عواملی که سبب ایجاد حس تلخی در دهان می‌شوند

بسیاری از افراد تلخی دهان را تجربه کرده‌اند. اما چه زمان باید این حس را جدی گرفت؟ افرادی که دچار این مشکل هستند، معمولا در ساعات اولیه صبح مزه تلخی در دهانشان احساس می کنند. البته تلخی دهان به خودی خود نمی تواند مسئله نگران کننده ای به دنبال داشته باشد، اما از آنجا که این مشکل به طور معمول دلیل و ریشه مهمی دارد، باید مورد بررسی قرار گرفته و علت یابی شود.

علت تلخی دهان هنگام صبح چیست؟

اغلب افراد تلخی دهان هنگام صبح را چندان جدی نمی‌گیرند.اما نباید کاملا نسبت به این مسئله بی اعتنا بود. در موارد جدی تر، علت تلخی دهان اول صبح این است که بدن دچار اختلالاتی شده و باید به دنبال رفع آن باشیم.

دلایل ایجاد حس تلخی در دهان

خشکی دهان

رشد باکتری ‌ها با تولید بزاق توسط غدد بزاقی کاهش یافته و مواد باقی مانده در دهان را پاک می کند. هنگامیکه غدد بزاقی، به اندازه کافی بزاق ترشح نمی کنند، دهان خشک شده و در نهایت باکتری ها در محیطی دهان رشد می کنند. به همین دلیل مزه تلخی در دهان احساس می‌شود. افزایش سن، مصرف دخانیات، دیابت، ابتلا به بیماری های خود ایمنی، حساسیت به برخی داروها از مواردی هستند که باعث کاهش ترشح بزاق می‌شوند و این امر سبب افزایش خشکی دهان می‌شود.

ابتلا به هپاتیت B

مشکلات گوارشی، نداشتن اشتها، داشتن تب و تلخی دهان نشانه هایی از ابتلا به بیماری هپاتیت B بوده که میبایست فرد به سرعت توسط پزشک متخصص معاینه و درمان شود.

تلخی دهان در بارداری

به دلیل تغییرات هورمونی ایجاد شده در سه ماهه اول بارداری، امکان تغییر مزه دهان مثل تلخ شدن طبیعی برای مادر وجود داشته و پس از این دوره به حالت قبلی باز می‌گردد.

تلخی دهان و سرطان

افراد سرطانی که به روش های شیمی درمانی و پرتو درمانی، درمان می‌شوند دچار احساس تلخی دهان خواهند شد. این افراد نه تنها در دهانشان مزه تلخی حس می کنند، بلکه ممکن است طعم بسیاری از مواد غذایی یا نوشیدنی ها نیز برای ایشان تلخ به نظر برسد.

تلخی دهان و معده

گاهی ممکن است دلیل تلخی دهان سایر اعضا مثل معده باشند. زمانی که این تلخی با سوزش سر معده همراه باشد، احتمال ابتلا به رفلاکس معده در فرد افزایش می‌یابد. با ضعیف شدن عضله بالای معده، اسید معده امکان خروج از معده و ورود به مری را پیدا کرده که به آن رفلاکس معده به مری می‌گویند. پس می توان این بیماری که به GERD نیز معروف است را به عنوان یک علت تلخی دهان تلقی کرد.

کبد و تلخی دهان

علت دیگر تلخی دهان می‌تواند به اختلالات صفرا مرتبط باشد. رفلاکس صفرا نیز مانند رفلاکس اسید معده بوده و موجب تلخی دهان می‌شود. می‌توان با انجام یک آزمایش ساده از سلامت کبد خود مطمئن شد و در صورت هرگونه مشکل، برای درمان آن اقدام نمود.

استرس

استرس یکی از اعضای جدانشدنی زندگی امروزه به حساب می‌آید. اگرچه استرس و اضطراب دو مشکل روحی و روانی در افراد است، اما سبب وارد شدن آسیب هایی به جسم نیز می‌شود. تلخ شدن دهان یکی از واکنش هایی است که بدن در برابر بالا رفتن سطح استرس و اضطراب نشان می دهد. سعی کنید استرس خود را کاهش دهید و آرامش خود را به دست آورید تا مزه تلخ دهانتان نیز از بین برود.

