راهکارهای سریع برای کاهش دفع پروتئین از کلیه و بهبود وضعیت سلامت

راهکارهای سریع برای کاهش دفع پروتئین از کلیه و بهبود وضعیت سلامت؛

پروتئین‌ها نقش مهمی در عملکرد بهینه بدن انسان دارند، به عنوان مثال، آلبومین که یکی از اصلی‌ترین پروتئین‌ها در خون است، علاوه بر اینکه به حمل مواد مغذی کمک می‌کند، در حفظ تعادل مایعات بدن نیز نقش دارد. علاوه بر این، پروتئین‌ها در ساختار استخوان‌ها و عضلات دخالت دارند و به مقابله با عفونت‌ها کمک می‌کنند.

پروتئینوری یا دفع پروتئین از کلیه چیست؟

پروتئینوری به معنای وجود سطوح غیرطبیعی یا افزایش پروتئین در ادرار است که ممکن است نشانگر مشکلاتی در سلامت کلیه‌ها و فرد باشد. پروتئین‌ها نقش بسیار چشمگیری در عملکرد بهینه بدن ایفا می‌کنند، از جمله:

• تنظیم حجم مایعات در خون
• حفظ و تقویت عضلات و استخوان‌ها
• ترمیم و بازسازی بافت‌های آسیب‌دیده
• تقویت سیستم ایمنی و مقابله با عفونت‌های مختلف

اهمیت بررسی دقیق علت پروتئینوری و ارائه درمان مناسب برای حفظ سلامت فرد بسیار زیاد است. در وضعیت‌های طبیعی، پروتئین‌ها باید در خون باقی بمانند و به کلیه‌ها نرسند، اما وقتی پروتئینوری رخ می‌دهد، پروتئین‌ها از طریق ادرار دفع می‌شوند که ممکن است به سلامتی فرد آسیب بزند.

علائم پروتئینوری یا دفع پروتئین از کلیه

پروتئینوری بدون نشانه‌های واضح ظاهر می‌شود، بنابراین تشخیص زودهنگام از طریق آزمایش ادرار بسیار حیاتی است. در زیر، برخی از علائم ممکن پروتئینوری ذکر شده است:

• سردرد
• سکسکه
• تنگی نفس
• درد شکمی
• خشکی پوست
• تغییرات در دید
• مشکلات در خواب
• مشکلات در تمرکز
• حالت تهوع و استفراغ
• احساس خستگی زیاد
• افزایش تعداد ادرارها
• حس طعم فلزی در دهان
• کاهش مقدار یا حجم ادرار
•  ادرار با ظاهر کف‌آلود یا پودری
• وجود تورم در دست‌ها، پاها یا صورت

شناسایی سریع پروتئینوری از طریق آزمایشات مرتب و منظم می‌تواند به پیشگیری از پیشرفت بیماری کلیوی کمک کند.

بررسی علل دفع پروتئین از کلیه 

بیشترین علل پروتئینوری به دو دسته زیر تقسیم می‌شوند: 

علل گذرا که معمولاً موقتی هستند و علل پایدار که نشان‌دهنده بیماری‌های کلیوی یا آسیب‌های دائمی در کلافه‌های عروقی یا گلومرول کلیه می‌باشند. علل گذرا عبارتند‌ از دهیدراتاسیون (کم‌آبی شدید)، کاهش فشار خون، عفونت‌های با تب بالا، ورزش شدید، عفونت ادراری، حالت‌های هیجانی و استرس شدید، سنگ کلیه و نارسایی قلب، بویژه در کودکان. این موارد عموماً پس از درمان عامل اولیه بهبود می‌یابند و نیاز به پیگیری از نظر پروتئینوری ندارند.

در برخی موارد، دفع پروتئین از کلیه  پایدار ناشی از بیماری‌هایی مانند دیابت، فشار خون بالا، و گلومرولونفریت است که با آسیب به کلافه‌های عروقی یا گلومرول کلیه همراه است. در این نوع موارد، پروتئین دفعی به طور عمده آلبومین است که نشانگر وضعیت کلیه و عملکرد آن می‌باشد.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله دلایل غیرمنتظره برای درد معده پس از وعده غذایی را نیز مطالعه نمایید.

دسته دوم شامل مواردی است که در آن بیماری زمینه‌ای در کلیه وجود ندارد اما بر اثر سرطان خون مانند مولتیپل میلوما، حجم زیادی پروتئین در خون آزاد می‌شود یا به دلیل همولیز داخل عروقی، مقدار زیادی هموگلوبین در خون آزاد می‌شود. این حجم بالای پروتئین که از طریق فیلتر عروقی کلیه عبور می‌کند و وارد ادرار می‌شود، از حد توانایی بازجذب از طریق توبول‌های کلیه فراتر می‌رود. در این موارد، پروتئین‌های دفعی عمدتاً هموگلوبین به دلیل همولیز داخل عروقی یا پروتئین‌های بنس جونز ناشی از سرطان خون هستند.

