مهمترین علائم کیست تخمدان؛ راهنمای تشخیص زودهنگام
کیست تخمدان یکی از بیماری‌های رایج است که بسیاری از زنان در طول زندگی خود با آن مواجه می‌شوند. این کیست‌ها که به طور معمول پر از مایع هستند، بر روی تخمدان یا درون آن تشکیل می‌شوند و به خاطر اینکه اغلب خوش‌خیم هستند، معمولاً نادیده گرفته می‌شوند. اما آگاهی از علل، علائم و روش‌های درمان کیست تخمدان برای حفظ سلامت زنان بسیار حائز اهمیت است. شناخت دقیق این موضوع می‌تواند به مدیریت بهتر وضعیت و پیشگیری از عوارض احتمالی کمک کند.
کیست تخمدان چیست؟
تخمدان‌ها دو غده به شکل بادام هستند که در دو طرف رحم قرار دارند و از طریق لوله‌های فالوپ به یکدیگر متصل می‌شوند. این غدد مسئول تولید هورمون‌هایی مانند پروژسترون و استروژن و همچنین تخمک‌ها هستند. در یک فرد سالم، هر ماه یک تخمک بالغ شده و به داخل رحم آزاد می‌شود. اما در افرادی که دچار کیست تخمدان هستند، تخمک به طور کامل می‌شود اما به رحم منتقل نمی‌گردد.
کیست تخمدان به معنای وجود یک کیسه پر از مایع است که بر روی یا درون تخمدان‌ها شکل می‌گیرد. این کیست‌ها معمولاً در زمان تخمک‌گذاری ایجاد می‌شوند و می‌توانند از اندازه یک نخود تا اندازه یک پرتقال متغیر باشند. بسیاری از کیست‌ها بدون علامت هستند، اما برخی از آن‌ها ممکن است باعث درد یا قاعدگی‌های نامنظم و سخت شوند. آگاهی از این وضعیت و علائم آن جهت مدیریت بهتر سلامت زنان بسیار مهم است.
انواع کیست تخمدان کدامند؟
بیشتر کیست‌ها از نوع عملکردی هستند و در پاسخ به تغییرات بدن در طول چرخه قاعدگی ایجاد می‌شوند. با این حال، در برخی موارد، شکل‌گیری آن‌ها هیچ ارتباطی با قاعدگی ندارد.
- کیست عملکردی: این نوع کیست به بیماری خاصی مربوط نمی‌شود و به فرآیند تخمک‌گذاری مرتبط است. وجود این کیست می‌تواند نشان‌دهنده عملکرد صحیح تخمدان‌ها باشد. معمولاً این کیست‌ها در طول زمان، به‌ویژه در یک دوره 60 روزه، بدون نیاز به درمان خودبه‌خود از بین می‌روند.
- کیست فولیکولار: هر ماه، یک فولیکول در تخمدان به عنوان بخشی از چرخه قاعدگی تخمک را آزاد می‌کند. کیست فولیکولار زمانی تشکیل می‌شود که فولیکول نتواند تخمک را آزاد کند و در نتیجه با مایع پر شده و بزرگ می‌شود.
- کیست کورپوس لوتئوم: پس از آزاد شدن تخمک، فولیکول یک گروه از سلول‌های تولیدکننده هورمون به نام کورپوس لوتئوم را ایجاد می‌کند. کیست کورپوس لوتئوم زمانی شکل می‌گیرد که مایع درون آن جمع شده و موجب بزرگ شدن آن می‌شود.
لازم به ذکر است که همه کیست‌های تخمدان به چرخه قاعدگی وابسته نیستند و همیشه نشانه‌ای از وجود بیماری نیستند. با این حال، برای اطمینان از اینکه این کیست‌ها باعث بروز مشکلاتی نمی‌شوند، باید توسط پزشک مورد بررسی قرار گیرند. به علاوه، کیست‌های آدنوما، اندومتریوما و درموئید از دیگر انواع کیست‌های تخمدان به شمار می‌روند.
