قرص مبندازول؛ از مهم‌ترین فواید تا عوارض آن

قرص مبندازول؛ از مهم‌ترین فواید تا عوارض آن

قرص مبندازول یکی از داروهای پرکاربرد و موثر در درمان انواع مختلف عفونت‌های انگلی، به‌ویژه در ناحیه گوارش محسوب می‌شود. در واقع، این دارو با اثرگذاری موثر و عوارض جانبی تقریبا پاییت، در کشورهای بسیاری مورد استفاده قرار می‌گیرد. به طور معمول، مبندازول برای مقابله با انگل‌هایی مانند آسکاریس، کرمک، کرم شلاقی و کرم نواری تجویز می‌شود. در برخی شرایط، این دارو نه تنها به منظور درمان فرد مبتلا، بلکه به منظور جلوگیری از انتقال انگل به دیگر اعضای خانواده نیز استفاده می‌گردد.

قرص مبندازول چیست؟

قرص مبندازول برای چیه؟ برای پاسخ به این سوال پرتکرار باید بگوییم که مبندازول یکی از داروهای ضد انگل است که به دسته بنزایمیدازول‌ها تعلق داشته و با مهار تکثیر و رشد کرم‌های روده‌ای اثر خود را در بدن اعمال می‌نماید. این دارو با مختل نمودن متابولیسم گلوکز در انگل‌ها موجب از بین رفتن آن‌ها می‌شود. در راستای این‌که مبندازول عمدتاً در دستگاه گوارش باقی می‌ماند و تنها جذب محدودی به جریان خون دارد، احتمال بروز عوارض جانبی بسیار کم خواهد بود.

مهم‌ترین موارد مصرف داروی مبندازول

قرص مبندازول به منظوز درمان انواع مختلف عفونت‌های انگلی به‌کار می‌رود، که شامل موارد زیر می‌شود:

1. کرم قلاب‌دار (Hookworm)
2. عفونت کرمک (Enterobiasis)
3. کرم نواری (تنیا - Taenia spp.)
4. کرم شلاقی (Trichuris trichiura)
5. کرم آسکاریس (Ascaris lumbricoides)
6. عفونت‌های چندگانه با انواع مختلف کرم‌ها

در برخی نواحی، مبندازول به‌عنوان بخشی از برنامه‌های پیشگیری و بهداشت عمومی در مدارس و مناطق روستایی برای مبارزه با انگل‌ها توسط پزشک تجویز می‌گردد.

نحوه عملکرد مبندازول چگونه است؟

قرص مبندازول با جلوگیری از تولید میکروتوبول‌ها در انگل‌ها، مانع استفاده آن‌ها از گلوکز می‌شود. به این ترتیب، کرم‌ها قادر به تولید انرژی لازم برای خود نخواهند بود و در نهایت تلف می‌شوند. این روند طی چند روز رخ داده و انگل‌های کشته‌شده از بدن از طریق مدفوع دفع می‌گردند.

آشنایی با دوز مصرف مبندازول

• برای بزرگسالان و کودکان بالای دو سال، دوز مصرفی به شرح زیر است:
• آسکاریس، کرم شلاقی، کرم قلاب‌دار: 100 میلی‌گرم دو بار در روز به مدت 3 روز.
• کرمک: یک قرص 100 میلی‌گرمی به‌صورت یک نوبت. ممکن است نیاز باشد که پس از 2 هفته دوز دارو مجدداً تکرار شود.
• عفونت‌های مختلط: مطابق با تجویز پزشک

شایان به ذکر است که دارو را می‌توان همراه یا بدون غذا مصرف نمود. قرص‌ها می‌توانند خرد شوند و با غذا یا آب مصرف شوند، به‌ویژه برای کودکان. همواره توصیه می‌شود که تمامی اعضای خانواده تحت درمان قرار گیرند تا از ابتلای مجدد جلوگیری شود.

