آپاندیسیت و آشنایی با علائمی که نباید نادیده گرفته شود

آپاندیسیت و آشنایی با علائمی که نباید نادیده گرفته شود؛ آپاندیس یک عضو کوچک و لوله‌ای در بخش پایین روده بزرگ است که ممکن است در برخی موارد التهاب یا عفونت پیدا کند و نیاز به جراحی داشته باشد. علائم آپاندیس در زنان ممکن است با علائم مردان متفاوت باشد، به دلیل تفاوت‌های جنسیتی. در اکثر موارد، درد آپاندیس از وسط شکم آغاز می‌شود و به سمت پایین و سمت راست شکم گسترش می‌یابد اما در برخی خانم‌ها ممکن است این درد از لگن یا ران آغاز شود. عدم درمان آپاندیس و ترکیدن آن می‌تواند به جان فرد خطرناکی وارد کند.

منظور‌از آپاندیسیت چیست؟

آپاندیسیت، یا التهاب و عفونت آپاندیس، یک وضعیت ورمی است که معمولاً به شکل حاد در عرض 24 ساعت یا حتی به عنوان یک بیماری مزمن ظاهر می‌شود. در بیشتر موارد، عود آپاندیس با درد شکمی عمومی یا پری‌امبولیک شروع می‌شود و سپس به سمت ربع تحتانی سمت راست شکم گسترش می‌یابد.

آپاندیس در کدام قسمت بدن قرار دارد؟

آپاندیس یک زائده در حد فاصل دریچه‌ای است که روده‌ی باریک را به روده‌ی بزرگ وصل می‌کند و در محل دقیق سمت راست زیر شکم قرار دارد. این زائده با غذا پر می‌شود و باید تخلیه شود؛ در غیر این صورت، ممکن است به التهاب و عفونت منجر شود که با نام آپاندیسیت شناخته می‌شود. آپاندیسیت اگرچه رایج است، اما خطرناک محسوب می‌شود و باید به زودی به متخصص گوارش یا متخصص داخلی مراجعه کرده و آپاندیس را خارج کنید. این عمل به عمل آپاندکتومی معروف است.

علائم عود آپاندیس کدامند؟

آپاندیسیت معمولاً با درد ناگهانی و تیز در سمت راست پایین شکم یا در نزدیکی ناف آغاز می‌شود که به سمت پایین حرکت می‌کند. این درد در ابتدا ممکن است شبیه به یک کرامپ یا گرفتگی باشد و با عطسه، سرفه یا تحرک بدتر شود. علاوه بر این، علائم دیگر آپاندیسیت می‌تواند شامل موارد زیر باشد:

1. تورم شکم
2. نفخ و باد شکم
3. یبوست یا اسهال
4. ازدست‌دادن اشتها
5. تب با دمای بین 38 تا 40 درجه سانتی‌گراد
6. تهوع و استفراغ فوری پس از شروع درد شکم

علائم آپاندیسیت در کودکان چیست؟

 معمولاً شبیه به بزرگسالان است، با این تفاوت که درد شکم در آن‌ها معمولاً پخش می‌شود و در نقطه خاصی محسوس نمی‌شود. اگر کودک شما علائم زیر را داراست، باید به سرعت به پزشک مراجعه کنید:

1. تورم شکم
2. سوء هاضمه
3. تهوع و استفراغ
4. تب با درجه پایین
5. شروع ناگهانی درد
6. از دست دادن اشتها
7. بدتر شدن درد در حین حرکت یا سرفه

خطر ترکیدن آپاندیس 

از آنجایی که عفونت معمولاً علت آپاندیسیت است، ترکیدن آن می‌تواند خطرناک باشد. در این شرایط، عفونت ویروسی، باکتریایی  یا انگلی در کل شکم پخش می‌شود و عدم درمان آن می‌تواند منجر به عوارض شدید و حتی مرگ شود. بنابراین، پزشک هنگام جراحی باید تمامی شکم را از عفونت پاک کند و آنتی‌بیوتیک‌های لازم را تجویز کند. امروزه با انجام جراحی و تجویز آنتی‌بیوتیک‌های قوی، احتمال مرگ به حداقل نزدیک شده است. با این حال، باید توجه داشت که پس از ترکیدن آپاندیس، بیمار ممکن است نیاز به چندین عمل جراحی و درمان طولانی‌مدت داشته باشد.

درد آپاندیس چقدر به طول می‌انجامد؟

شدت درد آپاندیسیت بستگی به وضعیت بیمار و شدت عفونت دارد. اگر آپاندیس تاکنون پارگی نداشته باشد، بیمار بهبودی را به سرعت تجربه می‌کند و در عرض کمتر از یک هفته به وضعیت عادی برمی‌گردد، همچنین درد‌ها متوقف می‌شوند. اما اگر آپاندیس پارگی و انفجار داشته باشد و عفونت به اطراف پخش شود، درد‌ها بیشتر و متعددتر خواهند بود و زمان بیشتری برای درمان کامل نیاز است.