عفونت دستگاه تنفسی

سرماخوردگی، سینوزیت، التهاب گوش میانی، عفونت در ناحیه گلو مزه دهان را تحث تاثیر قرار می‌دهد و به سمت تلخی می‌برد. درنتیجه با درمان این بیماری ها تلخی دهان نیز از بین خواهد رفت.

تاثیر برخی داروها

تلخی دهان عوارض مصرف برخی از داروهاست که فرد پس از مصرف آن‌ها در دهان خود احساس تلخی خواهد داشت. چند نمونه از داروها به شرح زیر است:

• ریفامپین ( کاربرد در درمان بیماری سل)
• کاپتوپریل (درمان فشار خون بالا و نارسایی قلبی)
• پنی سیلامین (جهت درمان بیماری آرتریت روماتوئید)
• برونکودیلاتورها ( قابل استفاده در بیماران مبتلا به آسم)

اعصاب و تلخی دهان

جوانه های چشایی موجود در دهان جهت عملکرد درست با اعصاب مغز در ارتباط اند. حوادثی مانند ضربه خوردن به سر، ابتلا به بیماری صرع، ابتلا به ام اس، به وجود آمدن تومورهای مغزی باعث آسیب رسیدن به این اعصاب شده و به همین دلیل باعث می‌شوند مزه ها به درستی تشخیص داده نشوند. تلخی دهان نیز یکی از عواراض این مشکل می باشد.

درمان خانگی تلخی دهان

نوشیدن مایعات

در طول روز به اندازه کافی آب و هرگونه مایعات دیگر را بنوشید تا خشکی دهان کم شده و از این طریق بوی بد و تلخی آن از بین برود.

عدم تحریک معده

از خوردن موا غذایی و خوراکی هایی که باعث تحریک معده و تشدید رفلاکس معده و صفرا می شود، اجتناب کنید. مصرف زیاد ادویه ها، مصرف بالای غذاهای چرب از جمله این موارد می باشد.

رعایت بهداشت

عدم رعایت بهداشت دهان و دندان یکی از عوامل ایجاد حس تلخی دهان و بوی بد آن است. درنتیجه اگر تنها در زمان صبح احساس تلخی در دهان دارید،  هر شب قبل از خواب و هر روز صبح بعد از بیدار شدن، به خوبی مسواک بزنید. هم‌چنین می‌بایست زبان خود را مسواک کنید تا سلول های مرده روی آن از بین بروند.

جوش شیرین

اندکی جوش شیرین بر روی مسواک بریزید و از آن برای شستن دندان هایتان استفاده نمایید. با این کار علاوه بر از بین بردن باکتری ها و رفع بوی بد دهان، به سفید شدن دندان ها نیز کمک می کند. جوش شیرین قابلیت تنظیم PH را داشته و از این طریق تلخی را برطرف می‌کند.

قرص برای رفع تلخی دهان

اگر از راه های خانگی به نتیجه نرسیدید، می توانید از طریق دارو اقدام نمایید. اما توجه داشته باشید نباید بدون مشورت با پزشک، هیچ گونه دارویی مصرف نمایید. 

سخن پایانی

طعم تلخ یا بد در دهان می‌تواند واکنشی طبیعی به خوردن غذاهای تند یا ترش باشد. با این حال، هنگامی که اثر آن برای مدت طولانی باقی می‌ماند یا به طور غیر منتظره اتفاق می‌افتد، می‌تواند باعث نگرانی شود. احساس تلخی در دهان حس پیچیده‌ای است که می‌تواند تحت تاثیر عوامل زیادی از جمله بهداشت نامناسب دندان، خشکی دهان یا بارداری باشد. امیدواریم این مطالب برای شما مفید واقع شده باشد.