همه آنچه باید درباره سرطان دهان بدانید: نشانه‌ها، علل و روش‌های درمان

همه آنچه باید درباره سرطان دهان بدانید: نشانه‌ها، علل و روش‌های درمان

سرطان دهان، به عنوان شایع‌ترین نوع سرطان در ناحیه سر و گردن، معمولاً افراد بالای 60 سال را تحت تأثیر قرار می‌دهد. این نوع سرطان می‌تواند بر روی لب‌ها، قسمت‌های ابتدایی زبان، سقف و کف دهان تأثیر بگذارد. همچنین نواحی دیگر مانند لوزه‌ها، حلق، انتهای زبان و قسمت‌های مختلف گلو نیز در معرض این بیماری قرار دارند. تشخیص زودهنگام سرطان دهان می‌تواند به پزشکان کمک کند تا درمان‌های مؤثرتری را ارائه دهند. متأسفانه، بسیاری از افراد زمانی متوجه این بیماری می‌شوند که به مراحل پیشرفته‌تری رسیده است. با مراجعه منظم به دندانپزشک یا پزشک و آشنایی با نشانه‌های مشکوک، می‌توانید در تشخیص زودهنگام این بیماری اقدام بهتری داشته باشید.

سرطان دهان چیست؟

سرطان دهان از سلول‌های موجود در حفره دهان آغاز می‌شود. سلول‌های تومور بدخیم در این ناحیه می‌توانند به بافت‌های اطراف نفوذ کرده و همچنین به سایر نقاط بدن گسترش یابند (متاستاز). یکی از شایع‌ترین مکان‌هایی که این سرطان به آن منتقل می‌شود، گره‌های لنفاوی در ناحیه گردن است. این نوع سرطان گاهی به عنوان سرطان حفره دهان نیز شناخته می‌شود. لازم به ذکر است که تغییرات در سلول‌های دهان همیشه به معنی سرطان نیست. برخی از این تغییرات ممکن است به شرایط غیرسرطانی یا تومورهای خوش‌خیم منجر شوند، مانند زگیل‌ها و فیبروماها.

مهم‌ترین علائم سرطان دهان

سرطان دهان می‌تواند با توجه به ناحیه‌ای که در آن شکل می‌گیرد و میزان پیشرفت آن، علائم و نشانه‌های متفاوتی را بروز دهد. همچنین شدت بیماری و میزان تهاجم آن نیز بر نوع علائم تأثیرگذار است. از جمله رایج‌ترین نشانه‌های این بیماری می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• تورم در ناحیه فک یا گردن
• احساس درد در ناحیه گوش‌ها
• تشکیل توده‌ای در دهان یا روی لب‌ها
• ظهور لکه‌های قرمز یا سفید روی لثه‌ها
• خونریزی غیرمعمول و شدید از دهان
• زخم‌هایی در حفره دهان که بهبود نمی‌یابند
• مشکل در قورت دادن لقمه‌های جویده شده
• دشواری در جویدن غذا و احساس درد هنگام خوردن

بروز لکه‌های سفید و قرمز در ناحیه مخاط دهان و زبان
مهم است که به یاد داشته باشید که نشانه‌های آغاز و پیشرفت سرطان در هر فرد ممکن است با دیگری متفاوت باشد. همچنین، بیماران مبتلا به سرطان دهان ممکن است به دلیل ویژگی‌های خاص عارضه‌ای که دارند، شدت و نوع متفاوتی از علائم را تجربه کنند. برخی از این نشانه‌ها ممکن است به شرایط پزشکی دیگری مربوط باشند و لزوماً به معنای وجود سرطان نیستند.

سرطان دهان در چه نواحی بیشتر دیده می‌شود؟

سرطان دهان عمدتاً در ناحیه زبان، به ویژه در حاشیه‌های کناری زبان، کف دهان، ناحیه حلق و زیر زبان  مشاهده می‌شود. همچنین این بیماری می‌تواند در سایر نواحی مخاط دهان مانند گونه‌ها و لب‌ها نیز بروز کند. سرطان زبان یکی از رایج‌ترین انواع سرطان در ناحیه دهان به شمار می‌آید. برای جهت زودهنگام و درمان مؤثر سرطان زبان، مراجعه به دندان‌پزشک متخصص در زمینه بیماری‌های دهان، فک و صورت ضروری است.

همچنین مقاله صفر تا صد سرطان زبان و علل آن را نیز ببینید.

