علت بواسير در مردان و بهترین راهکارهای درمانی

علت بواسير در مردان و بهترین راهکارهای درمانی

هموروئید یا بواسیر در مردان، مشکلی شایع در است  که بسیاری از آن‌ها در طول زندگی خود با آن روبرو می‌شوند. این عارضه که ناشی از تورم و التهاب وریدهای ناحیه مقعد و راست روده است، اگرچه تهدید جدی برای سلامتی محسوب نمی‌شود، اما می‌تواند با درد، خونریزی، خارش و ناراحتی‌های آزاردهنده، کیفیت زندگی فرد را به طور قابل توجهی تحت تاثیر قرار دهد. 

با توجه به شیوع بالای این بیماری و تاثیرات منفی آن، شناخت دقیق بواسیر، عوامل موثر در بروز آن و روش‌های پیشگیری و درمان، از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است. در این مقاله  اطلاعات جامع و کاربردی، برای درک بهتر این بیماری و مدیریت موثر آن آورده شده است.

بواسیر در مردان چیست؟

بواسیر که به هموروئید نیز معروف است، به وریدهای متورم و ملتهب در ناحیه مقعد و راست روده گفته می‌شود. این وریدها که به طور طبیعی در این نواحی یافت شده، نقش بسیار حیاتی در کنترل دفع مدفوع ایفا می‌کنند. با این وجود، هنگامی که این وریدها تحت فشار قرار می‌گیرند و متورم می‌شوند، می‌توانند منجر به بروز علائم آزاردهنده‌ای شوند که به آن بواسیر می‌گوییم.

بواسیر می‌تواند در داخل مقعد (بواسیر داخلی) یا در زیر پوست اطراف مقعد (بواسیر خارجی) ایجاد شود. در حالت طبیعی، وریدهای ناحیه مقعد و راست روده به نرمی و انعطاف‌پذیری عمل خواهند کرد، اما زمانی که فشار زیادی به این وریدها وارد شود، دیواره‌های آن‌ها ضعیف شده و متورم می‌شوند. این تورم می‌تواند باعث کشیدگی، التهاب و در نهایت، درد و خونریزی شود.

بواسیر یک بیماری شایع محسوب می‌شود که افراد بسیاری در طول زندگی خود آن را تجربه می‌کنند. با این حال، اغلب افراد به دلیل خجالت یا عدم آگاهی، از مراجعه به پزشک خودداری می‌کنند. این در حالی است که تشخیص و درمان زودهنگام بواسیر می‌تواند از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری کند.

بررسی  انواع بواسیر مردان و ویژگی‌های آن‌ها

بواسیر به دو نوع اصلی تقسیم می‌شود: بواسیر داخلی و بواسیر خارجی. هر یک از این انواع، ویژگی‌ها و علائم خاص خود را دارند.

بواسیر داخلی

 این نوع بواسیر در داخل راست روده، معمولاً در فاصله 2 تا 4 سانتی‌متری از دهانه مقعد به وجود خواهد آمد. از آنجا که این ناحیه فاقد اعصاب حسی می‌باشد، بواسیر داخلی معمولاً بدون درد است. با این وجود، ممکن است منجر به خونریزی هنگام اجابت مزاج شود. این خونریزی به طور معمول به صورت رگه‌های خون روشن بر روی مدفوع یا در کاسه توالت دیده می‌شود.

 در برخی موارد، بواسیر داخلی ممکن است از مقعد بیرون بزند (پرولاپس). این حالت زمانی رخ می‌دهد که وریدهای متورم از طریق دهانه مقعد به بیرون انتقال داده می‌شود. بواسیر داخلی پرولاپس شده می‌تواند سبب خارش، درد و ناراحتی شود. پزشکان بواسیر داخلی را بر اساس میزان پرولاپس به چهار درجه تقسیم می‌کنند:

1. درجه 1: بواسیر خونریزی می‌کند، اما پرولاپس نمی‌کند.
2. درجه 2: بواسیر هنگام اجابت مزاج پرولاپس می‌کند، اما خود به خود به داخل باز می‌گردد.
3. درجه 3: بواسیر هنگام اجابت مزاج پرولاپس کرده و برای بازگشت به داخل نیاز به کمک دست دارد.
4. درجه 4: بواسیر به طور دائم پرولاپس نموده و نمی‌توان آن را به داخل بازگرداند.

