مهم ‌ترین علت ناگهانی اضافه وزن چیست؟

مهم ‌ترین علت ناگهانی اضافه وزن چیست؟؛  چاقی یکی از مشکلات گسترده و رو به رشد در سراسر جهان است و بر میلیون‌ها نفر اثر می‌گذارد، همچنین باعث ایجاد مشکلات سلامتی متعددی می‌شود. با وجود وجود عوامل مختلفی که در بروز چاقی نقش دارند، افزایش ناگهانی وزن، که به عنوان چاقی ناگهانی شناخته می‌شود، در اکثر موارد ناشی از ترکیبی از عوامل است که نه‌تنها مشکلات سلامتی را برای فرد به همراه دارد، بلکه تنش روانی قابل توجهی را نیز به وجود می‌آورد.

دلیل چاقی بی علت چیست؟

افزایش ناگهانی وزن زمانی رخ می‌دهد که وزن بدون تغییرات مرتبط با مصرف بیش از حد غذا یا کاهش فعالیت فیزیکی افزایش یابد. در چاقی ناگهانی، هدف شما اصلاح کردن وزن نیست، با این حال این اتفاق به هر حالی رخ می‌دهد. چاقی بی دلیل معمولاً ناشی از عواملی مانند احتباس آب در بدن، رشد غیرطبیعی، یبوست یا بارداری می‌باشد. افزایش ناگهانی وزن ممکن است به صورت موقت، دائمی یا سریع باشد. افزایش ناگهانی وزن سریع امکان دارد به علت عوارضی از مصرف برخی داروها نیز رخ دهد. عموماً افرادی که با چاقی ناگهانی روبه‌رو می‌شوند، از خطری آگاه نیستند، اما برخی از افراد ممکن است با برخی مشکلات جانبی در پی این افزایش ناگهانی وزن مواجه شوند.

• نارسایی قلبی و احتباس مایعات

افزایش ناگهانی وزن و تورم یک قسمت خاص از بدن ممکن است به دلیل احتباس مایعات و یا ناتوانی قلبی باشد. در صورتی که جریان خون به قلب به طور منظم نرسد و به طور کامل از بدن خروج نیابد، مایعات در بافت های بدن تجمع می‌یابند و منجر به تورم بدن می‌شوند. این تورم ممکن است در مناطقی مانند شکم، مچ پا، ساق پا و پنجه پا رخ دهد. افزایش وزن یک کیلوگرم در طی ۲۴ ساعت و یا ۲ کیلوگرم در یک هفته، ممکن است از نارسایی قلبی ناشی شود.

• سندروم تخمدان پلی‌کیستیک

در زنان مبتلا به سندروم تخمدان پلی‌کیستیک، افزایش وزن به ویژه در قسمت میانی بدن ممکن است رخ دهد؛ زیرا این سندروم تولید بیش از حد هورمون‌های مردانه را تحریک می‌کند.

• ترک سیگار

در برخی از افراد، ترک سیگار می‌تواند باعث افزایش وزن شود. تحقیقات نشان می‌دهد که اثر منفی تنباکو بر اشتها باعث این افزایش وزن می‌شود. همچنین، فشار عصبی ناشی از ترک ناگهانی سیگار می‌تواند در برخی افراد منجر به افزایش سطح استرس شود و به دنبال آن، فرد به پرخوری روی آورد. در سه ماهه اول از ترک سیگار، بیشترین افزایش وزن را تجربه می‌کند.

• بی‌خوابی

تحقیقات نشان می‌دهد که کمبود خواب می‌تواند باعث افزایش وزن ناگهانی شود. تغییر در الگوی خواب ممکن است تغییراتی در الگوی تغذیه ایجاد کند، مانند ایجاد پرخوری و تغییر در حالت روحی، که ممکن است دلیلی بر تغییر در متابولیسم و افزایش وزن باشد. افرادی که به مدت طولانی از کمبود خواب رنج می‌برند، تمایل بیشتری به مصرف کربوهیدرات و پرخوری دارند و به همین دلیل وزنشان افزایش می‌یابد. همچنین، این افراد پس از شام به دلیل بیداری بمانندگی و استفاده از مواد غذایی دیگر، کالری بیشتری مصرف می‌کنند.

• تاثیر  داروها

تغییرات در سیستم متابولیسم بدن و استفاده از بعضی داروها می‌تواند باعث افزایش ناگهانی وزن شود. برخی داروها، در مدت زمان کوتاهی، وزن بدن انسان را به طور قابل توجهی افزایش می‌دهند. به عنوان مثال، برخی از داروهای استفاده شده در درمان یا کنترل بیماری‌های مانند دیابت، افزایش فشار خون، تشنج، افسردگی و بیماری‌های روانی می‌توانند عامل افزایش وزن شوند.