روش‌های تشخیص سرطان دهان

تشخیص به‌موقع سرطان دهان نقش حیاتی در درمان و کاهش میزان مرگ و میر ناشی از این بیماری دارد. جراحان، انکولوژیست‌ها و دندان‌پزشکان می‌توانند در مراحل اولیه نشانه‌های این بیماری را شناسایی کنند. در صورتی که این نشانه‌ها نگران‌کننده باشند، بیمار میبایست برای انجام تشخیص و آزمایش‌های لازم آماده شود.

به طور کلی، بهترین روش جهت تعیین وجود سلول‌های سرطانی یا سلول‌های مستعد به سرطان در بدن، انجام نمونه‌برداری (بیوپسی) و بررسی پاتولوژیک ضایعات است. در این فرآیند، بخشی از بافت مشکوک توسط پزشک متخصص برداشته شده و سپس برای تجزیه و تحلیل به آزمایشگاه پاتولوژی ارسال می‌شود. علاوه بر این، پزشکان ممکن است از روش‌های زیر برای تشخیص بهتر نوع سرطان دهان استفاده کنند:

• ام آر آی
• تصویربرداری
• عکس‌برداری از قفسه سینه و فک
• آندوسکوپی برای بررسی گسترش سرطان

راهکارهای درمان سرطان دهان 

درمان سرطان به اندازه تومور و میزان گسترش آن بستگی دارد. برخی از بیماران ممکن است تنها به یک نوع درمان نیاز داشته باشند، در حالی که دیگران ممکن است به ترکیبی از روش‌های درمانی احتیاج پیدا کنند.

درمان سرطان دهان شامل جراحی، شیمی‌درمانی و پرتودرمانی است که هر یک از این روش‌ها ممکن است عوارض خاص خود را به همراه داشته باشد. در بیمارانی که سرطان به طور وسیع گسترش یافته و جراحی‌های بزرگ انجام شده، ممکن است اختلالاتی در گفتار، جویدن و تغییر شکل صورت مشاهده شود.

جراحی تومور شامل حذف کامل تومور و همچنین برداشت غدد لنفاوی درگیر است. پس از جراحی، گاهی اوقات نیاز به درمان‌های تکمیلی مانند پرتودرمانی یا شیمی‌درمانی وجود دارد. در شیمی‌درمانی از داروهایی استفاده می‌شود که به طور مستقیم مانع از رشد سلول‌ها می‌شوند و می‌توانند به صورت موضعی یا سیستمیک تجویز شوند.

درمان دارویی هدفمند نیز برای مداخله در فرایند تکثیر و رشد سلول‌های سرطانی به کار می‌رود و معمولاً نتایج بسیار خوبی به همراه دارد. این روش معمولاً با شیمی‌درمانی و پرتودرمانی ترکیب شده و برای بیمار اجرا می‌شود.

برای درمان سرطان دهان به کدام پزشک مراجعه کنیم؟

فرایند تشخیص سرطان دهان معمولاً با مراجعه به دندان‌پزشک یا پزشک عمومی آغاز می‌شود. دندان‌پزشک یا پزشک شما در مورد علائم موجود از شما سوال می‌کنند و ممکن است معاینه‌ای از دندان‌ها و دهان شما انجام دهند. بر اساس نتایج این معاینه، پزشک یا دندان‌پزشک ممکن است شما را به یک متخصص سر و گردن یا انکولوژیست ارجاع دهد. متخصصان گوش و حلق و بینی (ENT) نیز به عنوان جراحان سر و گردن شناخته می‌شوند. این جراحان ممکن است آزمایش‌های بیشتری را برای بررسی وضعیت شما انجام دهند.

سخن پایانی

سرطان دهان به شکل توده‌ای یا زخم‌هایی در ناحیه دهان ظاهر می‌شود که بهبود نمی‌یابند. در ایالات متحده، سالانه حدود 50,000 نفر به این بیماری مبتلا می‌شوند که از این تعداد، 70 درصد مرد هستند. سرطان دهان شامل انواع مختلفی از سرطان‌ها می‌شود که می‌تواند لب‌ها، زبان، گونه‌ها، کف دهان، کام سخت و نرم، سینوس‌ها و حلق (گلو) را تحت تأثیر قرار دهد. اگر این بیماری به موقع شناسایی و درمان نشود، می‌تواند خطرات جدی برای زندگی ایجاد کند. تشخیص زودهنگام سرطان دهان می‌تواند روند درمان را برای پزشکان بسیار ساده‌تر کند. با این حال، در بسیاری از موارد، این بیماری در مراحل پیشرفته‌تری شناسایی می‌شود که درمان مؤثر آن را دشوارتر می‌سازد. همچنین قرص اسکای من را نیز ببینید.