شقاق مقعدی از علائم تا راه‌های درمانی

شقاق مقعدی از علائم تا راه‌های درمانی؛ 

شقاق مقعدی یا فیشر، یک مسئله شایع است که بسیاری از افراد به طور دوره‌ای با آن روبرو می‌شوند. به طور معمول حالت حاد شقاق به طور خودبخود یا با رعایت توصیه‌هایی بهبود می‌یابد اما اگر علائم آن به صورت مکرر بازگردد، نیاز به مشاوره پزشکی دارد. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است درد و خونریزی هنگام دفع مدفوع و پس از آن تجربه کنند. شقاق با بواسیر که علائم مشابهی دارد، گاهی اشتباه گرفته می‌شود، در حالی که این دو حالت از نظر علائم و درمان متفاوت هستند.

شقاق مقعدی چیست؟

تشکیل یک شکاف کوچک در مجرای مقعدی به عنوان شقاق مقعدی یا فیشر شناخته می‌شود. این مشکل در اغلب موارد، باعث درد و خونریزی در حین تخلیه مدفوعات می‌شود. این بیماری می‌تواند در هر سنی ایجاد شود، اما با پیری احتمال ابتلا به آن کاهش می‌یابد. نادیده گرفتن درمان شقاق مقعدی منجر به افزایش درد و شدت زخم‌های این ناحیه خواهد شد. بنابراین، مناسب است هر چه زودتر با توجه به نشانه‌ها، اقدام به درمان یبوست نمایید و عوامل موجب ایجاد این مشکل را بررسی کنید.

آشنایی با انواع شقاق مقعدی

شقاق یک مشکل شایع است که می‌تواند در هر زمانی از زندگی افراد اتفاق بیفتد. در بسیاری از افراد علائم این بیماری بهبود می‌یابد، اما در برخی موارد، عدم تداوم درمان ممکن است منجر به شدت بیشتر علائم شقاق شود. بهتر است به انواع شقاق اشاره کرد:

یک نوع شقاق ممکن است زمانی رخ دهد که درمان به درستی انجام نشود که زمانی‌که زخم باز بماند و عضلات اسفنکتر مقعد را تحت تأثیر قرار دهد. افراد در این گروه ممکن است به شقاق‌های مزمن دچار شوند و در طولانی مدت دچار درد و سوزش در زمان تخلیه مدفوع شوند.

در دیگر حالت، افراد معمولاً یک بار شقاق را تجربه می‌کنند و بعد از 6 تا 12 هفته بهبود می‌یابند. این افراد اغلب پس از دوره بهبودی دیگر مشکلی نخواهند داشت.

نشانه‌های شقاق مقعدی چیست؟ 

اگر با علایم زیر روبرو هستید، احتمالاً مشکل شقاق مقعدی یا فیشر دارید:

• خارش مزمن در مقعد
• حضور یک توده کوچک یا تگ پوستی نزدیک به شکاف مقعدی
• درد شدید یا سوزش در حین حرکات روده که ممکن است بلافاصله پس از اجابت مزاج احساس شود و یا برای چند ساعت پس از آن ادامه داشته باشد
• خونریزی،که می‌تواند به شکل لکه‌های خون قرمز روشن روی دستمال توالت یا چند قطره در کاسه توالت مشاهده شود. این خونریزی ممکن است جدا از مدفوع باشد.
• در صورتی که همراه با خونریزی، مدفوع بسیار تیره و قیرمانند یا با خون قرمز تیره مخلوط شود، این امر ممکن است نشانه یک مشکل جدی‌تر باشد. در صورت داشتن هر یک از این علائم، پیشنهاد می‌شود به پزشک متخصص مراجعه نمایید.

