همه چیز درباره بیماری سینه پهلو یا ذات الریه

همه چیز درباره بیماری سینه پهلو یا ذات الریه؛ ذات الریه یا پنومونی، نوعی التهاب و مایع در ریه‌هاست که به دلیل عفونت باکتریایی، قارچی یا ویروسی، تنفس را دشوار می‌کند و بیماران در این بیماری با تب و سرفه‌ی مداوم درگیر می‌شوند. سینه پهلو نیز به این بیماری ریوی اطلاق می‌شود.

پنومونی یک بیماری حاد و مزمن است که در فصولی که آنفولانزا و کوید-19 شدت می‌گیرند، بیشتر بروز پیدا می‌کند. علائم بیماری ذات الریه شامل تب و سرفه با مخاط زرد، سبز و خونی می‌باشد. در بزرگسالان بالای 65 سال و کودکان، علائم بیماری ممکن است به دلیل عملکرد سیستم ایمنی متفاوت با سنین دیگر، متفاوت باشد.

ذات الریه چیست؟

عفونت ریه یا پنومونیا، که به التهاب یک یا هر دو ریه اشاره دارد، می‌تواند نتیجه‌ی عفونت باکتریایی باشد. در صورتی که ریه‌ها التهاب داشته باشند، کیسه‌های هوایی ریز در انتهای لوله‌های تنفسی ممکن است التهاب بگیرند و با مایعات چرکی پر شوند. در این حالت، نفس کشیدن سخت می‌شود و بیمار کمبود اکسیژن در خون خود را تجربه می‌کند. این شرایط باعث ظهور علایمی مانند سینه پهلو (ذات الریه) می‌شود.

عفونت ریه در میزان‌های متفاوتی رخ می‌دهد، از خفیف تا شدید. برخی از افراد ممکن است نسبت به وجود عفونت در ریه خود آگاه نباشند و به طور ناخودآگاه باعث پخش عفونت در محیط شوند. افرادی که بیشتر در معرض خطر عفونت ریه قرار می‌گیرند، شامل کودکان زیر 2 سال و افراد بالای 65 سال هستند. این افراد به دلیل داشتن سیستم ایمنی ضعیف تر، قادر به مقابله با میکروب‌ها نمی‌باشند.

برخی افراد ممکن است به عفونت ریه مبتلا شده باشند ولی از بیماری خود آگاه نباشند. این وضعیت را در علم پزشکی "ذات الریه متحرک" نامیده می‌شود. این نام به دلیل این است که فرد بدون آگاهی، عامل عفونت را در محیط اطراف منتشر می‌کند.

علت ایجاد ذات الریه

ریه، ساختاری حساس و پیچیده دارد که توسط کیسه‌های کوچک به نام آلوئول تشکیل می‌شود. این آلوئول‌ها با عفونت‌ها و بیماری‌ها مانند پنومونیا مبارزه می‌کنند. سینه پهلو باعث تورم ریه و نشت مایعات می‌شود. عوامل مختلفی می‌توانند عامل اصلی بروز پنومونی ریه باشند از جمله:

• عفونت قارچی
• عفونت باکتریایی
• عفونت ویروسی مانند آنفولانزا، ویروس کرونا و سرماخوردگی
•  عفونت با میکروب‌های خاص مانند باکتری پنومونی مایکوپلاسما، ویروس پاراآنفلوآنزا و ویروس سنسیشیال تنفسی (RSV)

این فهرست، چند مثال از علل بروز پنومونی ریه است و برخی دیگر نیز وجود دارند. همچنین، مهم است بدانید که عوامل مختلف ممکن است به طور همزمان باعث بروز پنومونی شوند.

عوارض ذات الریه یا پنومونی

ممکن است ذات الریه عوارضی به همراه داشته باشد، به‌ویژه در افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی یا بیماری مزمن مانند دیابت دارند. شایع‌ترین عوارض به صورت زیر است:

1. حمله قلبی
2. آبسه ریه‌ها
3. شوک سپتیک
4. نارسایی ارگان
5. اختلال در تنفس
6. فشار خون خطرناک
7. بیماری افیوژن پلوری

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله فیبروز سیستیک (CF) و‌ معرفی بهترین روش‌ درمان آن را نیز مطالعه نمایید.

