همه آنچه باید درباره سکته چشمی بدانید

همه آنچه باید درباره سکته چشمی بدانید

سکته چشمی به حالتی گفته می‌شود که در آن جریان خون به شبکیه چشم به علت انسداد شریان‌های خونرسان به این بخش، قطع می‌شود. این انسداد گاها به دلیل وجود لخته خون در شریان‌های شبکیه ایجاد می‌شود. شبکیه بخشی از چشم است که مسئول تبدیل نور دریافتی به تصویر بوده و این تصاویر را به مغز منتقل می‌کند تا درک بینایی ایجاد شود. انسداد خونرسانی به شبکیه می‌تواند به سرعت به کاهش شدید بینایی منجر شود.

منظور از‌ سکته چشمی چیست؟

سکته چشمی یا انسداد شریان شبکیه، شرایطی به شمار می‌رود که در آن جریان خون به شبکیه قطع یا به شدت کاهش می‌یابد. شبکیه، لایه‌ای از بافت حساس به نور در بخش عقب چشم است که مسئول تبدیل نور دریافتی به سیگنال‌های عصبی است و آن‌ها را به مغز منتقل می‌کند تا تصویر روشن و واضحی از محیط اطراف بسازیم. بنابراین، قطع جریان خون به شبکیه می‌تواند منجر به آسیب جدی به بینایی و حتی نابینایی شود.

دو نوع اصلی سکته چشمی وجود دارد:

1. انسداد شریان شبکیه: در این حالت، یکی از شریان‌های خون‌رسان به شبکیه مسدود می‌شود و به طور ناگهانی جریان خون به شبکیه متوقف می‌شود. این حالت می‌تواند به طور جدی بینایی را تحت تأثیر قرار دهد.
2. انسداد ورید شبکیه: این نوع به دلیل انسداد در وریدهایی که خون را از شبکیه خارج می‌کنند، ایجاد می‌شود. این نوع بیشتر با تورم و خونریزی در شبکیه همراه است.

در هر دو مورد، عدم درمان سریع می‌تواند منجر به آسیب دائمی به بینایی شود.

بررسی علت سکته چشمی 

علت اصلی سکته چشمی  به طور معمول انسداد شریان‌های خونرسان به شبکیه است. این انسداد در اغلب موارد ناشی از لخته‌های خون است که در عروق چشم تشکیل می‌شوند. همچنین، می‌تواند به دلایل دیگری مانند پلاک‌های آترواسکلروتیک (رسوبات چربی در دیواره شریان‌ها) یا بیماری‌های خاص عروقی رخ دهد. در موارد نادر، مشکلات خونریزی داخلی چشم یا فشار داخلی چشم بالا نیز می‌تواند موجب کاهش یا قطع جریان خون به شبکیه شود. عوامل خطر بسیاری برای سکته چشمی وجود دارد که به‌طور مستقیم با سلامت سیستم قلبی-عروقی افراد مرتبط هستند.

عوامل خطر برای سکته چشمی کدامند؟

در ادامه به بررسی این موضوع خواهیم پرداخت:

• پیری: احتمال سکته چشمی با افزایش سن افزایش می‌یابد. افراد بالای 60 سال بیشتر در معرض این مشکل قرار دارند.
• بیماری‌های قلبی و عروقی: فشار خون بالا، دیابت، افزایش سطح کلسترول خون و بیماری‌های قلبی مانند آریتمی و مشکلات دریچه قلبی می‌توانند خطر ابتلا به سکته چشمی را افزایش دهند.
• سیگار کشیدن: استفاده از دخانیات باعث افزایش خطر بیماری‌های قلبی و عروقی می‌شود و به همین دلیل در افراد سیگاری، خطر ابتلا به سکته چشمی بیشتر است.
• چاقی و کم تحرکی: افرادی که دچار چاقی مفرط یا زندگی کم تحرک هستند، بیشتر در معرض خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی-عروقی و سکته چشمی قرار دارند.
• دیابت: این بیماری می‌تواند به آسیب به عروق خونی شبکیه (رتینوپاتی دیابتی) منجر شود و در نهایت باعث انسداد شریان‌ها و سکته چشمی گردد.
• اختلالات انعقادی خون: اختلالات انعقادی مانند فاکتورهای ژنتیکی می‌توانند خطر تشکیل لخته‌های خون را افزایش دهند، که منجر به انسداد شریان‌های شبکیه می‌شود.
• اختلالات چربی خون: سطح بالای کلسترول یا تری گلیسیرید در خون نیز می‌تواند به ایجاد پلاک‌های آترواسکلروتیک و انسداد شریان‌ها کمک کند.

