مهم‌ترین علت نارسایی حاد تنفسی

مهم‌ترین علت نارسایی حاد تنفسی؛ وقتی دستگاه تنفسی نمی‌تواند کربن دی‌اکسید را از خون خارج کند، این گاز در بدن تجمع یافته و باعث نارسایی مزمن دستگاه تنفسی می‌شود. همچنین، وقتی دستگاه تنفسی قادر به دریافت کافی اکسیژن نیست، این وضعیت باعث کاهش سطح اکسیژن در خون می‌شود.

نارسایی حاد تنفسی چه زمانی رخ می‌دهد؟

نارسایی حاد تنفسی زمانی به وقوع می‌پیوندد که مایعات در بالون‌های هوایی ریه جمع می‌شوند. در این صورت، ریه‌ها قادر به آزاد سازی اکسیژن در خون نمی‌باشند و اعضا قادر به دریافت خون کافی و غنی از اکسیژن برای بهبود عملکرد خود نخواهند بود. اگر ریه‌ها قادر به خروج دی‌اکسید کربن از خون شما نباشند، احتمال ابتلا به نارسایی حاد تنفسی افزایش می‌یابد.

 به طور خلاصه، نارسایی تنفسی هنگامی به وقوع می‌پیوندد که شبکه‌ها یا رگ‌های خونی کوچک در اطراف بالون‌های هوا (ریه‌ها) قادر به مبادله دی‌اکسید کربن با اکسیژن نمی‌باشند. این بیماری ممکن است به صورت حاد یا مزمن اتفاق بیفتد و علائم فوری کمبود اکسیژن را به همراه داشته باشد. در صورت عدم مداخله پزشکی به موقع و درمان مناسب، می‌تواند منجر به فوت فرد گردد.

بررسی انواع نارسایی حاد تنفسی

دو نوع نارسایی تنفسی حاد و مزمن وجود دارد، هیپوکسمی و هایپرکاپنیک. هر دو نارسایی تنفسی می‌توانند به شدت مشکلاتی را برای فرد ایجاد کنند. نارسایی تنفسی هیپوکسمی به این معنی است که سطح اکسیژن در خون به مقدار کافی نمی‌رسد، اما سطح دی‌اکسید کربن نزدیک به حد طبیعی است. نارسایی تنفسی هایپرکاپنیک به این معنی است که سطح دی‌اکسید کربن در خون بسیار بالا بوده و سطح اکسیژن نرمال یا کافی در خون وجود ندارد.

علائم نارسایی مزمن دستگاه تنفسی 

علایم نارسایی مزمن دستگاه تنفسی در ابتدا ممکن است سخت قابل تشخیص باشند. این علایم به آرامی و در مدت زمان طولانی ظاهر می‌شوند. علایمی که ممکن است در این موارد دیده شوند عبارتند از:

• گیجی
• خستگی
• اظطراب 
• سرفه خلط دار
• خس‌خس سینه
• سردرد روزانه
• تغییر رنگ پوست، لب‌ها و ناخن‌ها به آبی 

مشکلات تنفسی و یا تنگی نفس، به ویژه در مواقع فعالیت فرد 
 همچنین پیشنهاد می‌شود مقاله دلایل تنگی نفس در بارداری و روش‌های رفع آن را نیز مطالعه نمایید.

چه کسانی در معرض خطر ابتلا به نارسایی تنفسی هستند؟

افرادی که شرایطی مانند بیماری‌های عضلانی، عصبی، استخوانی یا تضعیف بافت‌های تنفسی را دارند، در خطر نارسایی تنفسی هستند. همچنین افراد مبتلا به بیماری‌های ریوی نیز در برابر خطر نارسایی تنفسی قرار دارند.

دلایل به وجود آمدن نارسایی حاد تنفسی

نارسایی تنفسی ممکن است دلایل متفاوتی داشته باشد:

• انسداد

وقتی چیزی در حلق گیر می‌کند، رسیدن مقدار کافی از اکسیژن به ریه‌ها دچار مشکل می‌شود. همچنین، در افراد مبتلا به بیماری انسداد مزمن ریه (COPD) یا آسم، انسداد می‌تواند رخ دهد که باعث تنگ شدن مجاری تنفسی و در نهایت جلوگیری از ورود کافی اکسیژن به ریه‌ها می‌شود.