بواسیر خارجی

این نوع بواسیر در زیر پوست پیرامون مقعد به وجود می‌آید. از آنجا که این ناحیه دارای اعصاب حسی فراوان می‌باشد، بواسیر خارجی می‌تواند موجب بروز درد، خارش، سوزش و تورم در ناحیه مقعد شود.

گاهی اوقات، لخته خون در داخل بواسیر خارجی تشکیل می‌شود (ترومبوز). این وضعیت می‌تواند سبب درد شدید و ناگهانی شود. بواسیر خارجی ترومبوزه به طور معمول به صورت یک توده سفت و دردناک در اطراف مقعد احساس می‌شود.

علل و عوامل خطر بواسیر در مردان

علت دقیق بواسیر هنوز به طور کامل مشخص نمی‌باشد، اما عوامل زیادی می‌توانند خطر ابتلا به این بیماری را افزایش دهند. این عوامل عبارتند از:

•  فشار ناشی از زور زدن هنگام اجابت مزاج: این یکی از شایع‌ترین علل بواسیر محسوب می‌شود. فشار آوردن هنگام اجابت مزاج می‌تواند فشار زیادی به وریدهای ناحیه مقعد وارد کند و موجب تورم و التهاب آن‌ها شود.
•  یبوست مزمن یا اسهال: هر دوی این مشکلات می‌توانند سبب بالا رفتن فشار در ناحیه مقعد شوند. یبوست باعث می‌شود فرد جهت دفع مدفوع سفت، زور بزند و اسهال باعث تحریک و التهاب وریدهای مقعد می‌شود.
•  سابقه خانوادگی: در صورتی که سابقه خانوادگی بواسیر دارید، احتمال ابتلا به این بیماری در شما بیشتر است.
•   نشستن طولانی مدت: نشستن طولانی مدت، به ویژه روی سطوح سخت، می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد را بالا ببرد. این امر به ویژه در افرادی که مشاغل نشسته دارند، رواج دارد.
• افزایش سن: با بالا رفتن سن، بافت‌های حمایت کننده وریدهای مقعد ضعیف می‌شوند و احتمال ابتلا به بواسیر افزایش می‌یابد.
• چاقی و اضافه وزن: اضافه وزن و چاقی  می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد و راست روده را بالا ببرد.
• رژیم غذایی کم فیبر: کمبود فیبر در رژیم غذایی می‌تواند منجر به یبوست و افزایش فشار در ناحیه مقعد شود. فیبر به نرم شدن مدفوع کمک خواهد کرد و دفع آن را آسان‌تر می‌نماید.
• بلند کردن اجسام سنگین: بلند کردن اجسام سنگین می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد را افزایش دهد.
• بارداری: اگرچه بارداری مختص به زنان است، اما باید توجه داشت که در مردان نیز همسر باردار می‌تواند با ایجاد شرایط استرس زا و کاهش زمان ورزش و توجه به رژیم غذایی مناسب، به طور غیر مستقیم باعث بالا رفتن خطر ابتلا به بواسیر شود.

