مهم‌ترین علل پیچ خوردگی پا و راه‌های پیشگیری آن

مهم‌ترین علل پیچ خوردگی پا و راه‌های پیشگیری آن؛ پیچ خوردگی مچ پا یکی از شایع‌ترین آسیب‌های ورزشی است که هر فردی ممکن است در هر سنی با آن مواجه شود. این آسیب می‌تواند باعث کشیدگی یا پارگی رباط‌های مفصلی شود و در نتیجه لیگامان‌های مچ پا آسیب ببینند. علاوه بر آن، استخوان نازک نی نیز ممکن است در اثر پیچ خوردگی شکسته شود که نیازمندی به جراحی جهت ترمیم آن خواهد بود.

منظور از پیچ خوردگی مچ پا چیست؟

پیچ خوردگی مچ پا، به وضعیت کشیده شدن بیش از حد رباط‌های مفصل پا اطلاق می‌شود که ممکن است منجر به درد شدیدی شود. رباط‌ها در نزدیکی مفصل، استخوان‌ها را در موقعیت صحیح نگه می‌دارند. هنگامی که مچ پا به صورت نادرستی مورد فشار قرار گیرد و رباط‌ها کشیده شوند، درد شدید در محدوده مچ پا احساس می‌شود و رباط‌ها آسیب می‌بینند. شدت درد به میزان آسیب وارد شده به پا مرتبط است و همچنین زمان بهبودی نیز بستگی به شدت آسیب دارد.

چه عواملی موجب پیچ خوردگی مچ پا می شود؟

پیچ خوردگی مچ پا اکثراً در لحظاتی رخ می‌دهد که پا ناگهانی جابه‌جا یا پیچ می‌خورد که باعث می‌شود مفصل مچ پا از موقعیت طبیعی خود منحرف شود. این نوع حرکت ناگهانی می‌تواند منجر به کشیدگی یا پارگی یک یا چند رباط در اطراف مچ پا شود و گاهاً در اثر حرکت غیرمنتظره و ناگهانی در فعالیت‌های بدنی اتفاق می‌افتد.

پارگی رباط‌ها می‌تواند منجر به تورم و کبودی در اطراف مچ شود و همچنین ممکن است در ناحیه آسیب‌دیده هنگام قرار دادن وزن بر روی آن، درد یا عدم راحتی احساس شود. علاوه بر تاندون‌ها،‌ رباط‌ها، غضروف‌ها و رگ‌های خونی نیز ممکن است به دلیل پیچ خوردگی آسیب ببینند.

پیچ خوردگی مچ پا می‌تواند برای هر فردی در هر سنی رخ دهد و عواملی مانند استفاده از کفش‌های نامناسب، ورزش و راه رفتن بر روی سطوح نامسطح  ممکن است این نوع آسیب را تسریع کنند.

آشنایی با انواع پیچ خوردگی مچ پا

در پیچ خوردگی نوع درجه یک، رباط پا کشیده می‌شود و علائم آن شامل درد به همراه ورم مچ پا هستند.

در پیچ خوردگی نوع درجه دوم، پیچ خوردگی به علت پارگی‌های جزئی یا شدید رشته‌های سخت یا رباط رخ می‌دهد. این نوع آسیب به طور‌ معمول با خونریزی زیر پوستی، ورم و کبودی همراه است.

در پیچ خوردگی نوع درجه سوم، با پاره شدن کامل رباط‌های پا، پیچ خوردگی درجه سه رخ می‌دهد که در این موارد راه رفتن غیرممکن است و با درد شدیدی همراه است.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله اطلاعات کامل و ضروری برای شناخت بیماری نقرس را نیز مطالعه نمایید.

بررسی علائم پیچ خوردگی مچ پا 

علائم پیچ خوردگی مچ پا عبارتند از:

1. ظاهر کبودی بر روی پا
2. تجربه درد شدید در مچ پا
3. احساس درد و دشواری هنگام حرکت
4. احساس سفت شدن در مفصل‌های مچ پا
5. ورم پا به دلیل جمع شدن مایع در بافت‌های مچ پا

نحوه تشخیص پیچ خوردگی مچ پا

در فرآیند ارزیابی و تشخیص وضعیت مچ پا، جراح پا یا فیزیوتراپیست ابتدا از شما درباره تاریخچه هر گونه آسیب یا نقص قبلی در مچ پا سؤال می‌کنند. سپس مچ پا شما را برای بررسی نواحی حساس، علائم تورم و بی‌ثباتی با دقت معاینه می‌کنند. همچنین، استفاده از اشعه ایکس و سایر آزمایشات تصویربرداری در ارزیابی دقیق‌تر وضعیت مچ پا مفید است.