افرادی که پارگی آپاندیس را تجربه کرده‌اند، بعد از جراحی به درمان دارویی نیز نیاز دارند و باید آنتی‌بیوتیک مصرف کنند. پس از بهبود کامل، فرد به زندگی عادی خود بازمی‌گردد و نیاز به رعایت رژیم غذایی خاصی ندارد.

همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله دلایل غیرمنتظره برای درد معده پس از وعده غذایی را نیز مطالعه نمایید.

آشنایی روش‌های جراحی آپاندیس

در گذشته، جراحی آپاندیس تنها با روش باز انجام می‌شد، اما با پیشرفت تجهیزات جراحی امروزی، می‌توان آپاندیس عفونی را به روش لاپاراسکوپی نیز از داخل شکم خارج کرد. در ادامه، به هر دو روش جراحی آپاندیس به طور مختصر اشاره خواهیم کرد:

• جراحی باز آپاندیس

در روش جراحی باز، بیمار تحت بیهوشی کامل قرار می‌گیرد و جراح یک برش در سمت راست و پایین شکم ایجاد می‌کند. سپس آپاندیس متورم را از داخل شکم خارج می‌کند. اگر آپاندیس منفجر یا دارای سوراخ باشد، با استفاده از شانت مایعات، مدفوع و چرک را از داخل شکم خارج می‌کنند. این شانت ممکن است چند روزی در داخل شکم باقی بماند و نقش یک سوند را ایفا کند، عفونت حاصل از آپاندیس منفجرشده را خارج می‌کند. اگر عفونت کاملاً برطرف شود، شانت را از بدن بیمار خارج می‌کنند.

• جراحی لاپاراسکوپی اپاندیس

در روش جراحی لاپاراسکوپی، بیمار تحت بیهوشی قرار می‌گیرد. در مرحله بعد، جراح با ایجاد چند برش کوچک در ناحیه شکم و نزدیکی آپاندیس، وارد عمل می‌شود. سپس ابزارهای جراحی و دوربین اولتراسوند به داخل شکم فرستاده می‌شوند و عملیات خارج‌سازی آپاندیس انجام می‌شود. استفاده از روش لاپاراسکوپی حتی در صورتی که آپاندیس ترکیده باشد، ممکن است.

چگونه از بروز التهاب آپاندیس پیشگیری نماییم؟

برای جلوگیری از التهاب آپاندیس، می‌توان با استفاده از روش‌هایی که از انسداد دریچه آپاندیس جلوگیری می‌کنند، اقدام کرد. یکی از بهترین راه‌ها تغییر سبک زندگی و رعایت یک رژیم غذایی سالم است. این رژیم غذایی باید شامل موارد زیر باشد:

• مصرف روزانه حداقل 8 لیوان آب
• دریافت انواع ویتامین‌ها و مواد معدنی
• مصرف غلات سبوس دار برای پاکسازی روده‌ها
• اجتناب از غذاهای چرب و سرخ کردنی و فست فود
• افزایش مصرف میوه و سبزیجات تازه به دلیل بالا بودن فیبر
• انجام فعالیت ورزشی به منظور تقویت حرکات روده و جلوگیری از تجمع مواد غذایی در آپاندیس

چه زمانی برای آپاندیس به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر شما درد شکمی دارید و این درد به تدریج بدتر می‌شود، باید بلافاصله به یک پزشک مراجعه کنید. اگر امکان دسترسی به یک پزشک معمولی وجود ندارد، می‌توانید به صورت آنلاین با یک متخصص گوارش یا داخلی مشورت کنید. علائم آپاندیس ممکن است با بیماری‌های دیگری مانند سندرم روده تحریک‌پذیر شدید (IBS)، یبوست، عفونت مثانه یا مجاری ادراری، بیماری کرون و عفونت لگنی همپوشانی داشته باشد. همچنین، مشکلاتی همچون حاملگی خارج از رحم، درد قاعدگی و بیماری التهابی لگن (PID) نیز می‌توانند درد شکم مشابهی با دردهای آپاندیس ایجاد کنند.

اگر شما دردی دارید که ناگهان بدتر می‌شود و در سراسر شکم شما پخش می‌شود یا اگر دردتان قبل از بدتر شدن مجدد موقتاً بهبود می‌یابد، باید به سرعت از یک جراح عمومی کمک بگیرید. اگر درد شما برای مدتی کاهش یابد، اما سپس بدتر شود، ممکن است آپاندیس شما ترکیده باشد که می‌تواند باعث پریتونیت یا التهاب صفاق شود که یک عفونت جدی پوشش داخلی شکم است.

سخن پایانی

آپاندیس یک زائده توخالی و لوله‌ای است که در سمت راست و پایین شکم واقع شده و به روده متصل می‌شود. در صورت انسداد و عدم تخلیه صحیح، این زائده ممکن است التهاب پیدا کند. تجمع باکتری‌ها در ناحیه آپاندیس منجر به تورم و درد در شکم فرد می‌شود. عارضه آپاندیسیت ممکن است با علائم گوناگونی همراه باشد و در برخی موارد با بیماری‌های دیگر اشتباه گرفته شود.