بررسی علائم و درمان بیماری پیسی

امروزه اغلب با علائم و درمان بیماری پیسی اشنایی دارید. همانطور که می‌دانید، پوست، ارکان اصلی در زیبایی بدن است. به همین دلیل، حفظ سلامت پوست اهمیت زیادی دارد. افراد با انجام روتین‌های مختلف مراقبت از پوست، تلاش می‌کنند تا از پیری و لکه‌های پوست جلوگیری کنند.

 انجام این روتین‌ها به شادابی و طراوت پوست کمک می‌کند.  اما در برخی مواقع، پوست ممکن است به دلایل مختلفی آسیب ببیند. این آسیب‌ها ممکن است ناشی از حوادث طبیعی یا بیماری‌های مختلف باشند. پیسی یکی از بیماری‌هایی است که پوست انسان را تحت تاثیر قرار می‌دهد.

پیسی یا ویتیلیگو چیست؟

پیسی (برص، ویتیلیگو) یک نوع اختلال پوستی بشمار می‌آید که موجب از دست رفتن رنگ پوست می‌شود. نواحی سفید و صافی روی پوست فرد ظاهر می شوند. در صورتی که در قسمتی از بدن که موها دارد، این بیماری نمایان شود، ممکن است موهای بدن نیز سفید شوند. این عارضه هنگامی رخ می‌دهد که سلول‌های پوستی که ملانین تولید می‌کنند (ملانوسیت ها) توسط سیستم ایمنی بدن از بین می روند. 

علائم این بیماری معمولا با پیدایش چند ضایعه سفید و کوچک آغاز می شود و به تدریج در طول چند ماه روی بدن پخش می شود. پیسی به طور معمول از محل دست، بازو، پا و صورت آغاز می شود، اما می‌تواند در هر قسمتی از بدن از جمله غشاهای مخاطی مانند دهان، بینی، مناطق تناسلی و مقعد هم رخ دهد.

چه عواملی موجب به وجود آمدن پیسی می‌شود؟

علت ایجاد این بیماری به طور کامل شناخته نشده است. اما تعدادی از نظریه های مختلف وجود دارد که به شرح زیر است:

اختلال در سیستم ایمنی بدن ممکن است باعث ایجاد پادتن هایی شود که ملانوسیت ها را تخریب می‌کنند. عوامل ژنتیکی همچنین می‌توانند احتمال ابتلا به این بیماری را افزایش دهند و در حدود 30٪ افراد پیسی را به ارث می‌برند. 

ماده‌های سمی که توسط ملانوسیت‌ها تولید می‌شوند می‌توانند در انتهای عصب پوست آزاد شوند و باعث خودتخریبی ملانوسیت ها شوند. همچنین، برخی محرک های محیطی مانند استرس جسمی یا عاطفی نیز ممکن است این بیماری را تحریک کنند. اما، معمولا ترکیبی از عوامل مختلف باعث ایجاد بیماری پیسی می‌شود.

علائم اولیه بیماری پیسی

نشانه اصلی بروز بیماری پیسی بی رنگ شدن لکه‌ای پوست بدن است. به طور معمول این بی‌رنگ شدن پوست بدن نخست برای قسمت‌هایی از بدن که در معرض نور خورشید هستند، خنجون دست‌ها، پاها، صورت و لب رخ می‌دهد. در مجموع علائم کلی بیماری پیسی به شرح زیر است:

• از دست رفتن رنگ به صورت لکه‌ای
• بی رنگ شدن لایه داخلی چشم (شبکیه)
• سفید یا خاکستری شدن زود هنگام موهای سر، مژه‌ها، ابروها یا ریش فرد
• بی رنگ شدن قسمتی از بافت‌های پوست داخل دهان و بینی (غشای مخاطی)

تشخیص بیماری پیسی توسط پزشک

پزشک شما با تشخیص بیماری معمولاً می تواند از طریق معاینه فیزیکی پوست شما به آن مشخصه بپردازد. به علاوه، برخی از آزمایشات دیگر نیز ممکن است توسط پزشک انجام شود، مانند آزمایش خون و نمونه برداری از پوست. در مرحله نمونه گیری پوست، پوست شما جهت بررسی بیشتر به آزمایشگاه ارسال می شود.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله قارچ پوستی و بهترین روش‌های درمان  را نیز مشاهده نمایید.

یکی از آزمایشات دیگر که پزشک ممکن است انجام دهد، آزمایش لامپ وود است. در این آزمایش، پزشک با استفاده از نور ماوراء بنفش (UV) به پوست شما نگاه می کند. نور ماوراء بنفش برای شناسایی تغییرات رنگدانه ها استفاده می شود. این آزمایش بویژه برای افرادی که پوست روشن تری دارند و تفاوت رنگدانه ها در آنها ظریف است، بسیار مفید است.

بررسی انواع لک و پیس

پیسی یک اختلال پوستی است که یک اندام خاص را درگیر می‌کند، مثل دست، پا یا صورت. این اختلال معمولاً از سنین کودکی شروع می‌شود و برای چند سال پیشرفت می‌کند، سپس رشد آن متوقف می‌شود. این نوع پیسی اغلب با منشأ اتوایمیونی نیست و به ندرت رخ می‌دهد. 