پیشگیری از بیماری ذات الریه

با توجه به پیشگیری از بیماری ذات الریه، یکی از راه‌های اصلی استفاده از واکسن است. واکسن‌های مانند Prevnar 13 و Pneumovax 23 می‌توانند در کاهش خطر ابتلا به بیماری ذات الریه که ناشی از باکتری‌های پنوموکوکی است، مؤثر باشند. با این حال، باید توجه داشت که این واکسن‌ها قطعی در جلوگیری از همه انواع ذات الریه موثر نیستند. با این حال، افرادی که واکسینه شده‌اند، در صورت ابتلا به بیماری، ممکن است تجربه‌ی یک بیماری خفیف و کوتاه را داشته باشند و خطرات و عوارض کمتری نیز برای آن‌ها وجود داشته باشد.

علاوه بر واکسیناسیون، برای پیشگیری از بیماری ذات الریه، می‌توان اقدامات دیگری نیز انجام داد. به عنوان مثال، ترک سیگار کشیدن می‌تواند به حفظ سلامت ریه کمک کند زیرا سیگار باعث افزایش احتمال ابتلا به عفونت می‌شود.

علاوه بر این، رعایت بهداشت شخصی نیز در پیشگیری از بیماری ذات الریه مهم است. این شامل شستشوی منظم دست‌ها با آب و صابون، پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه یا سرفه، و دور انداختن دستمال استفاده شده پس از عطسه یا سرفه در سطل زباله است.

همچنین، تقویت سیستم ایمنی و داشتن سبک زندگی سالم به پیشگیری از انواع بیماری‌ها کمک می‌کند. به عنوان مثال، رژیم غذایی سالم، ورزش منظم، و استراحت کافی به بیماران توصیه می‌شود تا از ابتلا به بیماری‌ها جلوگیری کنند.

ذات الریه یا سینه پهلو در زمان بارداری

بارداری می‌تواند خطر ابتلا به پنومونی مادری را افزایش دهد. در طول دوران بارداری، سیستم ایمنی بدن در حال سرکوب است و این می‌تواند باعث شود زنان باردار به شرایط مانند ذات الریه حساس تر باشند. علائم پنومونی در طول دوران بارداری معمولاً متفاوت نیستند، اما ممکن است به دلیل علائم و ناراحتی‌های مشخص این دوره، شناسایی علائم تاخیر بیشتری داشته باشد.

تفاوت بیماری ذات الریه و برونشیت

برونشیت و ذات الریه دارای علائم شبیه به سرماخوردگی و آنفولانزا هستند. این بیماری‌ها باعث مشکلات تنفسی و سرفه‌های مکرر در بیمار می‌شوند. اما تفاوت اصلی بین برونشیت و ذات الریه این است که در برونشیت، راه تنفسی دچار التهاب می‌شود، در حالی که در ذات الریه، عفونت در ریه اتفاق می‌افتد.

سخن پایانی

ریه یا شش، همانند بقیه اعضای بدن، ممکن است به عفونت دچار شود که به آن ذات الریه یا سینه پهلو نیز گفته می‌شود. عفونت در ریه می‌تواند از حالت خفیف تا شدید متغیر باشد و در بعضی موارد ممکن است نیاز به بستری در بیمارستان داشته باشد. در ریه، هوا وارد جایی به نام کیسه هوایی می‌شود. در صورت بروز عفونت ریه، برخی از این کیسه های هوایی با مایع چرکی پُر می‌شوند.

این موضوع باعث مشکل در نفس کشیدن برای بیمار می‌شود و ممکن است اکسیژن کافی به خون منتقل نشود تا به تمامی اعضا و اندام‌های بدن برسد. هر فردی ممکن است به عفونت ریه دچار شود، اما کودکان زیر 2 سال و افراد بالای 65 سال در معرض خطر بیشتری قرار دارند؛ زیرا سیستم ایمنی بدن آن‌ها قدرت کمتری در مقابله با میکروب‌ها دارد.