عفونت مثانه؛ مهم‌ترین علائم، علل و راه‌های تشخیص آن

عفونت مثانه؛ مهم‌ترین علائم، علل و راه‌های تشخیص آن

عفونت مثانه که به آن سیستیت نیز گفته می‌شود، به معنای التهاب ناگهانی و غیرطبیعی مثانه است. این وضعیت به طور معمول، ناشی از عفونت‌های باکتریایی ایجاد می‌شود و می‌تواند در نهایت منجر به بروز علائمی مانند تکرر ادرار، درد در ناحیه تحتانی شکم، احساس سوزش هنگام ادرار کردن شود. در بسیاری از موارد، این عفونت در زنان شایع‌تر است و ممکن است به دلایل مختلفی از جمله عدم رعایت بهداشت شخصی، رابطه جنسی یا مشکلات آناتومیکی ایجاد شود.

منظور از عفونت مثانه چیست؟

عفونت مثانه، که معمولاً به‌وسیله باکتری‌ها ایجاد می‌شود، یکی از مشکلات شایع در دستگاه ادراری است. این باکتری‌ها می‌توانند به‌راحتی وارد مثانه شده و در آنجا تکثیر یابند. عفونت‌های مثانه، به‌عنوان رایج‌ترین نوع عفونت‌های دستگاه ادراری (UTI)، به طور معمول به‌صورت ناگهانی و حاد بروز می‌کنند. در حالی که بیشتر این عفونت‌ها به‌طور فوری و ناگهانی ایجاد می‌شوند، در برخی موارد ممکن است نشانه‌ها به‌تدریج و در طولانی‌مدت ظاهر شوند. مهم است که در صورت بروز علائم، هرچه زودتر اقدام به درمان کرد تا از گسترش عفونت به سایر نواحی بدن جلوگیری شود.

بررسی عفونت مثانه در زنان

عفونت مثانه در زنان نسبت به مردان بسیار رایج‌تر است. یکی از دلایل این امر، وجود مجرای ادراری کوتاه‌تر در زنان است که موجب می‌شود باکتری‌ها به‌راحتی به مثانه نفوذ کنند و عفونت ایجاد کنند. همچنین، فعالیت جنسی و عدم رعایت بهداشت در این زمینه، به همراه فشارهای ناشی از این فعالیت‌ها بر روی دستگاه ادراری زنان، می‌تواند خطر ابتلا به عفونت مثانه را افزایش دهد. علاوه بر این، کاهش سطح استروژن در بدن نیز می‌تواند منجر به تغییراتی در سطح باکتری‌های واژن شود که خود عاملی برای بروز عفونت محسوب می‌شود.

بررسی عفونت مثانه در مردان

زمانی که باکتری‌ها از طریق مجرای ادراری به سیستم ادراری مردان وارد می‌شوند، ممکن است باعث عفونت مجاری ادراری یا التهاب مثانه شوند. به‌خاطر طولانی‌تر بودن مجرای ادراری در مردان، آن‌ها به‌طور کلی کمتر از زنان به این عفونت‌ها مبتلا می‌شوند. با این حال، عواملی مانند دیابت، وجود سنگ کلیه، بزرگ شدن پروستات و تنگی مجرا می‌توانند خطر ابتلا به این نوع عفونت را در مردان افزایش دهند. علاوه بر این، برخی بیماری‌های مقاربتی نیز می‌توانند احتمال ابتلا به عفونت را بیشتر کنند.

علائم عفونت مثانه کدامند؟

علائم عفونت مثانه می‌تواند بسته به شدت عفونت متفاوت باشد و در اغلب موارد در هنگام ادرار کردن تغییراتی را احساس خواهید کرد. برخی از علائم شایع عبارتند از:

1. تکرر ادرار
2. احساس درد یا سوزش حین ادرار کردن
3.  احساس نیاز فوری یا مکرر به ادرار کردن
4. ادرار ممکن است کدر یا همراه با خون باشد
5.  وجود درد در ناحیه کمر یا فشار در ناحیه شکم یا پشت

در صورتی که عفونت مثانه به کلیه‌ها منتقل شود، ممکن است درد در ناحیه کمر نیز احساس شود. این درد معمولاً ثابت و پایدار است و بدون توجه به فعالیت شما وجود دارد. عفونت کلیه معمولاً با علائمی مانند تب و لرز، حالت تهوع و استفراغ همراه است و باعث می‌شود که احساس ناخوشی کنید. به‌طور کلی، عفونت‌های کلیوی جدی‌تر از عفونت‌های مثانه هستند و نیاز به مراقبت پزشکی فوری دارند.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله همه چیز درباره علل ایجاد عفونت قارچی واژن و راه‌های پیشگیری از آن را نیز مطالعه نمایید.

