آشنایی با سندروم روده تحریک‌پذیر و موثرترین راهکارها برای مدیریت آن

آشنایی با سندروم روده تحریک‌پذیر و موثرترین راهکارها برای مدیریت آن؛  اختلال عملکردی دستگاه گوارش، که به عنوان IBS شناخته می‌شود، مربوط به مشکلات در هماهنگی بین مغز و روده است. این مشکلات می‌توانند باعث حساسیت بیشتر روده شود و نحوه انقباض ماهیچه‌های آن را تغییر دهند. این تغییرات ممکن است باعث احساس درد شکم، اسهال، یبوست و نفخ به صورت متناوب شود.

سندروم روده تحریک پذیر به چه معناست؟ 

این سندروم در زبان انگلیسی با عبارت IBS شناخته می‌شود و به طور معمول به عنوان یک بیماری مزمن شناخته می‌شود. با این حال، علائم آن ممکن است طی سال‌ها تغییر کنند و در شرایط مختلف قابل کاهش باشند. این بیماری می‌تواند در هر سنی ظاهر شود و معمولاً زنان را بیشتر از مردان تحت تأثیر قرار می‌دهد. این سندروم به عنوان یک بیماری خطرناک محسوب نمی‌شود، اما در صورت نادیده گرفتن آن، فرد ممکن است با دردهای شکمی شدیدی روبرو شود.

آشنایی با علائم سندرم روده تحریک پذیر

سندروم روده تحریک‌پذیر ممکن است با اسهال، یبوست یا هر دو همراه باشد، همچنین ممکن است نفخ شکم نیز ایجاد شود. بسیاری از افراد مبتلا به این سندروم از دردهای تیرکشنده در ناحیه مرکزی یا پهلوها رنج می‌برند که معمولاً به صورت درد و پیچ زدن در ناف و قسمت پایین شکم و حس قلنج در پهلوها احساس می‌شود. این درد معمولاً به صورت خفیف شروع می‌شود، اما با زمان بیشتر می‌شود و ممکن است عواملی مانند حمله یا شوک عصبی، استرس ناگهانی، یک تغییر مهم مثل فوت ناگهانی عزیزان یا تغییر شغل، آن را تشدید کنند.

برخی اوقات بیمار ممکن است تنها درد خفیفی در شکم و درد زیادی در ناحیه کمر احساس کند که ابتدا به نظر نمی‌رسد که ارتباطی با روده دارد، اما وضعیت مطمئناً به IBS مرتبط است. علائم اصلی این بیماری شامل درد یا گرفتگی معده، نفخ شکم، اسهال، و یبوست می‌شود. این علائم ممکن است با مصرف غذا یا نوشیدنی‌های خاص تحریک شوند، و در برخی موارد روزهای خاصی از هفته بهتر یا بدتر شوند.

چه چیزی باعث سندرم روده تحریک‌پذیر می‌شود؟

اصطلاح IBS یکی از اختلالات ناشناخته عملکردی دستگاه گوارش است که علت اصلی آن تاکنون مشخص نشده است. دانشمندان معتقدند که ترکیبی از عوامل ممکن است منجر به این اختلال شود. این اختلالات ممکن است با تأثیر بر ارتباط و عملکرد بین مغز و روده، علائم IBS را ایجاد کنند، مانند تغییر در سرعت حرکت غذا در دستگاه گوارش که می‌تواند باعث تغییرات در حرکات روده شود.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله دلایل غیرمنتظره برای درد معده پس از وعده غذایی را نیز مطالعه نمایید.

علاوه بر این، برخی افراد مبتلا به IBS ممکن است در زمان مدفوع یا گاز در روده، درد احساس کنند. عواملی مانند اختلالات روانی، عفونت‌های باکتریایی، تغییرات در باکتری‌های روده، رویدادهای استرس‌زا، حساسیت غذایی، و ژنتیک ممکن است در ایجاد IBS نقش داشته باشند.

افرادی که بیشتر در معرض ابتلا به سندرم روده تحریک‌پذیر هستند

ابتلا به IBS در زنان تا دو برابر بیشتر از مردان رخ می‌دهد، و افراد زیر ۵۰ سال نسبت به افراد مسن‌تر بیشتر به این اختلال دچار می‌شوند. عواملی که می‌توانند شانس ابتلا به IBS را افزایش دهند شامل سابقه خانوادگی این بیماری، تجربه وقایع استرس‌زا در دوران کودکی و عفونت‌های شدید دستگاه گوارش می‌شوند.

روش‌های پیشگیری از سندروم روده تحریک پذیر

همانطور که دلیل دقیق برای سندروم روده تحریک‌پذیر مشخص نیست، امکان پیشگیری یا اجتناب از آن وجود ندارد. اما هر زمان که علائم شدید آن را تجربه می‌کنید، می‌توانید اقداماتی برای جلوگیری از پیشرفت آن‌ها انجام دهید. پزشک می‌تواند با ارائه یک برنامه غذایی سالم، به شما کمک کند. با پیروی از این برنامه، ممکن است پس از چند هفته یا چند ماه، بهبود چشمگیری در علائم خود مشاهده کنید.

درمان سندرم روده تحریک پذیر

اگرچه درمان دقیق و مطمئنی برای سندرم روده تحریک‌پذیر وجود ندارد، اما برخی مراقبت‌ها می‌توانند به کنترل و مدیریت این بیماری کمک کنند. اجتناب از محرک‌ها، تنظیم رژیم غذایی و پیروی از توصیه‌های پزشک می‌تواند در این مسیر کمک کننده باشد. در ابتدای درمان، پزشک گوارش ممکن است به بیماران خود توصیه‌هایی ارائه دهد از جمله خودداری از مواد غذایی تحریک کننده، مصرف غذاهای پر فیبر، نوشیدن آب به میزان کافی و تحرک و ورزش مناسب در طول روز.

همچنین، خواب کافی و خودداری از مصرف نوشیدنی‌های گازدار و الکلی و غذاهایی که ممکن است تولید گاز روده را افزایش دهند، نیز توصیه می‌شود. به طور کلی، تغذیه باید با دقت نظارت شود و برخی بیماران ممکن است با آزمون و خطا، متوجه شوند که کدام مواد غذایی برای آن‌ها مناسب است یا نیست. به عنوان مثال، برخی افراد با مصرف مواد حاوی گلوتن، علائمی مانند اسهال تجربه می‌کنند و برخی دیگر با قطع کربوهیدرات‌های خاصی مانند فرکتان‌ها، فروکتوز و لاکتوز، بهبود می‌یابند.

سخن پایانی

شناخت علائم سندروم روده تحریک‌پذیر می‌تواند به افرادی که با مشکلات گوارشی روبه‌رو هستند، کمک کند تا بهترین درمان را دریافت کنند. این بیماری معمولاً با گرفتگی عضلات، درد شکم، اسهال، یبوست مزمن و نفخ همراه است و ممکن است زندگی روزمره را تحت تأثیر قرار دهد.