یار شما باشد. همچنین پرگمام ویتالی تون را نیز ببینید. 

سوالات متداول درباره گیاهان دارویی برای اعصاب

کدام گیاهان دارویی بیشترین اثر را در آرام‌کردن اعصاب دارند؟

گیاهانی نظیر سنبل‌الطیب، اسطوخودوس، بادرنجبویه و گل گاوزبان در راستای دارا بودن خواص ضد استرس و تسکین‌دهنده‌شان، از محبوب‌ترین گزینه‌ها برای کاهش تنش‌های عصبی به‌شمار می‌روند.

آیا استفاده از گیاهان دارویی برای اعصاب ممکن است عوارضی داشته باشد؟

در صورتی که با میزان مناسب و با راهنمایی متخصص طب سنتی مصرف شوند، در اغلب موارد مشکلی ایجاد نمی‌کنند. اما مصرف زیاد برخی از آن‌ها، نظیر گل گاوزبان، می‌تواند به افزایش فشار خون منجر شود.

آیا گیاهان دارویی می‌توانند جایگزین داروهای آرامبخش شیمیایی شوند؟

برای بهبود اضطراب‌های ملایم یا استرس روزمره، بله. اما در مشکلات روانی جدی یا اضطراب‌های مزمن، این گیاهان تنها نقش چشمگیری داشته و جایگزینی کامل نیستند.

چه افرادی باید در مصرف گیاهان آرامبخش احتیاط کنند؟

لازم به ذکر است که زنان باردار و شیرده، افراد با بیماری‌های زمینه‌ای مانند نارسایی کبد یا فشار خون بالا، بهتر است قبل از مصرف هرگونه گیاه دارویی با پزشک مشورت کنند.