نوع دیگر پیسی که شایع‌تر است، دوطرفه بوده و به طور معمول به علت اتوایمیون رخ می‌دهد و پس از مدتی متوقف می‌شود. روند این نوع پیسی معمولاً طولانی‌تر است و در طول تمام زندگی ادامه دارد. بعضی منابع نوعی دیگر از این بیماری تعریف کرده‌اند که ترکیبی از دو نوع سگمنتال و غیر سگمنتال است.

پیسی بر اساس سایز لکه‌های پوست به سه گروه تقسیم می‌شود. نوع خفیف که شامل یک یا چند لکه کوچک است که محدود به مناطق کوچکی از بدن است. نوع متوسط که بیشتر افراد به این دسته متعلق می‌شوند و لکه‌های پراکنده در سراسر بدن دارند. و نوع شدید که بسیار نادر است و پوست بخش زیادی از رنگ خود را از دست می‌دهد.

عوارض و خطرات بیماری پیسی

احتمال بروز موارد زیر در بیماران مبتلا به بیماری پیسی پوست به مراتب بیشتر خواهد بود:

• اختلالات روانی یا اجتماعی
• از دست دادن قدرت شنوایی
• آفتاب سوختگی و سرطان پوست
• بیماری های چشمی مثل التهاب شبکیه چشم

درمان‌های موضعی بیماری پیسی

درمان‌های موضعی اکنون جهت درمان بیماری لک و پیس (ویتیلیگو) مؤثر هستند عبارتند از:

کرم‌های کورتیکواستروئید که برای رفع علائم لک و پیس (برص) بر روی پوست بالا تنه و اندام‌های تحتانی می‌توان استفاده کرد. اما استفاده از استروئیدهای قوی بر روی قسمت‌هایی از صورت (به خصوص پلک‌ها)، گردن، زیر بغل و کشاله ران که پوست نازک دارد توصیه نمی‌شود.

بازدارنده‌های کلسینئورین که شامل کرم پیمکرولیموس و پماد تاکرولیموس است. این محصولات درمان علائم لک و پیس در محل پلک‌ها، صورت، گردن، زیر بغل و کشاله ران مؤثر هستند.

نور درمانی

نور درمانی یعنی استفاده از تابش‌های ماوراء بنفش (UV) جهت درمان عوارض پوستی می‌باشد. انواع مختلف این روش درمانی به شرح زیر است:

• نور شیمی درمانی (فوتوکموتراپی) به صورت دهانی، موضعی یا حمام آب
• استفاده از ماوراء بنفش B با باند پهن یا باند باریک (۳۱۱ نانومتر) برای تمام سطح بدن و یا به صورت موضعی
• استفاده از لیزر اکسیمر (۳۰۸ نانومتر) یا ماوراء بنفش B هدفمند برای لکه‌های کوچک ناشی از لک و پیس (برص)

عمل جراحی

در این روش، پوست لایه سطحی در مناطقی که لکه دارند، از طریق جراحی (تراشیدن، درم ابریژن یا لیزر) برداشته می‌شود و به جای آن، پوستی با رنگ طبیعی که از بخش دیگری از بدن جدا شده است، پیوند داده می‌شود.

رنگ‌زدایی

در روش رنگ‌زدایی، برای از بین بردن رنگ پوست در افرادی که پوست تیره دارند و این بیماری در آنها به حالت پیشرفته رسیده است، از مونوبنزیل اتر یا هیدروکوئینون استفاده می‌شود.

لیزر درمانی

لیزرهای کیوسویچ، از جمله روبی، الکساندرایت و ان دی یاگ با استفاده از عوامل رنگ زدای موضعی مانند مونوبنزیل اتر یا MMEH برای رفع لکه های پوستی ناشی از بیماری به کار می روند. این لیزرها با استفاده از تخریب انتخابی رنگدانه های ملانین و سلول های تولید کننده ملانین، پوست را رنگ زدایی می کنند.

کرایوتراپی

روش کرایوتراپی با استفاده از نیتروژن مایع، به عنوان یک روش جدید و کارآمد برای رنگ‌زدایی در کوچک کردن قسمت‌های خاصی از پوست مورد استفاده قرار می‌گیرد. این روش، به لحاظ اقتصادی مناسب بوده و نتایج دائمی و بلند مدت را فراهم می‌کند. 

اگر این روش توسط پزشکان ماهر انجام شود، بسیار ساده و آسان خواهد بود و می‌توان در مدت زمان کوتاهی آن را انجام داد. ملانوسیت‌ها یا سلول‌های تولید کننده ملانین، به شدت حساس به منجمد شدن با استفاده از نیتروژن مایع هستند. بنابراین، کرایوتراپی می‌تواند به طور کامل و دائمی رنگ پوست را از بین ببرد.

سخن پایانی

این بیماری غیرتراژیدی است و نزدیکان بیمار می‌توانند به راحتی با او تماس داشته باشند. پیسی موجب کاهش اعتماد به نفس در افراد می شود. به همین علت، افراد مبتلا به این بیماری اغلب اجتماعی نیستند و کمتر خود را در معرض دید دیگران قرار می دهند. وسعت پیسی ممکن است با توجه به شدت بیماری متفاوت باشد. 

علاوه بر پوست، بیماری پیسی می‌تواند موها و قسمت‌های داخلی دهان افراد را نیز درگیر کند. رنگ پوست و مو افراد به واسطه یک ماده به نام ملانین تعیین می‌شود. در بیماری پیسی، ملانین و سلول‌ها از بین می‌روند یا غیرفعال می‌شوند.