بیماری غلظت خون: نشانه‌ها و علائم آن را بشناسید

بیماری غلظت خون: نشانه‌ها و علائم آن را بشناسید

بیماری غلظت خون که به آن پلی‌سیتمی نیز گفته می‌شود، به وضعیتی اشاره دارد که در آن تعداد گلبول‌های قرمز خون به طور غیرطبیعی افزایش می‌یابد. این افزایش می‌تواند منجر به افزایش غلظت خون و کاهش جریان خون در رگ‌ها شود. علل بروز غلظت خون می‌تواند متنوع باشد و شامل عوامل ژنتیکی، بیماری‌های زمینه‌ای و شرایط محیطی مانند کمبود اکسیژن در ارتفاعات بالا باشد.

غلظت خون چیست؟

بیماری غلظت خون که به عنوان پلی‌سیتمی شناخته می‌شود، به حالتی اشاره دارد که در آن تعداد گلبول‌های قرمز خون به طور غیرطبیعی افزایش می‌یابد. میزان هموگلوبین در این وضعیت بسته به سن و جنس فرد می‌تواند متفاوت باشد و در شرایط مختلف بروز کند. بر اساس تحقیقات، مردان در بدو تولد به طور معمول دارای هموگلوبین بین 13.5 تا 17.5 گرم در دسی‌لیتر هستند، در حالی که این مقدار برای زنان بین 12 تا 15.5 گرم در دسی‌لیتر می‌باشد. 

به علاوه، محدوده هموگلوبین در کودکان، زنان باردار و افراد مسن نیز متفاوت است. عواملی مانند موقعیت جغرافیایی، ارتفاع، شیوه زندگی نادرست و نژاد نیز می‌توانند بر سطح هموگلوبین تأثیرگذار باشند. این بیماری به طور تدریجی در افراد پیشرفت می‌کند و خطر ابتلا به آن در سنین میانسالی و بالای 60 سال افزایش می‌یابد، که می‌تواند عوارض جدی برای سلامت فرد به همراه داشته باشد.

بررسی علل مهم ابتلا به غلظت خون

دلایل ابتلا به بیماری غلظت خون می‌توانند بسیار متنوع و پیچیده باشند. یکی از عوامل مهم، استعمال دخانیات و کشیدن سیگار است که می‌تواند به افزایش سطح گلبول‌های قرمز خون منجر شود. به علاوه، زندگی در ارتفاعات و مناطق کوهستانی به دلیل کمبود اکسیژن در این مناطق، می‌تواند به بروز این وضعیت کمک کند.

علاوه بر این، مشکلات خونی و بیماری‌های قلبی و ریوی نیز از دیگر علل مؤثر در افزایش غلظت خون به شمار می‌آیند. مسمومیت با مونوکسیدکربن، که در اغلب موارد به دلیل قرار گرفتن در معرض دود ناشی از سوختن ناقص مواد سوختی رخ می‌دهد، می‌تواند باعث افزایش تولید گلبول‌های قرمز شود.

بیماری‌های زمینه‌ای و شرایط خاصی مانند تعریق شدید و اسهال‌های مکرر نیز می‌توانند به این وضعیت دامن بزنند. در بزرگسالان، وجود تورم‌های بدخیم در کلیه‌ها و کبد می‌تواند به افزایش غلظت خون منجر شود. همچنین، در زنان، فیبروم‌های رحمی و کیست‌های متعدد کلیه می‌توانند از دیگر عوامل مؤثر در این زمینه باشند.

در نهایت، استرس و فشارهای روانی نیز می‌توانند به عنوان عواملی تأثیرگذار در بروز غلظت خون شناخته شوند؛ چرا که این شرایط می‌توانند بر روی سیستم‌های مختلف بدن تأثیر گذاشته و به اختلال در تولید و تنظیم گلبول‌های قرمز منجر شوند. همچنین کپسول ملاتونین پلاس هلث برست را نیز ببینید.

علائم غلظت خون بالا چیست؟

پلی‌سیتمی یا غلظت خون می‌تواند بر اساس سن، جنسیت و دلایل زمینه‌ای، علائم متفاوتی را به همراه داشته باشد. یکی از روش‌های شناسایی این وضعیت بدون نیاز به مراجعه به پزشک، توجه به نشانه‌ها و علائم مرتبط است. در مردان و زنان، برخی از نشانه‌های افزایش غلظت خون شامل تنگی نفس، اختلال خواب (مانند آپنه خواب)،  سرفه‌های مداوم، سرگیجه و احساس خستگی مفرط می‌باشد. در برخی موارد، افراد مبتلا ممکن است هیچ علامتی از خود نشان ندهند.

