تیروئید خاموش چیست؟ | 7 نشانه پنهان اختلال تیروئید که باید جدی بگیرید

تیروئید خاموش چیست؟ 

آیا تا به حال احساس کرده‌اید که بدنتان بدون هیچ گونه دلیل خاصی از توانایی قبل را ندارد؟ احساس خستگی مفرط، تپش قلب‌های ناگهانی یا نوسانات خلقی شدیدی را تجربه می‌کنید که زندگی روزمره‌تان را مختل نموده است؟ این علائم همگی ممکن است فقط خستگی ساده نباشند، بلکه زنگ خطری از سوی یک بیماری مرموز به نام تیروئید خاموش باشند. 

این اختلال، همانطور که از نامش پیداست، بی‌صدا و بدون دردهای معمول تیروئیدیت، غده پروانه‌ای شکل گردن شما را تحت تاثیر قرار می‌دهد و می‌تواند طوفانی از علائم گیج‌کننده را در بدن شما به پا سازد. درک این بیماری و شناخت نشانه‌های آن، نخستین و مهم‌ترین قدم برای بازگرداندن آرامش به جسم و روان شماست. در این مقاله از مجله آقای دارو به بررسی همه عوامل، علائم، علل و روش‌های مدیریتی خواهیم پرداخت.

آشنایی با تیروئید خاموش

تیروئید خاموش که با نام تیروئیدیت لنفوسیتی بدون درد نیز شناخته می‌شود، یک بیماری خودایمنی است که در آن، سیستم ایمنی بدن به اشتباه به غده تیروئید حمله کرده و منجر به التهاب آن می‌شود. این التهاب منجر به نشت هورمون‌های تیروئید ذخیره شده در غده به داخل جریان خون شده و علائمی را ایجاد می‌کند که در دو فاز کاملا متفاوت ظاهر می‌شوند.

1.  پرکاری (تیروتوکسیکوز): در این مرحله اولیه که در اغلب موارد 1 تا 3 ماه طول می‌کشد، سطح بالای هورمون تیروئید در خون سبب افزایش متابولیسم بدن می‌شود.
2.  کم‌کاری (هیپوتیروئیدیسم): پس از تخلیه ذخایر هورمونی، غده تیروئید آسیب‌دیده دیگر قادر به تولید هورمون کافی نیست و بدن با کمبود هورمون مواجه می‌شود. این فاز می‌تواند 6 تا 9 ماه ادامه یابد.

در آخر، در اکثر افراد، عملکرد تیروئید به حالت عادی بازمی‌گردد. با این وجود، در برخی موارد، کم‌کاری تیروئید ممکن است دائمی شود. نکته حائژ اهمیت این است که برخلاف سایر انواع تیروئیدیت مثل تیروئیدیت هاشیموتو یا دکوروان، این بیماری در اغلب موارد با درد در ناحیه گردن همراه نیست و همین ویژگی، تشخیص آن را چالش‌برانگیزتر می‌سازد.

آشنایی با 7 نشانه اصلی اختلال تیروئید پنهان 

همانطور که اشاره شد، این بیماری دو مرحله دارد و علائم آن بسته به فازی که بیمار در آن قرار دارد، کاملا متفاوت است. در ادامه به تفکیک، 7 نشانه کلیدی این اختلال را بررسی می‌کنیم.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله همه چیز درباره بیماری گواتر و انواع آن را نیز مطالعه نمایید.

علائم پرکاری تیروئید

در این فاز، بدن شما شبیه به ماشینی است که پدال گاز آن تا انتها فشرده شده است.

• لرزش دست‌ها: لرزش خفیف در انگشتان و دست‌ها یکی دیگر از علائم شایع است.
• اضطراب و تحریک‌پذیری: احساس بی‌قراری، عصبانیت و استرس و اضطراب بدون دلیل مشخص، از اولین نشانه‌هاست.
• تپش قلب و افزایش ضربان نبض: ممکن است احساس کنید قلبتان به شدت می‌کوبد یا حتی در حالت استراحت، نبض بالایی دارید.
• کاهش وزن ناخواسته: با وجود اشتهای طبیعی یا حتی افزایش یافته، به طور غیرمنتظره‌ای وزن کم می‌کنید.