• جراحت

صدماتی که به سیستم تنفسی وارد شوند، می‌توانند عملکرد تامین اکسیژن به خون را تحت تأثیر قرار داده و در جهت منفی بر آن اثر بگذارند. به عنوان مثال، صدمه به نخاع یا مغز می‌تواند بر عملکرد تنفس تأثیرگذار باشد. زیرا مغز مسئول ارسال دستورات تنفسی به ریه‌ها است و در صورت آسیب دیدن، قادر به انتقال این پیام‌ها نمی‌باشد و عملکرد ریه‌ها مختل می‌شود. همچنین، آسیب به دنده‌ها یا قفسه سینه نیز می‌تواند فرایند تنفس را مختل کند. این صدمات می‌توانند توانایی تنفس میلی‌ها برای جذب کافی اکسیژن در ریه‌ها را تضعیف کنند.

• سکته

سکته‌ی مغزی در صورتی رخ می‌دهد که بافت مغز با مرگ یا آسیب در یک یا هر دو نیمکره (بیشتر در یک طرف) مواجه شود. سکته مغزی گاهی همراه با علائم هشداردهنده‌ای مانند اختلال در گفتار یا گیجی اتفاق می‌افتد و به سرعت رخ می‌دهد. در صورت سکته مغزی، ممکن است توانایی تنفس سالم را نیز از دست بدهد.

• سوء مصرف الکل و مواد مخدر

خوردن بیش از حد الکل، استعمال مواد مخدر و حتی برخی داروها با مختل کردن عملکرد مغز مانع تنفس صحیح می‌گردد.

• استنشاق مواد شیمیایی

استنشاق مواد شیمیایی سمی، دود یا بخار می‌تواند باعث نارسایی تنفسی شود. این مواد می‌توانند به بافت‌های ریه، از جمله کیسه‌های هوایی و مویرگ‌ها، آسیب برسانند.

• عفونت

عفونت‌ها یکی از عوامل اصلی بروز مشکلات تنفسی می‌باشند. به‌طور خاص، عفونت ریه، حتی در شرایطی که نارسایی تنفسی حاد نیست، ممکن است منجر به نارسایی تنفسی شود.

• استنشاق مواد شیمیایی

استنشاق مواد شیمیایی سمی، دود یا بخار نیز می‌تواند باعث نارسایی تنفسی شود. اینگونه مواد به بافت‌های ریه، از جمله کیسه‌های هوایی و مویرگ‌ها، آسیب می‌رسانند.

• سندروم دیسترس تنفسی حاد

سندرم دیسترس حاد تنفسی یا ARDS بیماری جدی‌ای است که با کاهش اکسیژن در خون تشخیص داده می‌شود. این بیماری می‌تواند در صورت وجود عوامل زیرین مانند بیماری‌های ریه، التهاب پانکراس، ضربه شدید، عفونت خون (سپسیس)، صدمات شدید مغزی و آسیب‌های ریوی ناشی از استنشاق دود یا مواد شیمیایی، تأثیرگذار باشد.

عوارض احتمالی نارسایی مزمن دستگاه تنفسی 

 به طور معمول درمان‌های موثری برای نارسایی مزمن دستگاه تنفسی وجود ندارد. با این حال، با استفاده از روش‌های درمانی مختلف، می‌توان علائم این بیماری را کنترل کرد. اگر شما دچار بیماری‌های ریوی مزمن مانند COPD یا آمفیزم هستید، ممکن است نیاز به استفاده مداوم از وسایل کمکی برای تنفس داشته باشید. میزان این نیاز به تنفس کمکی به عواملی مانند نوع بیماری، وضعیت سلامت جسمانی و سرعت درمانی که دریافت می‌کنید، وابسته خواهد بود.

سخن پایانی

بیماری نارسایی مزمن دستگاه تنفسی، نیز به نام نارسایی هایپوکسمی یا هایپرکاپنیک (Hypercapnia) شناخته می‌شود و یکی از بیماری‌های رایج ریوی است که تعداد مبتلایان آن روز به روز در حال افزایش است. این بیماری زمانی به وجود می‌آید دستگاه تنفسی قادر به کافی برآوردن تبادل گازها در بدن نباشد و نتواند دی‌اکسید کربن موجود در خون را به خوبی دفع کند. به عبارت دیگر، در این بیماری، دی‌اکسید کربن در بدن تجمع می‌یابد و به نارسایی مزمن دستگاه تنفسی منجر می‌شود.