علائم کمبود گلبول قرمز در بدن

یکی از بیماری‌هایی که علی الخصوص در میان خانم ها شایع است، بیماری کم خونی است. سطح گلبول های قرمز خون میبایست در حد طبیعی باشد و کمبود و بیش بود آن خطراتی به همراه خواهد داشت. عدم تامین عناصر غذایی در بدن همانند آهن، موجب می‌شود که کم خونی در بدن بروز کند. این بیماری علائمی دارد که در ظاهر نیز می توانید متوجه آن ها شوید. زمانی که به متخصص مراجعه می‌نمایید، از شما چند سوال می پرسد و تشخص اولیه قبل از آزمایش خون را خواهد داشت.

خون چیست و چه نقشی در بدن ایفا می‌کند؟

خون از سلول‌های خونی و مایعی با نام پلاسما تشکیل شده‌ است. دو نوع سلول خونی (پلاکت‌ها سلول نیستند بلکه قطعات سلولی هستند) در پلاسما شناورند. سلول‌های خونی سفید (گلبولهای سفید) این سلول‌ها با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند و پلاکتها (قطعات سیتوپلاسمی نشات گرفته از سلول‌های مگاکاریوسیت) به لخته شدن خون پس از به وجود آمدن جراحت‌ها کمک می‌کنند.(در خونریزی‌های محدود پلاکت‌ها با ایجاد درپوش پلاکتی از خونریزی جلوگیری می‌کنند).

سلول‌های خونی قرمز (گلبول‌های قرمز) این سلول‌ها اکسیژن را از ریه‌ها به مغز، سایر ارگان‌ها و بافت‌های متفاوت بدن حمل می‌کنند. بدن فرد برای عملکردهای خود به خون حاوی اکسیژن نیاز دارد.خون اکسیژن دار کمک می‌کند تا انرژی لازم برای بدن فراهم شود و گرمی و رنگ پوست سالم را ایجاد می‌کند. 

گلبول‌های قرمز محتوی هموگلوبین هستند. هموگلوبین یک پروتئین حاوی آهن است که عامل ایجاد رنگ قرمز خون است. این ماده، عامل اصلی انتقال اکسیژن از ریه‌ها به سایر نقاط بدن است و دی‌اکسید کربن را نیز از بافت‌های بدن به ریه‌ها منتقل می‌کند تا در ریه‌ها به وسیله بازدم خارج شوند.

کم خونی یا آنمی چیست؟

کم‌خونی که با نام آنمی نیز شناخته می‌شود، از واژه یونانی an-haima به معنی بدون خون بر گرفته شده‌ است و به معنای نقص کمی یا کیفی هموگلوبین که یک مولکول در درون گلبول‌های قرمز است. چون هموگلوبین مسئولیت انتقال اکسیژن از شش‌ها به بافت‌های بدن را بر عهده دارد، در نتیجه کم‌خونی سبب بروز هیپوکسی(hypoxia) یا کم اکسیژنی در بافت‌ها و اندام‌ها می‌شود. همانطور که سلول‌های بدن جهت بقای خود به اکسیژن نیاز دارند، درجه‌های متعددی از کم‌خونی می‌تواند شرایط بالینی گوناگونی را بوجود آورد.

بیماری کم خونی اختلال خونی شایعی است که در آن گلبول‌های قرمز و یا هموگلوبین کافی در خون وجود ندارد. هموگلوبینی که در گلبول‌های قرمز خون وجود دارد موجب می‌شود تا اکسیژن به گلبول قرمز متصل شود و به وسیله مویرگ‌ها به بافت‌های مختلف بدن برسد. در حقیقت هموگلوبین نوعی پروتئین در خون است که مسئول حمل اکسیژن به سایر بافت‌های بدن است.

کم خونی ناشی از فقر آهن، متداول ترین نوع کم خونی بشمار می‌رود و هنگامی بروز می‌کند که بدن فرد به اندازه کافی از آهن معدنی برخوردار نباشد. بدن نیاز به آهن برای تولید هموگلوبین دارد. زمانی که آهن موجود در خون کافی نباشد، سایر اندام‌های دیگر بدن شما نمی‌توانند میزان اکسیژن مورد نیاز خود را دریافت نمایند.

در حالی که این بیماری بسیار به چشم میخورد، اغلب افراد اطلاع ندارند که کم خونی ناشی از کمبود آهن دارند و ممکن است علائم آن را برای سال‌ها تجربه کنند بدون اینکه دلیل آن را بدانند. در بانوان، شایع ترین علت کم خونی ناشی از فقر آهن، از دست دادن آهن در خون به سبب قاعدگی یا حاملگی است. یک رژیم غذایی ضعیف یا برخی بیماری‌های روده‌ای که سبب کاهش جذب آهن در بدن می‌شوند، نیز می‌توانند کمبود آهن را باعث‌شوند. جهت درمان این نوع کم خونی پزشکان اغلب مکمل‌های آهن یا تغییرات در رژیم غذایی را پیشنهاد می‌کنند.

در مجموع هر فرایندی که می‌تواند طول عمر طبیعی یک گلبول قرمز را دچار اختلال کند، ممکن است سبب بروز کم خونی شود. به طور معمول طول عمر طبیعی گلبول قرمز حدود 120 روز است. همانطور که می‌دانید گلبول‌های قرمز در مغز استخوان تولید می‌شوند.

دلایل کم خونی و میزان گلبول قرمز 

کم‌خونی انواع مختلفی دارد اما هر یک از آن‌ها سبب کاهش تعداد گلبول‌های قرمز در گردش خون می‌شوند. سطح گلبول قرمز به موارد زیر وابسته است:

• بدن نمی‌تواند هموگلوبین کافی بسازد.
• زمانی که بدن گلبول‌های قرمز کافی نمی‌سازد.
• بدن انسان فورا گلبول‌های قرمز را تجزیه می‌کند.
• بدن هموگلوبین می‌سازد، اما هموگلوبین به‌درستی کار نمی‌کند.
• برخی از انواع کم خونی عبارتند از کم خونی ناشی از فقر آهن و کم خونی داسی شکل.

علائمی کم خونی

• ضعف
• سردرد
• کوتاهی نفس
• درد قفسه سینه
• مشکلات شناختی
• رنگ پریدگی پوست
• بی‌خوابی در شب ها
• ضربان نامنظم یا تند قلب
• احساس خستگی زودرس و فرسودگی
• بی‌حسی، کرخی یا سردی انتهای اندام‌ها
• احساس سبکی در سر و یا سرگیجه خفیف

سخن پایانی

کم خونی یا آنمی که هنگامی بروز می‌کند که تعداد گلبول‌های قرمز خون هر فرد کم‌تر از حد طبیعی باشد یا موقعی که گلبول‌های قرمز خون فرد هموگلوبین کافی را دارا نباشد ممکن است این عارضه رخ دهد.