علائم و نشانه‌های بواسیر در آقایان

علائم بواسیر بسته به نوع و شدت آن متفاوت است. برخی از شایع‌ترین علائم بواسیر عبارتند از:

• نشت مدفوع: در موارد شدید، بواسیر می‌تواند موجب نشت مدفوع شود.
• تورم در اطراف مقعد: این علامت معمولاً در بواسیر خارجی دیده می‌شود.
• خونریزی بدون درد هنگام اجابت مزاج: این علامت اغلب در بواسیر داخلی دیده می‌شود. خونریزی ممکن است به صورت رگه‌های خون روشن بر روی مدفوع یا در کاسه توالت دیده شود.
• خارش یا سوزش در ناحیه مقعد: این علامت به طور معمول در بواسیر خارجی دیده می‌شود.
• درد در ناحیه مقعد: درد ممکن است خفیف یا شدید باشد و معمولاً در بواسیر خارجی یا بواسیر داخلی پرولاپس دیده می‌شود.
• احساس وجود توده در اطراف مقعد: این علامت معمولاً در بواسیر خارجی دیده می‌شود.
• مشکل در تمیز کردن ناحیه مقعد پس از اجابت مزاج: بواسیر می‌تواند تمیز کردن ناحیه مقعد را دشوار کند و باعث احساس ناراحتی شود.
   

نحوه تشخیص بواسیر در مردان

تشخیص بواسیر در اکثر موارد با معاینه فیزیکی ناحیه مقعد و راست روده توسط پزشک انجام می‌شود. در طول معاینه، پزشک به دنبال علائمی مانند تورم، قرمزی، درد و وجود توده در اطراف مقعد می‌گردد. به علاوه، ممکن است پزشک از شما در مورد سابقه پزشکی و علائم فعلی‌تان سوالاتی بپرسد.

گاهی ممکن است پزشک نیاز به انجام آزمایش‌های بیشتری داشته باشد تا تشخیص را قطعی کند و سایر علل احتمالی علائم شما را رد کند. این آزمایش‌ها عبارتند از:

•  آندوسکوپی: در این روش، پزشک از یک لوله کوتاه و باریک به نام آنوسکوپ برای مشاهده داخل مقعد استفاده می‌کند.
• سیگموئیدوسکوپی: در این روش، پزشک از یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر به نام سیگموئیدوسکوپ برای مشاهده قسمت پایین روده بزرگ استفاده می‌نماید.
• کولونوسکوپی: در این روش، پزشک از یک لوله بلند و انعطاف‌پذیر به نام کولونوسکوپ برای مشاهده کل روده بزرگ کمک می‌گیرد. این آزمایش معمولاً برای افرادی که در معرض خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ می‌باشند یا علائم دیگری مانند تغییر در عادات روده دارند، توصیه می‌شود.

روش‌های درمان بواسیر مردان

درمان بواسیر در مردان به نوع و شدت علائم بستگی دارد. بسیاری از موارد خفیف بواسیر را می‌توان با درمان‌های خانگی و تغییر سبک زندگی تسکین داد.

درمان‌های خانگی

•   حمام سیتز: نشستن در آب گرم به مدت 15-20 دقیقه، چند بار در روز، می‌تواند به تسکین درد و خارش کمک کند. می‌توانید یک وان کوچک را با آب گرم پر نموده و در آن بنشینید، به طوری که ناحیه مقعد در آب قرار گیرد.
•   استفاده از کمپرس سرد: قرار دادن کمپرس سرد بر روی ناحیه مقعد می‌تواند به کاهش تورم کمک چشمگیری کند.
•  مصرف ملین‌ها: ملین‌ها می‌توانند به نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک کنند. با این وجود، قبل از مصرف هرگونه ملین، با پزشک خود مشورت کنید.
•  استفاده از کرم‌ها و پمادهای موضعی: کرم‌ها و پمادهای بدون نسخه حاوی هیدروکورتیزون یا لیدوکائین می‌توانند به تسکین درد و خارش کمک کنند.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله تفاوت بواسیر و شقاق مقعدی؛ چه زمانی باید نگران باشید؟ را نیز مطالعه نمایید.

