موثرترین راهکارهای پیشگیری از بیماری دیابت

موثرترین راهکارهای پیشگیری از بیماری دیابت؛ توجه به یک سبک زندگی سالم و اجتناب از عوامل خطر می‌تواند از موثرترین راه‌های پیشگیری از دیابت باشد. اما اگر شما پیش دیابت دارید و توسط پزشک تشخیص داده شده‌اید، با تغییر عادات نادرست مانند حذف مواد غذایی ضرر‌بخش، می‌توانید بروز این بیماری را به تأخیر بیاندازید یا حتی از ابتلا به آن جلوگیری نمایید.

دیابت چیست؟

دیابت یک گروه از بیماری‌ها است که در آن بدن قادر به تولید انسولین کافی نیست یا نمی‌تواند از انسولین تولید شده به درستی استفاده کند. در نتیجه، قند به درستی از خون به سلول‌ها منتقل نمی‌شود، که منجر به افزایش سطح قند در خون می‌شود. گلوکز یکی از منابع اصلی انرژی بدن است که در خون یافت می‌شود. در صورت کمبود انسولین یا ناتوانی بدن در استفاده از آن، قند در خون انباشته می‌شود، که این موضوع منجر به مشکلات جدی می‌شود.

آشنایی با انواع دیابت و تفاوت‌های آن‌ها

دیابت به طور کلی به دو نوع مزمن و مقطعی تقسیم می‌شود. دیابت مزمن شامل دیابت نوع یک و دیابت نوع دو است، که به طور طولانی مدت است و نیازمند مراقبت مداوم است. دیابت مقطعی، که معمولاً در دوران بارداری رخ می‌دهد، پس از زایمان به طور طبیعی بهبود می‌یابد. این نوع دیابت با رعایت یک رژیم غذایی متعادل کنترل می‌شود، اما در صورت عدم کنترل، ممکن است با خطراتی مانند سقط جنین و ابتلا به دیابت نوع ۲ در آینده مواجه شود. افرادی که به علائم پیش دیابت مبتلا هستند، معمولاً در معرض خطر ابتلا به دیابت هستند.

چگونگی پیشگیری از دیابت ارثی

برای کاهش ریسک ابتلا به دیابت ارثی، نیازی به انجام دستورالعمل‌های عجیب و غریب نیست. با رعایت نکات زیر، می‌توانید به طور قابل توجهی از ابتلا به دیابت ارثی پیشگیری کنید:

1. حذف کامل دخانیات
2. شروع به کاهش وزن
3. کنترل سطح ویتامین دی
4. کاهش مصرف کربوهیدرات
5. کنترل حجم وعده‌های غذایی
6. مصرف مناسب آب در طول روز
7. ترک مصرف نوشیدنی‌های شیرین
8. افزودن فیبرهای سالم به برنامه غذایی
9. انجام ورزش هر روز یا چند روز در هفته
10. فعالیت بیشتر و جلوگیری از زیاد نشستن
11. محدود کردن مصرف غذاهای فرآوری شده

عوارض دیابت کدامند؟ 

دیابت می‌تواند منجر به مشکلات جنسی در مردان نیز شود، که می‌تواند منجر به اختلالات در رابطه جنسی و نعوظ گردد و در نتیجه، باعث کاهش میل جنسی و توانایی برقراری رابطه شود. به علاوه، دیابت می‌تواند به از کار افتادگی‌های کلیوی، تاری دید و نارسایی‌های قلبی منجر شود که در بخش درمان به آن‌ها پرداخته خواهد شد.

پای دیابتی یک عارضه جدی است که به طور معمول با دوز بالای قند خون همراه است و با کبودی و زخم‌هایی در کف پا آغاز می‌شود. این زخم‌ها به دلیل عوارض عصبی پلی نوروپاتی، یا قند خون نوروپاتیک که منجر به تخریب عصب‌ها می‌شود، ایجاد می‌شوند و به سرعت به تعدادی مشکلات مزمن تبدیل می‌شوند. عفونت‌ها نیز از مشکلات شایع در بیماران دیابتی هستند که معمولاً عفونت‌های لثه‌ای، دهانی و دیگر نقاط بدن را تحت تأثیر قرار می‌دهند. این بیماران نیز ممکن است با مشکلات پوستی و قارچی روبرو شوند.

مواد غذایی دیابتی‌ها کدامند؟

برخی مواد غذایی می‌توانند باعث افزایش قند خون و ابتلا به دیابت شوند. بنابراین، برای کنترل و پیشگیری از این بیماری، مناسب است این مواد غذایی ناسالم را از رژیم غذایی حذف یا کاهش دهیم. یکی از اقدامات اساسی برای کنترل دیابت، مصرف سه وعده غذا به صورت منظم در روز است.

از طرفی، در این سه وعده غذا، بهتر است از غذاهای سالم و تازه، از جمله میوه و سبزیجات، استفاده کنیم. مصرف ماهی‌ها، به خصوص ماهی سالمون که دارای اسیدهای چرب امگا 3 و چربی‌های غیر اشباع است، حداقل دو بار در هفته می‌تواند بسیار مفید باشد. مصرف مغزها و دانه‌هایی که دارای چربی‌های سالم مانند آجیل و روغن زیتون هستند، برای افراد دیابتی توصیه می‌شود. مصرف غلات کامل، پنیر و لبنیات با چربی کم توصیه می‌شود. 

