سوراخ قلب نوزاد: علائم، علت و راه‌های درمان آن

سوراخ قلب نوزاد: علائم، علت و راه‌های درمان آن؛

سوراخ قلب نوزاد یک وضعیت پزشکی است که می‌تواند عملکرد قلب را به طور منفی تحت تأثیر قرار دهد. در بزرگسالان، دو نوع اصلی سوراخ قلب شامل نقص دیواره بین بطنی (VSD) و نقص دیواره بین دهلیزی (ASD) هستند. علائم نقص بین دهلیزی شامل خستگی، بی‌اشتهایی، سرگیجه، غش، ضربان قلب سریع و نامنظم، تنگی نفس، سرفه، ورم دست‌ها و پاها و آبی شدن ناخن‌ها است. برای تشخیص سوراخ قلب، پزشکان معمولاً از روش‌هایی مانند الکتروکاردیوگرام، اکوکاردیوگرافی و پرتونگاری قفسه سینه استفاده می‌کنند. علائم سوراخ قلب نوزاد با افراد بزرگسال متفاوت خواهد بود. در این مجله آقای دارو به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت.

سوراخ قلب نوزاد چیست؟

نقص‌های قلبی در نوزادان می‌توانند به دلیل عوامل ژنتیکی و مادرزادی بروز کنند. اگر والدین به چنین مشکلاتی دچار باشند، احتمال انتقال این اختلالات به فرزندان وجود دارد. دیابت نیز یکی از بیماری‌های موروثی است که می‌تواند به فرزندان منتقل شود. کنترل قند خون با استفاده از داروهایی مانند قرص سینوریپا و تحت نظر پزشک امکان‌پذیر است. اختلالات ژنتیکی، از جمله سندروم داون، نیز می‌توانند منجر به نقص‌های مادرزادی قلب شوند و نوزادان با این سندروم ممکن است با مشکلات قلبی مانند سوراخ قلب به‌ دنیا بیایند.

علل سوراخ قلب نوزاد چیست؟

دلیل دقیق بروز سوراخ قلب نوزاد و یا کودکان هنوز به‌طور کامل مشخص نیست. با این حال، عوامل مختلفی می‌توانند در ایجاد این مشکل نقش داشته باشند. تغییرات ژنتیکی در ژن‌ها یا کروموزوم‌ها و عوامل محیطی نیز می‌توانند تاثیرگذار باشند. عواملی همچون عفونت‌های مادرزادی، مصرف الکل، مصرف برخی داروها در بارداری، سیگار کشیدن مادر و مواجهه با مواد شیمیایی و اشعه‌های مضر از جمله مواردی هستند که ممکن است به بروز این نقص کمک کنند.

اندازه طبیعی VSD یا سوراخ قلب نوزاد چقدر است؟

سوراخ بین بطنی (VSD) به وجود یک سوراخ در دیواره دو حفره پایین قلب، که به آن‌ها بطن می‌گویند، اشاره دارد. VSDها به سه دسته اصلی تقسیم می‌شوند: کوچک، متوسط و بزرگ.

سوراخ‌های کوچک، با قطر کمتر یا برابر با 3 میلی‌متر، معمولاً علائم خاصی ایجاد نمی‌کنند و بیشتر از 90 درصد آن‌ها تا قبل از شش سالگی به طور طبیعی بسته می‌شوند. در نتیجه، جراحی برای بستن این نوع سوراخ‌ها نادر است.

سوراخ‌های متوسط، با قطر بین 3 تا 6 میلی‌متر، نیز معمولاً علائم قابل توجهی ندارند و مشکلات خاصی ایجاد نمی‌کنند.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله رفلاکس معده نوزاد و مهم‌ترین علائم آن که باید بدانید را نیز مطالعه نمایید.

آیا اختلال سوراخ قلب نوزادقبل از تولد قابل تشخیص است؟

همان‌طور که می‌دانید، قلب جنین تا هفته هشتم بارداری شکل می‌گیرد. در حدود هفته دوازدهم بارداری، انجام سونوگرافی می‌تواند به شناسایی نواقص قلبی احتمالی در کودک کمک کند. معمولاً مشکلاتی مانند وجود سوراخ در قلب و نقص‌های جزئی در دریچه‌ها در طی فرایند غربالگری و سونوگرافی آنومالی قابل شناسایی هستند. با این حال، امکان دارد برخی از این نواقص در سونوگرافی تشخیص داده نشوند.