به طور کلی، در صورتی که با علائم زیر مواجه شدید، بهتر است به وجود این بیماری مشکوک شوید و به پزشک مراجعه نمایید:

• اختلالات بینایی
• سردردهای مکرر
• مشکلات تنفسی
• درد در ناحیه گردن
• التهاب و قرمزی در رگ‌های چشم
• احساس بی‌حسی یا خواب رفتن در دست‌ها، پاها و انگشتان

شناسایی این نشانه‌ها می‌تواند به تشخیص زودهنگام و درمان مؤثر کمک کند.

راهکارهای تشخیص غلظت خون بالا کدامند؟

پزشک متخصص جهت ارزیابی تعداد گلبول‌های قرمز خون شما می‌تواند مجموعه‌ای از آزمایش‌ها را انجام دهد. این آزمایش‌ها به منظور تشخیص وضعیت غلظت خون و بررسی عملکرد سیستم خونی شما طراحی شده‌اند. برخی از این آزمایشات شامل موارد زیر است:

• شمارش گلبول قرمز: این آزمایش به پزشک کمک می‌کند تا تعداد گلبول‌های قرمز خون شما را مشخص کند و ببیند آیا در محدوده طبیعی قرار دارند یا خیر.
• آزمایش هماتوکریت: این آزمایش نسبت حجم گلبول‌های قرمز به کل حجم خون را تعیین می‌کند و می‌تواند به پزشک در تشخیص غلظت خون کمک کند.
• شمارش کامل خون (CBC): این آزمایش جامع‌تر شامل بررسی انواع مختلف سلول‌های خونی است و به پزشک اطلاعات بیشتری درباره وضعیت کلی سلامت شما می‌دهد.
• آزمایش هموگلوبین: این تست میزان هموگلوبین، پروتئینی که اکسیژن را در خون حمل می‌کند را اندازه‌گیری می‌کند. سطح هموگلوبین می‌تواند نشان‌دهنده وضعیت اکسیژن‌رسانی بدن باشد.

این آزمایش‌ها به پزشک این امکان را می‌دهند که به طور دقیق‌تری وضعیت خون شما را بررسی کرده و در صورت لزوم اقدامات درمانی مناسب را توصیه نماید.

کدام مواد غذایی باعث غلظت خون می‌شود؟

جالب است که بدانید سبک زندگی شما تأثیر زیادی بر سلامت عمومی‌تان و همچنین پیشگیری از ابتلا به بیماری غلظت خون دارد. برای جلوگیری از این وضعیت، شناخت عوامل خطر بسیار حائز اهمیت است. یکی از عواملی که می‌تواند در بروز غلظت خون نقش داشته باشد، نوع غذاهایی است که مصرف می‌کنید. ممکن است از خود بپرسید که غذا چه ارتباطی با غلظت خون دارد، اما این تصور نادرست است. نوع تغذیه شما می‌تواند به طور مستقیم بر سلامت شما و احتمال ابتلا به این بیماری تأثیر بگذارد.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله تغذیه برای بیماران قلبی: کلید حفظ سلامت قلب و پیشگیری از مشکلات بیشتر را نیز مطالعه نمایید.

غذاهای پرچرب و فرآوری‌شده می‌توانند در افزایش خطر غلظت خون مؤثر باشند. در نهایت، بهتر است به جای این نوع غذاها، از مواد غذایی سالم و طبیعی استفاده نمایید. انتخاب‌های غذایی مناسب می‌تواند به حفظ سلامت شما کمک کند و از بروز مشکلات خونی جلوگیری نماید.

سخن پایانی

زمانی که درصد گلبول‌های قرمز خون از حد طبیعی فراتر رود، فرد به غلظت خون بالا مبتلا شده است. در واقع، در صورتی که خون به طور غیرطبیعی غلیظ شود، عملکرد گلبول‌های قرمز و در نتیجه اکسیژن‌رسانی به بافت‌ها و اندام‌های بدن به درستی انجام نخواهد شد. این وضعیت می‌تواند منجر به کاهش سرعت جریان خون در رگ‌ها شود و در نتیجه عوارض جدی مانند کم‌آبی شدید، لخته شدن خون و خطر سکته‌های قلبی یا مغزی را به همراه داشته باشد. همچنین، این مشکل می‌تواند به بروز بیماری‌های مزمن ریوی مانند تنگی نفس و سایر اختلالات تنفسی منجر شود. همچنین یونی فلکس قرص را نیز ببینید.