چه کسانی بیشتر در معرض شقاق مقعدی هستند؟

شکاف مقعدی در نوزادان بسیار متداول است. همچنین افراد مسن به دلیل کاهش جریان خون در ناحیه آنورکتال و زنان پس از زایمان نیز ممکن است از این مشکل رنج ببرند. همچنین، افراد مبتلا به بیماری‌های التهابی روده (IBD) در خطر بیشتری برای ابتلا به شقاق مقعدی هستند؛ چرا که التهاب در پوشش روده می‌تواند بافت اطراف مقعد را دچار آسیب کند. از دیگر عوامل خطر می‌توان به یبوست مکرر، بیماری کرون، داشتن روابط جنسی مقعدی و برخی عفونت‌های ویروسی اشاره داشت.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله آشنایی با سندروم روده تحریک‌پذیر و موثرترین راهکارها برای مدیریت آن را نیز مطالعه نمایید.

راهکارهای درمان فیشر یا شقاق مقعدی

برای درمان شقاق، می‌توان از روش‌های مختلف استفاده کرد. در مراحل ابتدایی، معمولاً به درمان‌های خانگی و دارویی مانند استفاده از پمادهای مخصوص شقاق پرداخته می‌شود. اما اگر این روش‌ها موثر نبودند یا شقاق شما حاد باشد، ممکن است پزشک شما به درمان‌های تهاجمی مانند جراحی یا درمان با لیزر اشاره کند.

حتماً برای تعیین بهترین روش درمانی، باید به پزشک متخصص مراجعه کرده و نظر او را جویا شوید. انتخاب روش مناسب می‌تواند به کاهش احتمال عود بیماری کمک کند و به شما کمک کند تا بهبودی سریع‌تری داشته باشید.

جهت درمان شقاق مقعد، خصوصاً در صورت شدت بالا یا عدم پاسخ به درمان‌های خانگی، معمولاً نیاز به ترکیب درمان‌های پزشکی دارد. جراحان اغلب این راه‌ها را توصیه یا تجویز می‌کنند:

1.  مسکن‌های موضعی: استفاده از کرم‌ها و پمادهای حاوی لیدوکائین یا دیگر داروهای بی حس کننده می‌تواند به کاهش درد در ناحیه مقعد کمک کند.
2. نیتروگلیسیرین موضعی: این دارو با افزایش جریان خون به شقاق و شل کردن عضلات اسفنکتر مقعد به کاهش درد کمک می‌کند.
3. مسدودکننده‌های کانال کلسیم: پمادهای موضعی یا داروهای خوراکی مانند نیفدیپین یا دیلتیازم می‌توانند عضلات اطراف مقعد را شل کنند و جریان خون را بهبود بخشند.
4. تزریق بوتاکس: در این روش با تزریق بوتاکس به اسفنکتر مقعدی، عضلات را شل کرده و به بهبود شقاق و کاهش درد کمک می‌کند، مخصوصاً در صورت عدم موفقیت در درمان‌های دیگر.
5. جراحی: در مواردی که شقاق با درمان‌های دیگر بهبود نیافته باشد، ممکن است نیاز به جراحی فیشر باشد. روش رایج اسفنکتروتومی داخلی جانبی است که در آن عضله اسفنکتر مقعد بریده می‌شود تا اسپاسم و درد کاهش یابد.

این روش‌ها توسط متخصصان پزشکی پیشنهاد می‌شود تا بهترین درمان برای شرایط شقاق مقعد بدست آید.

سخن پایانی

شقاق یک حالت بیماری است که با وجود یک شکاف یا زخم کوچک در اطراف مقعد تشخیص داده می‌شود. این وضعیت ممکن است با علائمی مانند درد در زمان انجام حرکات روده و خونریزی همراه باشد. ایجاد پارگی در پوست اطراف مقعد معمولا ناشی از صدمه به مخاط مقعد است که ممکن است به دلیل دفع مدفوع سفت یا بزرگ، اسهال مزمن یا حتی در زمان زایمان رخ دهد. برخی عوامل مانند بیماری‌های مزمن مانند کرون، فشار زیاد در حین دفع مدفوع و مشکلات دیگر مانند اسهال و یبوست ممکن است به ایجاد شقاق منجر شوند.