علائم کم‌کاری تیروئید

پس از طوفان اولیه، بدن وارد یک دوره رکود می‌شود. نشانه‌های تیروئید خاموش در این فاز کاملا برعکس مرحله قبل است.

• خستگی مفرط و کمبود انرژی:این فقط یک خستگی معمولی نیست؛ یک احساس فرسودگی عمیق است که حتی پس از ساعت‌ها خواب نیز برطرف نمی‌شود. انجام کارهای روزمره به یک چالش بزرگ تبدیل می‌سازد.
• افزایش وزن غیرقابل توضیح: متابولیسم بدن به شدت کند شده و با وجود رژیم غذایی عادی، وزن شما بالا می‌رود.
• پوست خشک و ریزش مو: خشکی پوست، شکنندگی ناخن‌ها و ریزش موی سر و حتی ابروها از علائم بارز این مرحله است.
• افسردگی و مه مغزی: احساس غم و اندوه، بی‌انگیزگی و مشکل در تمرکز و به خاطر سپردن مسائل (مه مغزی) بسیار شایع است.

بررسی رابطه تیروئید و سلامت روان

نوسانات شدید هورمونی می‌تواند یک ترن هوایی احساسی برای فرد ایجاد کند. در فاز پرکاری، اضطراب و بی‌قراری می‌تواند به حدی شدید باشد که با اختلالات اضطرابی اشتباه گرفته شود. فرد ممکن است احساس کند دائما در آستانه یک حمله پانیک قرار دارد.

با ورود به فاز کم‌کاری، این اضطراب جای خود را به افسردگی داده. احساس ناامیدی، بی‌ارزشی و لذت نبردن از فعالیت‌هایی که قبلا جذاب بودند، می‌تواند زندگی فرد را فلج کند. این تغییرات خلقی شدید، روابط شخصی و حرفه‌ای بیمار را نیز تحت تاثیر قرار می‌دهد. 

بسیار حائز اهمیت است که بدانیم این‌ها ضعف شخصیتی نیستند، بلکه پیامدهای بیوشیمیایی یک اختلال فیزیکی هستند. درک این موضوع هم برای بیمار و هم برای اطرافیان او حیاتی است تا بتوانند حمایت لازم را فراهم کنند. برای خرید قرص جوشان انرژی زا یوروویتال کلیک کنید.

چه کسانی بیشتر در معرض خطر هستند؟

اگرچه تیروئید خاموش می‌تواند هر کسی را درگیر کند، اما در گروه‌های خاصی شایع‌تر است:

• زنان: این بیماری در زنان، به ویژه در سنین باروری، بسیار شایع‌تر از مردان است.
• پس از زایمان: یکی از شایع‌ترین زمان‌های بروز این اختلال، در سال اول پس از زایمان است که به آن تیروئیدیت پس از زایمان می‌گویند.
• سابقه بیماری‌های خودایمنی: کسانی که به سایر بیماری‌های خودایمنی مانند دیابت نوع 1 یا لوپوس مبتلا هستند، ریسک بالاتری دارند.
• سابقه خانوادگی: وجود مشکلات تیروئید در اعضای خانواده، احتمال ابتلا را افزایش می‌دهد.

تشخیص و روند درمان بیماری تیروئید

تشخیص این بیماری در راستای ماهیت دو فازی و علائم غیراختصاصی آن می‌تواند کمی دشوار باشد. پزشک معمولاً با گرفتن شرح حال دقیق و معاینه فیزیکی شروع می‌کند. اما قدم اصلی، انجام آزمایش خون است.