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله چگونه قندخون بالا را کاهش دهیم؟ را نیز مطالعه نمایید.

کارهای پیشگیری از ابتلا به دیابت

با انجام کارهایی که در ادامه به آن‌ می‌پردازیم خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهید:

• کاهش وزن 

کاهش وزن و دستیابی به وزن ایده‌آل، یکی از بهترین راهکارها برای پیشگیری از دیابت است. اگرچه برخی افراد مبتلا به دیابت نوع دو ممکن است لاغر باشند، اما اکثر مبتلایان به دیابت دچار اضافه وزن یا چاقی هستند، که این امر بسیار موثر در ابتلا به دیابت است. آزمایش‌ها نشان داده است که افرادی که وزن خود را کاهش داده‌اند، توانسته‌اند خطر ابتلا به دیابت را نیز کاهش دهند.

برای کاهش وزن، روش‌های مختلفی وجود دارد که افراد می‌توانند از آنها استفاده کنند. امروزه، مصرف فیبر برای مدیریت وزن و سلامت روده به عنوان یکی از بهترین روش‌ها شناخته می‌شود. همچنین، بسیاری از افراد از رژیم‌های مدیترانه‌ای، پائولو و گیاه‌خواری نیز برای کاهش وزن و مراقبت از سلامتی خود استفاده می‌کنند.

• ترک سیگار

تحقیقات فراوان نشان داده است که سیگار کشیدن موجب بروز بیماری‌های جدی از جمله بیماری‌های قلبی، سرطان‌های ریه، پستان، پروستات و دستگاه گوارش می‌شود. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده است که سیگار کشیدن و بودن در معرض دود دست دوم سیگار با ابتلا به دیابت نوع 2 مرتبط است.

بر اساس تجزیه و تحلیل چندین مطالعه بر روی بیش از یک میلیون نفر، مشخص شد که سیگار کشیدن باعث افزایش 44 درصدی خطر ابتلا به دیابت در افراد سیگاری و 61 درصدی در افرادی که روزانه بیش از 20 نخ سیگار می‌کشند می‌شود.

در یک تحقیق دیگر، خطر ابتلا به دیابت در مردان میانسال سیگاری پس از ترک سیگار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان داد که پس از پنج سال، خطر ابتلا به دیابت در آن‌ها 13 درصد کاهش یافته بود و پس از 20 سال، احتمال ابتلا به دیابت در آن‌ها مشابه افرادی بود که هرگز سیگار نکشیده بودند.

• حذف شکر 

استفاده زیاد از خوراکی‌های شیرین و کربوهیدرات‌های پرپروتئین می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را افزایش دهد. این مواد باعث افزایش سطح قند خون و تحریک پانکراس می‌شوند، که در نتیجه منجر به افزایش انسولین خون و احتمالاً ابتلا به دیابت نوع دو می‌شود. با کاهش و حتی از بین بردن مصرف قند، شکر و مواد خوراکی فاقد ارزش غذایی، می‌توانید از خطر ابتلا به دیابت جلوگیری کنید. البته، مصرف قندی‌جات و شکر با دستور پزشک و با رعایت دقیق دستورالعمل‌ها مانعی ندارد.

•  ورزش روزانه

ورزش منظم می‌تواند به شدت به سلامتی بدن کمک کند و در از بین بردن یا کاهش خطر ابتلا به دیابت نیز تأثیرگذار است. انجام فعالیت‌های بدنی منظم در طول روز می‌تواند خطر ابتلا به دیابت را کاهش دهد؛ زیرا ورزش مناسب می‌تواند عملکرد انسولین را بهبود بخشیده و سطح قند خون را کاهش دهد، در نتیجه افراد را از ابتلا به دیابت محافظت می‌کند. بنابراین، توصیه می‌شود که همه افراد برنامه ورزشی‌ را در برنامه هروزه خود جای دهند تا از ابتلا به بیماری‌های مزمن، به خصوص دیابت، جلوگیری کنند. در انتخاب نوع و نحوه ورزش و همچنین زمانبندی آن، می‌توانید از نظرات افراد متخصص در این زمینه بهره ببرید.

• اجتناب از کم‌تحرکی

برای پیشگیری از دیابت، لازم است که فعالیت بدنی بیشتری را در طول روز داشته باشید. اگر فعالیت بدنی نداشته یا بسیار کم داشته باشید و بیشتر وقت خود را نشسته سپری می‌کنید، این نشانه‌ای از سبک زندگی بی‌تحرک است. تحقیقات متعدد ارتباط بین سبک زندگی بی‌تحرک و خطر ابتلا به دیابت را تأیید کرده‌اند.

سخن پایانی

بیماری دیابت زمانی ایجاد می‌شود که مقدار انسولین لازم برای بدن تولید نمی‌شود یا بدن نمی‌تواند به طور کامل از انسولین موجود استفاده کند. انسولین یک هورمون است که نقش مهمی در تنظیم سطح فشار خون دارد. یکی از علائم شایعی که افراد مبتلا به دیابت تجربه می‌کنند، افزایش میزان قند خون یا هایپرگلیسمی است.