علل ابتلا به عفونت مثانه بانوان و آقایان چیست؟

همانطور که اشاره شد، این بیماری زمانی رخ می‌دهد که باکتری‌ها وارد مجرای ادرار شده و به مثانه می‌رسند. در شرایط عادی، بدن این باکتری‌ها را از طریق ادرار دفع می‌کند اما گاهی اوقات، این میکروارگانیسم‌های مضر به دیواره‌های مثانه چسبیده و به سرعت تکثیر می‌شوند. در این حالت، بدن نمی‌تواند آن‌ها را از بین ببرد و سبب بروز عفونت در مثانه می‌شود.

بیشتر عفونت‌های مجاری ادراری ناشی از باکتری اشریشیاکلی (E. coli) هستند که به طور طبیعی در روده بزرگ وجود دارد. در صورت ورود باکتری‌های مدفوع به مجرای ادرار، خطر ابتلا به عفونت مثانه افزایش می‌یابد. این باکتری‌ها می‌توانند از مثانه به کلیه‌ها نیز منتقل شده و آن‌ها را نیز دچار عفونت کنند. پیشنهاد می‌شود کپسول آناهیل 500  را نیز مشاهده نمایید.

آیا عفونت مثانه منجر به کمردرد می‌شود؟

التهاب ناشی از عفونت مثانه می‌تواند به سمت بالا و کلیه‌ها پیشروی کند و منجر به عفونت کلیه‌ها (پیلونفریت) شود. از علائم شایع عفونت کلیه، می‌توان به درد در ناحیه کمر و طرفین اشاره کرد. مثانه به طور طبیعی در مجاورت مهره‌های کمری قرار دارد و التهاب یا درد در ناحیه مثانه ممکن است به صورت رادیکولر، یعنی به شکل درد در مسیر اعصاب، به کمر و ناحیه پشت سرایت کند. به علاوه، بین مثانه و ناحیه کمر یک رفلکس عصبی وجود دارد که التهاب در مثانه می‌تواند آن را تحریک کند و به این ترتیب منجر به ایجاد درد در کمر شود.

چه زمان برای عفونت مثانه به پزشک مراجعه کنیم؟

موارد خفیف عفونت ادراری معمولاً می‌توانند با استفاده از روش‌های خانگی و بدون نیاز به دارو بهبود یابند. اما در صورت بروز عفونت‌های شدید، مراجعه به پزشک ضروری است. عدم درمان به موقع می‌تواند منجر به گسترش عفونت مثانه به سایر قسمت‌های دستگاه ادراری شود. به‌ویژه در دوران بارداری، ابتلا به عفونت ادراری ممکن است خطرات جدی برای مادر و جنین به همراه داشته باشد. به همین دلیل، خانم‌های باردار باید در صورت مشاهده علائم عفونت ادراری فوراً به پزشک مراجعه کنند.

در موارد زیر، مراجعه به پزشک الزامی است:

1. اگر علائم عفونت پس از سه روز بهبود نیابد.
2. اگر به طور مکرر دچار عفونت مثانه می‌شوید.
3. اگر علائم عفونت شدید باشد، مانند وجود خون در ادرار.
4. اگر مطمئن نیستید که علائم شما ناشی از عفونت مثانه است یا بیماری دیگری.

سخن پایانی

عفونت مثانه به التهاب یا عفونت در ناحیه مجاری ادراری اشاره دارد که شامل میزراه و مثانه می‌شود. این وضعیت زمانی رخ می‌دهد که مجاری ادراری به دلیل ورود باکتری‌ها آلوده شوند. در این شرایط، بدن واکنش نشان داده و علائم مختلفی را ایجاد می‌کند که فرد به‌وضوح متوجه تغییرات در سیستم ادراری خود می‌شود. از جمله علائم شایع این عفونت می‌توان به احساس سوزش یا درد در هنگام ادرار کردن، نیاز مکرر به ادرار کردن حتی در صورتی که مثانه پر نیست و بوی بد ادرار اشاره داشت. همچنین ممکن است فرد احساس فشار در ناحیه شکم یا زیر شکم داشته باشد. 

در موارد شدیدتر، تب و درد در ناحیه کلیه‌ها نیز ممکن است بروز کند. عفونت مثانه بیشتر در زنان رخ می‌دهد، اما مردان نیز ممکن است به این عفونت مبتلا شوند. عوامل مختلفی می‌توانند به بروز این عفونت کمک کنند، از جمله عدم رعایت بهداشت فردی، سیستم ایمنی ضعیف بدن شخص و استفاده نادرست از کاتترهای ادراری. بنابراین، تشخیص به‌موقع و درمان مناسب این عفونت‌ها بسیار حائز اهمیت است تا از بروز عوارض جدی‌تر جلوگیری شود.