مهم‌ترین علائم سکته چشمی

سکته چشمی معمولاً بدون درد است، اما علائم آن می‌تواند به سرعت ظاهر شود و شامل موارد زیر باشد:

• کاهش ناگهانی بینایی در یک چشم: این کاهش بینایی می‌تواند به طور ناگهانی یا به تدریج اتفاق بیفتد و ممکن است فرد احساس کند که دید خود را در یک چشم از دست داده است.
• میدان دید تار یا سایه‌دار: بسیاری از افراد گزارش می‌دهند که پس از سکته چشمی، قسمتی از میدان دید خود را تار یا سایه‌دار می‌بینند. این ممکن است به شکل یک لکه تاریک یا یک ناحیه از دست رفته در دید باشد.
• تاری دید: علاوه بر کاهش میدان دید، تاری در دید و اختلال در تشخیص اشیاء ممکن است از دیگر علائم باشد.
• حساسیت کاهش یافته به نور: افراد ممکن است احساس کنند که نسبت به نور حساسیت کمتری دارند و به سختی قادر به دیدن جزئیات در نور کم هستند.

همچنین مقاله همه‌ چیز درباره آب مروارید چشم: حقایق، علل و درمان‌ها را بشناسید را نیز مطالعه نمایید.

سکته چشمی چگونه تشخیص داده می‌شود؟

تشخیص سکته چشمی نیاز به معاینات دقیق از سوی پزشک متخصص چشم دارد. این معاینات معمولاً شامل موارد زیر است:

• معاینه بالینی و بررسی تاریخچه پزشکی: پزشک ابتدا با پرسش در مورد علائم و سابقه پزشکی فرد به تشخیص اولیه می‌پردازد.
• آنژیوگرافی فلورسین: این تست شامل تزریق یک رنگ خاص به جریان خون چشم است که با استفاده از دوربین‌های ویژه می‌توان نواحی انسداد در عروق شبکیه را شناسایی کرد.
• عکاسی فوندوس رنگی: این تست تصویری از پشت چشم می‌گیرد و امکان بررسی آسیب‌های شبکیه و عروق خونی را فراهم می‌کند.
• توموگرافی انسجام نوری (OCT): با استفاده از این تکنیک تصویربرداری، پزشک می‌تواند تصاویر دقیقی از لایه‌های مختلف شبکیه به دست آورد و آسیب‌ها و انسدادهای عروقی را تشخیص دهد.

سکته چشمی چگونه درمان می‌شود؟

درمان سکته چشمی باید سریع تر انجام شود تا از آسیب بیشتر به بینایی جلوگیری کند. درمان‌ها به نوع سکته (انسداد شریانی یا وریدی) و شدت آسیب بستگی دارند. از جمله روش‌های درمانی عبارتند از:

• داروهای ضد التهاب و کورتیکواستروئیدها: در بعضی از موارد، داروهایی را برای کاهش التهاب و تورم شبکیه تجویز می‌کنند.
• تجزیه لخته‌های خون: در صورت انسداد شریان، استفاده از داروهای تجزیه‌کننده لخته‌های خون (مثل داروهای ترومبولیتیک) می‌تواند جریان خون را بازیابی کند.
• لیزر درمانی: استفاده از لیزر برای باز کردن شریان‌های مسدود شده یا کاهش خونریزی‌ها در شبکیه.
• جراحی: در برخی موارد خاص، مانند انسداد شدید یا آسیب‌های غیرقابل درمان، ممکن است نیاز به جراحی باشد تا جریان خون به شبکیه بازیابی شود.
• ماساژ چشم: ماساژ چشم در برخی موارد به تسهیل جریان خون کمک می‌کند.

چگونه از سکته چشمی پیشگیری نمایید؟

برای پیشگیری از سکته چشمی، رعایت سبک زندگی سالم اهمیت بسیاری دارد:

• کنترل بیماری‌های زمینه‌ای: کنترل فشار خون بالا، دیابت، چربی خون و سایر مشکلات قلبی-عروقی می‌تواند خطر ابتلا به سکته چشمی را کاهش دهد.
• رژیم غذایی سالم و مرتب: مصرف کردن مواد غذایی غنی از ویتامین‌ها، آنتی‌اکسیدان‌ها و اسیدهای چرب امگا-3 به سلامت عروق کمک خواهد کرد.
• فعالیت بدنی منظم و مکرر: ورزش کردن به تقویت سیستم قلبی-عروقی و بهبود جریان خون در بدن کمک خواهد کرد.
• ترک سیگار: ترک سیگار به کاهش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی و سکته چشمی کمک شایانی خواهد کرد.
• معاینه منظم چشم: افرادی که در معرض خطر قرار دارند باید به طور منظم تحت معاینه چشم قرار گیرند تا مشکلات به موقع شناسایی شوند.

سخن پایانی

سکته چشمی یک شرایط خطرناک به شمار می‌رود که منجر به از دست دادن بینایی می‌شود، اما با تشخیص سریع و درمان مناسب، می‌توان از آسیب‌های جدی جلوگیری کرد. شناخت عوامل خطر و انجام اقدامات پیشگیرانه به ویژه در افراد مسن یا کسانی که بیماری‌های زمینه‌ای دارند، بسیار مهم است. رعایت سبک زندگی سالم، کنترل بیماری‌های مزمن و مراجعه به پزشک متخصص در صورت مشاهده علائم هشداردهنده می‌تواند به حفظ سلامت چشم و بینایی کمک خواهد کرد. همچنین کلاژن اکتیو سان لایف را نیز ببینید.