• آزمایش TSH, T4, T3: این آزمایش‌ها سطح هورمون محرک تیروئید و هورمون‌های تیروئیدی را در خون اندازه‌گیری می‌کنند.
• آزمایش آنتی‌بادی‌های تیروئید: وجود آنتی‌بادی‌هایی مانند TPOAb (آنتی‌بادی پراکسیداز تیروئید) به تشخیص ماهیت خودایمنی بیماری کمک می‌کند.
• اسکن جذب ید رادیواکتیو (RAIU): در این تست، جذب ید توسط غده تیروئید بسیار پایین است که آن را از بیماری گریوز (علت شایع پرکاری تیروئید) متمایز می‌کند.

^{درمان تیروئید خاموش عمدتا حمایتی و بر اساس مدیریت علائم است.}

• در فاز پرکاری: در اغلب موارد داروهای ضد تیروئید تجویز نمی‌شوند؛ چرا که مشکل از تولید بیش از حد هورمون نیست، بلکه از نشت آن است. پزشک ممکن است برای کنترل تپش قلب و اضطراب، داروهای مسدودکننده بتا (مانند پروپرانولول) تجویز نماید.
• در فاز کم‌کاری: در صورتی که علائم شدید باشند یا TSH به طور قابل توجهی بالا برود، درمان جایگزینی با هورمون تیروئید (لووتیروکسین) آغاز می‌شود. این درمان به طور معمول موقتی بوده و پس از بازگشت عملکرد تیروئید، قطع می‌شود.

سخن پایانی

در نهایت، تیروئید خاموش یک اختلال پیچیده اما گذراست که با تشخیص به موقع و مدیریت صحیح، می‌توان علائم آن را به خوبی کنترل نمود. کلید اصلی، گوش دادن به بدن و جدی گرفتن تغییرات ناگهانی و غیرقابل توضیح است. در صورتی که مجموعه‌ای از علائم ذکر شده در این مقاله را تجربه می‌کنید، به خصوص در صورتی که به تازگی زایمان کرده‌اید یا سابقه بیماری‌های خودایمنی دارید، در مراجعه به پزشک متخصص غدد تردید نکنید. برای خرید منیزیم بیس گلایسینات یوروویتال کلیک کنید.

سوالات متداول درباره تیروئید خاموش

1. آیا تیروئید خاموش خطرناک است؟ 

این بیماری اغلب خطرناک نیست و در اکثر موارد خود به خود بهبود می‌یابد. با این وجود، علائم آن می‌تواند بسیار آزاردهنده باشد و در صورت عدم مدیریت، کیفیت زندگی را به شدت تحت تاثیر قرار دهد. در موارد نادر، ممکن است منجر به کم‌کاری تیروئید دائمی شود.

2. تفاوت تیروئید خاموش با هاشیموتو چیست؟ 

هر دو بیماری خودایمنی هستند، اما تیروئیدیت هاشیموتو به طور معمول منجر به کم‌کاری تیروئید دائمی و پیشرونده می‌شود، در حالی که تیروئید خاموش یک وضعیت موقتی با فازهای پرکاری و کم‌کاری است که اغلب به عملکرد طبیعی بازمی‌گردد.

3. آیا رژیم غذایی خاصی برای این بیماری وجود دارد؟ 

رژیم غذایی مشخصی برای درمان این بیماری وجود ندارد، اما یک رژیم غذایی متعادل و ضدالتهابی غنی از میوه‌ها، سبزیجات، پروتئین‌های بدون چربی و چربی‌های سالم می‌تواند به حمایت از سیستم ایمنی و بهبود حال عمومی کمک کند.

4. چه مدت طول می‌کشد تا عملکرد تیروئید به حالت عادی بازگردد؟ 

کل دوره بیماری، از شروع فاز پرکاری تا بهبودی کامل، معمولاً بین 12 تا 18 ماه طول می‌کشد. البته این زمان در افراد مختلف می‌تواند متفاوت باشد.

منبع: Mayo Clinic