چگونه از پیچ‌خوردگی مکرر مچ پا جلوگیری کنیم؟

در اینجا چند کار وجود دارند که می‌توانید برای جلوگیری از پیچ خوردگی مکرر مچ پا انجام دهید:

تمرین عضلات پا و ساق پا بسیار مهم است. نحوه فرود پاها بر روی زمین وابسته به عضلات لگن، باسن و پاها است. تقویت عضلات ساق پا و مچ پا به همراه عضلات همسترینگ، گلوتئال و مرکزی، چهارسر ران، می‌تواند تعادل و حمایت مناسبی را برای شما ایجاد کند. به عنوان مثال، ضعف در هرکدام از این عضلات می‌تواند فشار نامناسبی به مچ پا، زانو و لگن ایجاد کند.

جهت انتخاب کفش مناسب، فعالیتی که قصد دارید انجام دهید را در نظر بگیرید. برای مثال، اگر می‌خواهید بسکتبال بازی کنید، کفشی با پشتیبانی مچ پا انتخاب کنید. هنگام پیاده‌روی، از کفش‌هایی با کفی مناسب استفاده نمایید تا فشار زیادی به مچ پا وارد نشود. هنگام دو، به نوع زمین هم توجه کنید؛ زمین‌های ناهموار می‌توانند فشار زیادی به رباط‌های مچ پا ایجاد کنند.

یک الگوی رایج در افراد مبتلا به پیچ خوردگی مکرر مچ پا، استفاده غیر مناسب از انگشت کوچک پای خود است، به این معنی که زمانی که راه می‌روند، وزن بیشتری را روی انگشت کوچک پای خود متمرکز می‌کنند. در دفعات بعدی که راه می‌روید، سعی کنید وزن را به طور متوازن بر روی کف پای خود قرار دهید.

واکنش‌های سریع به اختلالات تعادلی می‌تواند در پیشگیری از پیچ خوردگی مکرر مچ پا موثر باشد. سیستم حسگرهای کوچک "گیرنده عمقی" در اندام‌های متحرک شما نقش مهمی در حفظ تعادل دارد. ارسال سریع پیام‌های مغز به ماهیچه‌ها، آن‌ها را به عملیاتی برای حفظ تعادل و استقرار شما ترغیب می‌کند. بیمارانی که دچار پیچ خوردگی مکرر مچ پا هستند، ممکن است واکنش‌های تعادلی ناکافی داشته باشند، اما تمرینات حس عمقی می‌توانند این وضعیت را بهبود بخشند.

حواستان به این نکته باشد که آیا وزن به طور صحیح بر روی کف پای شما توزیع شده است یا آیا به انگشت شست پا یا انگشت کوچک شما متمرکز شده است؟ از این روش برای حفظ تعادل و پیشگیری از پیچ خوردگی مچ پا استفاده کنید.

روش‌های درمانی پیچ خوردگی مچ پا

پس از انجام معاینه برای بیماری که دچار پیچ خوردگی مچ پا شده است، میزان آسیب دیدگی به دقت ارزیابی می‌شود. پس از تشخیص نوع و علت پیچ خوردگی، پزشک متخصص می‌تواند از روش‌های مختلفی برای درمان این وضعیت استفاده کند:

1.  پیچ خوردگی درجه یک: در این مرحله که پیچ خوردگی به دنبال آسیب نسبتاً کمی رخ داده است، استراحت و تغییر در رفتار فعالیت‌های روزمره می‌تواند به تدریج به بهبود وضعیت بیمار کمک کند.
2.  پیچ خوردگی درجه دو: در این حالت، آسیب دیدگی به میزان بیشتری بوذه و ممکن است رباط‌های مفصل مچ پا به طور جزئی پاره شده باشند. جهت درمان، معمولاً نیاز به ایموبیلیزه کردن مچ پا و محدود کردن حرکت‌های آن به مدت زمان مشخصی (معمولاً 4 تا 6 هفته، با توجه به شدت آسیب) وجود دارد تا بهبود علائم و درمان عوارض احتمالی ایجاد شود.
3.  پیچ خوردگی درجه سه: در این مرحله، آسیب به رباط‌ها به طور کامل برش داده شده است و برای درمان نیاز به استفاده از بریس (مانند کالنو) یا حتی جراحی ممکن است.

سخن پایانی

همه رباط‌ها دارای دامنه حرکت و محدوده خاصی هستند که این امکان را به آن‌ها می‌دهد که مفاصل را در موقعیت ثابت نگه دارند. زمانی که رباط‌های محیطی مچ پا از این محدوده‌ها فراتر می‌روند، پیچ خوردگی ایجاد می‌شود، که معمولاً منجر به آسیب دیدگی رباط‌های خارجی مچ پا می‌شود.