بررسی مهمترین علل ایجاد کیست تخمدان
یکی از سوالات مهم در مورد کیست تخمدان این است که چگونه این کیست‌ها تشکیل می‌شوند. از آنجایی که پیشگیری معمولاً بهتر از درمان است، درک علل ایجاد کیست‌های تخمدان بسیار حائز اهمیت است.
کیست‌های تخمدان می‌توانند به دلایل مختلفی از جمله ژنتیک، تغییرات هورمونی و آندومتریوز به وجود آیند. به‌علاوه، در مراحل ابتدایی بارداری، تشکیل کیست جسم زرد یک فرآیند طبیعی و ضروری است. این کیست با تولید هورمون پروژسترون به حفظ بارداری کمک می‌کند. با شناخت این علل، می‌توانید تا حد امکان از بروز آن‌ها در تخمدان جلوگیری کنید. همچنین کپسول ب کمپلکس دان را نیز ببینید.
- ژنتیک:
افرادی که سابقه خانوادگی کیست تخمدان دارند، احتمال بیشتری برای ابتلا به این مشکل دارند. به همین دلیل، می‌توان گفت که کیست‌های تخمدان می‌توانند موروثی و ژنتیکی باشند و بدون وجود عوامل خاص دیگری ایجاد شوند.
- علل هورمونی:
تغییرات در سطح هورمون‌ها نیز می‌تواند منجر به تشکیل کیست‌های تخمدان شود. به‌عنوان مثال، در صورتی که تخمک‌گذاری انجام نشود و تخمک آزاد نگردد، فولیکول رشد یافته ممکن است به کیست فولیکولار یا لوتئال تبدیل شود. جالب است که این کیست‌ها نیز می‌توانند بر تغییرات هورمونی تأثیر بگذارند.
کپسول ایندول پلاس یوروویتال 30 عددی
410,000 تومان512,500
قرص بایوبیسیکس وومن نیچرز اونلی مخصوص بانوان 30 عددی
277,200 تومان
قرص روکش دار مولتی دیلی سوپرابیون اکسون فارمد ایرانیان ۳۰ عددی
157,500 تومان210,000
خرید محصولات مرتبط با مهمترین علائم کیست تخمدان؛ راهنمای تشخیص زودهنگام
- بارداری:
در اوایل بارداری، همه زنان به طور طبیعی کیست جسم زرد را در تخمدان خود دارند. این کیست هورمون پروژسترون را تولید می‌کند که برای ادامه بارداری تا هفته دوازدهم ضروری است و از سقط جنین جلوگیری می‌کند. در صورتی که کیست جسم زرد از بین برود، ممکن است سقط رخ دهد؛ بنابراین این کیست در دوران بارداری نقش مهمی دارد.
- آندومتریوز:
آندومتریوز می‌تواند منجر به ایجاد کیست‌های خاصی، به ویژه کیست‌های شکلاتی شود. در این نوع کیست، بافت داخلی رحم در مکان‌هایی غیر از رحم رشد می‌کند و به تغییرات هورمونی پاسخ می‌دهد. به عبارت دیگر، هر بار که قاعدگی رخ می‌دهد، این بافت نیز خونریزی و ریزش می‌کند. این فرآیند می‌تواند باعث نفوذ بیشتر بافت آندومتر به داخل تخمدان و در نتیجه ایجاد کیست شکلاتی شود.
با درک این عوامل، می‌توان به مدیریت و پیشگیری از کیست‌های تخمدان کمک کرد.