عوارض مصرف قرص مبندازول کدامند؟

مبندازول به‌طور کلی دارویی ایمن است، اما ممکن است در برخی افراد باعث بروز عوارض جانبی شود.

عوارض رایج شامل:

• اسهال
• سردرد
• حالت تهوع
• درد در ناحیه شکم

عوارض نادر عبارتند از:

• تب
• سرگیجه
• خارش پوست
• جوش و بثورات پوستی
• کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون

در صورتی که هرگونه علائم غیرمعمول یا شدید ظاهر شد، لازم است فوراً با پزشک متخصص مشورت گردد تا از بروز دیگر عوارض جلوگیری شود.

مصرف مبندازول با کدام داروها تداخل دارد؟

مصرف این دارو ممکن است با برخی داروها تداخل ایجاد کند، به‌طوری که یا اثربخشی آن کاهش یابد یا احتمال بروز عوارض جانبی افزایش پیدا کند. به همین منظور، آگاهی از داروهایی که ممکن است با مبندازول واکنش نشان دهند، اهمیت زیادی دارد.

برخی از داروهایی که ممکن است با مبندازول تداخل داشته باشند عبارت‌اند از:

• سیمیتیدین (دارویی برای کاهش اسید معده): این دارو می‌تواند منجر به افزایش غلظت مبندازول در خون شود که احتمال بروز عوارض جانبی را بالا می‌برد.
• مترونیدازول (آنتی‌بیوتیکی با کاربردهای گسترده): در موارد بسیار نادری، استفاده هم‌زمان این دارو با مبندازول با بروز واکنش‌های پوستی شدید همراه بوده که حتی ممکن است برای مصرف کننده خطر آفرین باشد.
• فنی‌توئین و کاربامازپین (از داروهای رایج ضد تشنج): مصرف همزمان این داروها با مبندازول ممکن است موجب کاهش سطح پلاسمایی شود که این امر می‌تواند اثرات درمانی دارو را کاهش دهد.

در صورتی که در حال مصرف دارویی خاص هستید حتماً پیش از شروع درمان، پزشک یا داروساز خود را در جریان قرار دهید. در واقع، این امر به پیشگیری از تداخلات دارویی و افزایش ایمنی درمان کمک خواهد کرد.

مصرف قرص مبندازول در دوران بارداری و شیردهی بلامانع است؟

مصرف داذپی مبندازول در سه‌ماهه نخست بارداری اغلب توصیه نمی‌شود، مگر آن‌که پزشک تشخیص دهد که مزایای آن بر خطرات احتمالی برای جنین غلبه دارد. در نهایت، در صورتی که باردار هستید یا برنامه‌ریزی برای بارداری دارید، حتماً پیش از مصرف این دارو با پزشک خود مشورت نمایید.

ممکن است مقدار بسیار کمی از مبندازول وارد شیر مادر شود، اما تاکنون عارضه خاصی در نوزادان شیرخوار گزارش نشده است. با این وجود، به منظور اطمینان از سلامت نوزاد، بهتر است استفاده از این دارو در دوران شیردهی تنها تحت نظر و با توصیه پزشک صورت گیرد.

مبندازول برای کودکان مناسب است؟

بله، در اکثر موارد، این دارو برای کودکان بالای دو سال بی‌خطر و ایمن در نظر گرفته می‌شود. با این وجود، میزان دوز مصرفی و نوع دارو باید بر اساس سن، وزن و شرایط جسمی کودک توسط پزشک تنظیم شود. در مورد کودکان کم‌سن‌تر، استفاده از فرم شربتی دارو یا خرد کردن قرص و افزودن آن به غذا می‌تواند مصرف دارو را آسان‌تر کند.

آیا قرص مبندازول خواب‌آور است؟

خیر، مبندازول جزو داروهای خواب‌آور به شمار نمی‌رود و اثرات مستقیمی بر سیستم عصبی مرکزی برای ایجاد خواب‌آلودگی ندارد. با این وجود، در موارد نادر برخی افراد ممکن است پس از مصرف دارو دچار احساس بی‌حالی یا خستگی شوند.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله درد دور ناف: علل، علائم و روش‌های درمانی موثر را نیز مطالعه نمایید.