عوارض سوراخ ‌قلب نوزاد و کودکان کدامند؟

عوارض ناشی از سوراخ در قلب نوزادان و کودکان به نوع و اندازه نقص بستگی دارد. در بسیاری از موارد، سوراخ‌های کوچک ممکن است عوارضی نداشته باشند و با گذر زمان به‌خودین‌خود بهبود یابند. اما در مواردی که نقص شدیدتر باشد، ممکن است عوارض جدی‌تری ایجاد شود. این عوارض می‌توانند برای کودکانی که دارای مشکلات زمینه‌ای هستند، خطرناک و گاهی کشنده باشند.

از جمله عوارضی که ممکن است در اثر سوراخ قلب بروز کند عبارتند از:

• نارسایی شدید قلب
• اختلال در فرآیند تنفس
• عفونت‌های جدی در قلب
• عدم وزن‌گیری مناسب در کودکان

چنانچه کودک به مرحله‌ای برسد که این عوارض را نشان دهد، پزشکان متوجه خواهند شد که وضعیت او حاد و اورژانسی است و نیاز به اقدامات درمانی فوری دارد.

درمان سوراخ قلب نوزاد چگونه انجام می‌شود؟

تمام نقایص قلبی به درمان نیاز ندارند. برای مثال، سوراخ‌های کوچک در قلب نوزادان ممکن است به مرور زمان خود به خود بسته شوند و نیازی به درمان خاصی نداشته باشند. با این حال، به دلیل آشفتگی جریان خون در اطراف سوراخ، خطر عفونت‌های باکتریایی وجود دارد. بنابراین، مراقبت دقیق از دندان‌ها برای این بیماران اهمیت ویژه‌ای دارد. در صورت نیاز به جراحی دندان، مصرف دوره‌ای آنتی‌بیوتیک‌ها برای پیشگیری از عفونت‌های احتمالی و انتقال آن‌ها به قلب توصیه می‌شود.

با این حال، برخی نقص‌های قلبی که از نظر شدت متوسط تا شدید هستند، می‌توانند منجر به نارسایی قلبی در کودک شوند. علائم این نارسایی ممکن است شامل مشکلات در تغذیه، تنگی نفس و کمبود وزن باشد. در چنین مواردی، درمان با داروها ممکن است مؤثر باشد، ولی اگر با داروها مشکل برطرف نشود، ممکن است نیاز به جراحی قلب برای حل مسئله وجود داشته باشد.

آیا سوراخ قلب نوزاد خطرناک است؟

نقص سپتوم بطنی می‌تواند تهدیدات جدی‌تری برای سلامتی نوزاد به همراه داشته باشد. با افزایش اندازه سوراخ، علائم بیماری شدیدتر شده و وضعیت سلامت بیمار ممکن است به خطر بیافتد. بنابراین، بهتر است که جراحی سپتوم بطنی قبل از رسیدن به وضعیت بحرانی انجام شود، یا تحت درمان دارویی و روش‌های پیشنهادی پزشک قرار گیرد.

در صورتی که نقص سپتوم، چه از نوع دهلیزی و چه از نوع بطنی، به‌درستی درمان نشود، ممکن است عوارضی نظیر نارسایی قلبی، آریتمی و حتی حمله قلبی ایجاد کند که سلامت بیمار را به خطر خواهد انداخت.

سخن پایانی

نقص سپتوم دهلیزی یکی از انواع بیماری‌های مادرزادی قلب است که ممکن است از زمان تولد در برخی نوزادان شناسایی شود. نقص دیواره بین بطنی (VSD) به وجود آمدن یک سوراخ غیرطبیعی در دیواره بین دو بطن قلب اشاره دارد. این سوراخ می‌تواند موجب اختلاط خون اکسیژن‌دار و بدون اکسیژن شود و در درازمدت به قلب و دیگر اعضای بدن آسیب برساند. در حالی که این نوع نقص قلبی ممکن است برای برخی افراد خطرناک باشد، بسیاری از افرادی که تحت درمان مناسب قرار می‌گیرند، قادر به داشتن زندگی طولانی و سالم هستند.