دسته سوم از بیماری‌هایی که می‌توانند به توبول‌های کلیه آسیب برسانند، شامل مسمومیت با سموم و فلزات سنگین و بیماری سارکوئیدوز است. در این نوع آسیب دیدگی کلیه، پروتئین‌های دفعی عمدتاً گلوبولین‌ها می‌باشند. توبول‌های کلیه، لوله‌های باریکی هستند که وظیفه بازجذب دوباره آب، مواد معدنی و پروتئین‌های مختلف که از طریق فیلتراسیون خون به کلیه وارد می‌شوند، را بر عهده دارند.

چه افرادی به اختلال دفع پروتئین مبتلا می‌شوند؟ 

پروتئینوری یک وضعیت پزشکی است که می‌تواند افراد گوناگونی را گرفتار کند. این وضعیت ممکن است در هر سن و با هر پیشینه‌ای رخ دهد. برخی افراد در خطر بیشتری برای ابتلا به پروتئینوری هستند، از جمله:

1. افراد مبتلا به دیابت یا سایر بیماری‌های مزمن که ممکن است عملکرد کلیه‌ها را تضعیف کنند و خطر ابتلا به پروتئینوری را افزایش دهند.
2. افرادی که سابقه خانوادگی بیماری‌های کلیوی دارند؛ چرا که وجود این سابقه می‌تواند نشان‌دهنده یک ریسک بالاتر برای ابتلا به پروتئینوری باشد.
3.  افراد مسن، به خصوص کسانی که بالای 65 سال دارند؛ زیرا با پیشرفت سن، عملکرد کلیه‌ها ممکن است کاهش یابد و این امر می‌تواند به افزایش خطر پروتئینوری منجر شود.

بنابراین، توصیه می‌شود که افراد با این ویژگی‌ها به طور منظم برای بررسی وضعیت کلیه‌ها و پروتئینوری مورد غربالگری قرار گیرند تا از وقوع مشکلات جدی‌تر جلوگیری شود.

راهکار درمانی دفع پروتئین از کلیه 

در صورتی که پروتئین‌های کلیه به‌طور موقت یا کمی دفع شوند، نیاز به درمان فوری ندارید. اما اگر این مشکل به صورت مداوم ادامه داشته باشد، لازم است به دنبال علت آن بروید و درمان مناسبی را شروع کنید. به عنوان مثال، در صورتی که دلیل دفع پروتئین از کلیه‌ها، فشار خون بالا باشد، باید فشار خون خود را کنترل کنید تا بهبودی در وضعیت کلیه‌ها داشته باشید.

برای درمان دفع پروتئین کلیه، توصیه می‌شود:

• کاهش وزن و لاغری: اگر دارای اضافه وزن هستید، کاهش آن می‌تواند به بهبود عملکرد کلیه‌ها کمک کند.
• مدیریت دیابت: در صورتی که دچار دیابت هستید، کنترل مناسب گلوکز خون از طریق داروها و رژیم غذایی مناسب از اهمیت بالایی برخوردار است.
• کنترل فشار خون: در صورت داشتن مشکل فشار خون بالا یا دیابت، مدیریت مناسب این وضعیت باعث بهبود عملکرد کلیه‌ها خواهد شد.
• احتمال دیالیز: در برخی موارد شاید نیاز به دیالیز برای تسریع در بهبود کلیه‌ها وجود داشته باشد، به ویژه در صورتی که فشار بر گلومرولونفریت وارد شده باشد.
• تغییرات در رژیم غذایی: اگر شما به بیماری کلیوی، دیابت یا فشار خون بالا مبتلا هستید، بهتر است از یک متخصص تغذیه مشاوره بگیرید تا یک رژیم غذایی مناسب برای شما تدوین شود.

با رعایت این نکات و تغییرات مناسب در روند درمان، می‌توان به بهبود وضعیت کلیه‌ها کمک کرد.

برای درمان دفع پروتئین از کلیه چه زمانی به پزشک مراجعه کنیم؟

در صورتی که آزمایش ادرار نشان دهد که پروتئین در ادرار وجود دارد، پزشک شما ممکن است توصیه کند که آزمایش را در صبح زود یا چند روز بعد دوباره تکرار نمایید. این کار به دلیل این است که پروتئین در ادرار ممکن است به طور موقت باشد و نیاز به بررسی دقیق‌تر وجود دارد. 

علاوه بر این، پزشک ممکن است آزمایش‌های دیگری مانند آزمایش ادرار 24 ساعته را تجویز کند تا وضعیت دقیق‌تری از سلامت کلیه‌های شما به دست آید. افراد مبتلا به دیابت نیز ممکن است پزشکشان سالانه یک یا دو بار آزمایش مقدار کمی پروتئین در ادرار (که به عنوان میکروآلبومینوری شناخته می‌شود) را درخواست دهند. اگر مقادیر پروتئین در ادرار شما افزایش یابد، این ممکن است نشانه‌ای از آسیب کلیه‌های ناشی از دیابت باشد.
 

سخن پایانی

یکی از عملکردهای مهم بدن، دفع پروتئین از طریق کلیه و حضور آن در ادرار است که به آن پروتئینوری گفته می‌شود. پروتئین به عنوان یکی از ساختارهای اساسی بدن شناخته می‌شود و حین تحلیل محتویات ادرار، این ماده بررسی و اندازه‌گیری می‌شود؛ چرا که نقش بسیار حیاتی و مهمی در فعالیت‌های بدنی دارد.