مدت زمان اثر مبندازول چقدر است؟

مبندازول به طور معمول طی بازه‌ای بین 24 تا 72 ساعت اثر خود را آغاز نموده و موجب نابودی انگل‌ها می‌شود. با این حال، برای اطمینان از ریشه‌کنی کامل عفونت و جلوگیری از عود مجدد آن، اغلب توصیه می‌شود که دوز دوم دارو حدود 2 تا 3 هفته پس از مصرف نوبت اول تکرار گردد.

آیا مصرف طولانی‌مدت قرص مبندازول خطرناک است؟

در بیشتر مواقع، این دارو تنها برای مدت کوتاهی تجویز شده و دوره درمان آن محدود خواهد بود. استفاده طولانی‌مدت از این دارو میبایست صرفاً با نظارت مستقیم پزشک صورت گیرد؛ چرا که مصرف مداوم آن می‌تواند با خطراتی مانند کاهش تعداد گلبول‌های سفید خون یا بروز آسیب‌های کبدی همراه باشد.

نکات کلیدی در مصرف داروی mebendazole

پیش از مصرف به نگات زیر توجه نمایید:

1. استفاده از مبندازول در کودکان زیر دو سال تنها میبایست با تجویز و زیر نظر مستقیم پزشک صورت گیرد.
2. در صورتی که دچار بیماری‌های کبدی هستید، حتماً این موضوع را پیش از شروع درمان با مبندازول به پزشک اطلاع دهید.  
3. از مصرف بیش از مقدار توصیه‌شده دارو خودداری نمایید؛ چرا که مصرف دوژ بیش از حد می‌تواند منجر به بروز مسمومیت و عوارض جدی شود.  
4. در صورتی که علائم حساسیت مانند کهیر، خارش شدید، یا تورم در ناحیه صورت و لب‌ها مشاهده کردید، بلافاصله مصرف دارو را متوقف نموده و سریعاً به مراکز درمانی اورژانسی مراجعه نمایید.  

سخن پایانی

قرص مبندازول به عنوان یک داروی ضد انگل با کمترین عوارض جانبی، انگل‌های شایع روده‌ای را درمان می‌نماید. این دارو به‌طور معمول به منظور درمان انواع عفونت‌های انگلی مانند کرمک، آسکاریس، تنیا و دیگر کرم‌های روده‌ای تجویز می‌شود. با مصرف درست و صحیح این دارو و رعایت اصول بهداشتی در سطح فردی و خانوادگی، می‌توان از بازگشت مجدد عفونت جلوگیری کرد. همچنین قرص کلسیترا را نیز ببینید.

سوالات رایج درباره مبندازول

آیا مصرف قرص مبندازول باید همراه غذا باشد؟

خیر، لزوما نباید همراه با غذا مصرف شود و می‌توان آن را چه با غذا و چه به‌صورت ناشتا استفاده نمود. البته در برخی موارد، مصرف آن همراه با غذاهای چرب می‌تواند جذب دارو را تا حدی بالا ببرد.

هر چند وقت یک‌بار می‌توان مبندازول مصرف کرد؟

در درمان کرمک، به طور معمول یک نوبت مصرف کافی است. در صورتی که احتمال آلودگی مجدد وجود داشته باشد، پزشکان توصیه می‌کنند دوز دوم دو هفته پس از نوبت اول تکرار شود. مصرف مکرر این دارو باید صرفاً تحت نظر پزشک انجام شود.

آیا لازم است سایر اعضای خانواده هم دارو مصرف کنند؟

بله، جهت قطع زنجیره انتقال و جلوگیری از آلودگی مجدد، بهتر است همه اعضای خانواده هم‌زمان تحت درمان قرار گیرند حتی در صورت عدم مشاهده علائم.