علائم کیست تخمدان کدامند؟
کیست‌های کوچک و خفیف در تخمدان معمولاً بدون علائم خاصی ایجاد می‌شوند و به راحتی قابل شناسایی نیستند. با این حال، تعدادی از نشانه‌های رایج کیست تخمدان وجود دارند که برخی از آن‌ها ممکن است نادر باشند. این نشانه‌ها عبارتند از:
- حساسیت سینه‌ها
- خونریزی غیرطبیعی از واژن
- درد خفیف در ناحیه ران و کمر
- نفخ و ورم غیرطبیعی در ناحیه شکم
- درد ناگهانی و شدید ناشی از ترکیدن کیست‌ها
- احساس درد در طول قاعدگی یا در حین رابطه جنسی
- افزایش بی‌دلیل فشار خون، قند خون و سطح کلسترول
- احساس درد در ناحیه لگن، به‌ویژه قبل و بعد از قاعدگی
- ورم و بادکردگی، همراه با درد و فشار در ناحیه زیر شکم
- بروز آکنه و جوش‌های شدید به دلیل افزایش سطح آندروژن
- پوست تیره و ضخیم در نواحی زیر بغل یا کشاله ران (آکانتوزیس نیگریکانس)
- مشکلات باروری ناشی از اختلال در تخمک‌گذاری و بارداری پس از درمان‌های مربوطه
- حالت تهوع و استفراغ که ممکن است به دلیل چرخش تخمدان به علت وجود کیست‌ها رخ دهد
- افزایش ناگهانی وزن بدون دلیل مشخص و چاقی مفرط (BMI بالای 35) که می‌تواند نشانه‌ای جدی باشد
همچنین مقاله همه چیز درباره علل ایجاد عفونت قارچی واژن و راه‌های پیشگیری از آن را نیز مطالعه نمایید.
باید توجه داشت که برخی از این علائم نادر هستند و برخی دیگر می‌توانند هشداردهنده باشند. در صورت بروز این نشانه‌ها، مراجعه به پزشک و دریافت درمان در اسرع وقت ضروری است.
راهکارهای تشخیص کیست تخمدان
تشخیص کیست تخمدان معمولاً از طریق معاینه دقیق پزشک انجام می‌شود که ممکن است به‌عنوان یک توده غیرطبیعی و بزرگ شناسایی شود. پس از این مرحله، برای انجام بررسی‌های بیشتر و تعیین روش درمان، از سونوگرافی، سی‌تی‌اسکن، ام‌آرآی و سایر آزمایش‌های تشخیصی استفاده می‌شود. روش‌های اصلی تشخیص کیست تخمدان به شرح زیر است:
- ام‌آرآی: این تکنیک بیشتر برای تشخیص کیست‌هایی که احتمال بدخیمی آن‌ها وجود دارد، به کار می‌رود.
- سی‌تی‌اسکن: این روش تصویربرداری معمولاً اطلاعات دقیق‌تری نسبت به سونوگرافی ارائه می‌دهد و می‌تواند به شناسایی بهتر کیست‌ها کمک کند.
- سونوگرافی: این روش از امواج اولتراسوند برای تصویربرداری از اندام‌های داخلی و شناسایی کیست‌های تخمدان استفاده می‌کند. معمولاً سونوگرافی واژینال برای تشخیص کیست‌ها توصیه می‌شود، زیرا دقت بیشتری دارد.
آگاهی از علائم کیست تخمدان می‌تواند در تشخیص این وضعیت بسیار مؤثر باشد. یکی از نشانه‌های اولیه کیست تخمدان، قاعدگی نامنظم است. بنابراین، اگر به وجود کیست مشکوک هستید، حتماً باید به بررسی تاریخ‌های شروع و پایان قاعدگی خود بپردازید.
سخن پایانی
کیست تخمدان به عنوان یک ضایعه کیسه‌ای شناخته می‌شود که می‌تواند حاوی مایعات یا مواد جامد باشد و درون تخمدان‌ها یا بر روی آن‌ها شکل بگیرد. شایع‌ترین دلیل ایجاد کیست‌های تخمدان به‌طور دقیق مشخص نیست، اما عواملی مانند ژنتیک، بارداری، تغییرات هورمونی و آندومتریوز می‌توانند به تشکیل این کیست‌ها کمک کنند. معمولاً این کیست‌ها خوش‌خیم هستند و اندازه‌های مختلفی دارند. همچنین ومیناویت اوریجینال ویواتیون را نیز ببینید.
(0) دیدگاه