• کم‌کاری تیروئید

کم‌کاری تیروئید، وضعیتی است که در آن غده تیروئید قادر به تولید مقدار کافی هورمون‌های تیروئیدی برای بدن نمی‌باشد. این بیماری باعث کاهش سرعت متابولیسم و افزایش وزن می‌شود. حتی در صورتی که فرد کمیت زیادی از غذا مصرف ننماید و به تغذیه سالم و فعالیت بدنی مناسب رعایت کند، ممکن است با افزایش وزن مواجه گردد.

همچنین پیشنهاد می شود مقاله قوانین مرتبط با پیاده روی جهت لاغر شدن و کاهش وزن را نیز مطالعه نمایید.

آیا افسردگی و اضطراب موجب اضافه وزن‌ می‌شود؟

وقتی استرس دارید، به حالت گریزی وارد می‌شوید که در این حالت، آدرنالین به همراه مقدار زیادی از هورمون کورتیزول ترشح می‌شوند. این مواد منجر به انباشت چربی در بدن می‌شوند و ممکن است باعث افزایش وزن ناگهانی و عوارض دیگری شود.

آیا سرطان تخمدان موجب‌ اضافه وزن ناگهانی می‌شود؟

در شرایط نادر، یک تورم شکم ممکن است ناشی از یک تومور تخمدان باشد و به تجمع مایعات مرتبط با آن مربوط شود. افراد مبتلا به این بیماری ممکن است با نفخ شکم مواجه شوند و لباس‌های معمولی برای آنها مناسب نباشد. گاهی اوقات، اندازه تومور به اندازه‌ای بزرگ می‌شود که باعث اتساع شکم می‌شود. خانم‌ها بعد از یائسگی در بیشتر خطر ابتلا به سرطان تخمدان قرار دارند. اما در کل، خانم‌ها در هر سنی که باشند، باید به علائم مربوط به این بیماری مانند سیری سریع، درد در ناحیه پایین شکم و فشار بر مثانه توجه کنند. در صورت ادامه نفخ شکم، به خصوص اگر سابقه خانوادگی این بیماری را دارید، باید به پزشک مراجعه کنید.

آیا چاقی ناگهانی دائمی است؟

چاقی ناگهانی ممکن است به صورت موقت یا دائمی رخ دهد و اغلب با نوسانات وزن قابل توجه همراه باشد. به عنوان مثال، افزایش ناگهانی وزن در زمان قاعدگی زنان یک نوع چاقی دوره‌ای است. همچنین، افزایش ناگهانی وزن در دوران بارداری معمولاً برای مدت طولانی‌تری اتفاق می‌افتد و حداقل ۹ ماه طول می‌کشد. علاوه بر این، مصرف برخی داروها ممکن است باعث افزایش وزن ناخواسته و همراه با عوارض جانبی متنوع شود. در بیشتر موارد، چاقی ناگهانی بی‌خطر است. با این حال، وجود علائم و نشانه‌های خاص می‌تواند این نوع افزایش وزن را به یک موضوع فوریت پزشکی تبدیل کند.

تشخیص علت چاقی بی‌دلیل

بدیهی است که برای تشخیص علت چاقی بی‌دلیل، بهتر است به پزشک مراجعه کنید. پزشک درمانگر به سوابق سلامتی و سبک زندگی شما پرسش‌هایی می‌کند و احتمالاً توصیه می‌کند تا آزمایش خون انجام دهید. این آزمایش می‌تواند سطح هورمون‌ها، عملکرد کبد و کلیه و سایر موارد را بررسی کند. در بعضی موارد، احتمالاً نیاز به معاینات جانبی مانند سونوگرافی، اشعه ایکس، MRI یا CT اسکن هم وجود داشته باشد.

روش درمان چاقی ناگهانی

درمان چاقی ناگهانی با استفاده از روش‌های مختلف امکان‌پذیر است و برای انتخاب بهترین روش درمان، علت افزایش وزن ناخواسته بسیار مهم است. اگر تغییرات هورمونی دلیل اصلی این مسئله باشد، پزشک ممکن است داروهایی برای تنظیم سطح هورمون‌های شما تجویز کند. داروهای هورمونی بسیار متنوعی وجود دارند و نوع دارو بستگی به هورمون مورد نظر دارد. اغلب این داروها باید به مدت طولانی استفاده شوند. لازم است به خاطر داشته باشید که مصرف همزمان برخی از داروها با یکدیگر تداخل داشته و ممکن است برای سلامتی شما خطرناک باشد. بنابراین، هنگام مراجعه به پزشک، ضروری است که وی را در جریان تمامی داروهایی که در حال مصرف هستید قرار دهید تا بتواند در صورت لزوم درمان جایگزینی را برای شما تجویز کند.

سخن پایانی

چاقی ناگهانی یا بی دلیل می‌تواند یک نشانه هشداردهنده باشد، زیرا ممکن است نشان‌دهنده ابتلا به برخی از بیماری‌ها باشد. عواملی مانند پرخوری، کاهش متابولیسم با افزایش سن، فعالیت بدنی ناکافی، احتباس آب در بدن، کمبود خواب و افسردگی از دلایل رایج و معمول افزایش ناخواسته وزن هستند.