 تغییر سبک زندگی

•  نوشیدن آب کافی: نوشیدن آب کافی می‌تواند به جلوگیری از یبوست کمک نماید. سعی کنید روزانه حداقل هشت لیوان آب بنوشید.
•  افزایش مصرف فیبر: مصرف غذاهای پر فیبر همانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک کند. سعی نمایید روزانه حداقل 25 تا 30 گرم فیبر مصرف کنید.
• اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج: زور زدن می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد را افزایش دهد. سعی نمایید به آرامی و بدون زور زدن اجابت مزاج کنید.
•  کاهش وزن: کاهش وزن می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد و راست روده را کاهش دهد.
• ورزش منظم: ورزش منظم می‌تواند به بهبود گردش خون و جلوگیری از یبوست کمک کند. سعی کنید روزانه حداقل سی دقیقه ورزش نمایید.
• اجتناب از نشستن طولانی مدت: نشستن طولانی مدت، به ویژه روی سطوح سخت، می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد را افزایش دهد. سعی کنید هر سی دقیقه یک بار از جای خود بلند شوید و کمی راه بروید.

روش‌های پزشکی

•  اسکلروتراپی: در این روش، پزشک یک محلول شیمیایی را به داخل بواسیر تزریق می‌کند که منجر به کوچک شدن آن می‌شود.
•  بستن با نوار لاستیکی : در این روش، پزشک یک نوار لاستیکی کوچک را در اطراف پایه بواسیر قرار می‌دهد که سبب قطع جریان خون و از بین رفتن آن می‌شود.
•  انعقاد با اشعه مادون قرمز: در این روش، پزشک از اشعه مادون قرمز جهت سوزاندن و از بین بردن بواسیر استفاده می‌کند.
•  جراحی: در موارد شدید، ممکن است نیاز به جراحی برای برداشتن بواسیر باشد.

روش‌های پیشگیری از بواسیر

پیشگیری از بواسیردر‌مردان بهتر از درمان آن است. با رعایت نکات زیر می‌توانید خطر ابتلا به بواسیر را کاهش دهید:

• نوشیدن آب کافی: نوشیدن آب کافی می‌تواند به جلوگیری از یبوست کمک بسزایی کند.
• کاهش وزن: کاهش وزن می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد و راست روده را کاهش دهد.
• مصرف غذاهای پر فیبر: مصرف غذاهای پر فیبر مانند میوه‌ها، سبزیجات و غلات کامل می‌تواند به نرم شدن مدفوع و جلوگیری از یبوست کمک کند.
• اجتناب از زور زدن هنگام اجابت مزاج: زور زدن می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد را افزایش دهد.
• ورزش منظم: ورزش منظم می‌تواند به بهبود گردش خون و جلوگیری از یبوست کمک کند.
• اجتناب از نشستن طولانی مدت: نشستن طولانی مدت، به ویژه روی سطوح سخت، می‌تواند فشار بر وریدهای مقعد را افزایش دهد.
• مراجعه به پزشک در صورت یبوست مزمن: درمان یبوست مزمن می‌تواند به جلوگیری از بواسیر کمک کند.
• استفاده از توالت فرنگی با ارتفاع مناسب: استفاده از توالت فرنگی با ارتفاع نامناسب می‌تواند باعث زور زدن هنگام اجابت مزاج شود.

سخن پایانی

بواسیر یک بیماری شایع و اغلب آزاردهنده است که می‌تواند کیفیت زندگی مردان را تحت تاثیر قرار دهد. با این حال، با شناخت علل و عوامل خطر، رعایت نکات بهداشتی، تغییر سبک زندگی و استفاده از روش‌های درمانی مناسب، می‌توان علائم این بیماری را کنترل و از عوارض آن پیشگیری نمود. 

در صورت مشاهده علائم بواسیر، مراجعه به پزشک برای تشخیص و درمان مناسب ضروری است. به یاد داشته باشید که درمان زودهنگام می‌تواند از پیشرفت بیماری و نیاز به روش‌های درمانی تهاجمی‌تر جلوگیری کند.  همچنین قرص آلیوم اس را نیز ببینید.