بیماری ویتیلیگو و علل آن

ویتیلیگو، یا به زبان عامیانه لک و پیس، یک بیماری خودایمنی است که علاوه بر دوران کودکی، در جوانی نیز شایع است. در این بیماری، سیستم ایمنی بدن علیه سلول‌های رنگدانه‌ای پوست عمل می‌کند و آن‌ها را از بین می‌برد. در طولانی مدت، بر روی پوست فرد مبتلا به ویتیلیگو لکه‌های سفید رنگی ایجاد می‌شود. با وجود شیوع بالای این بیماری، هنوز ابهاماتی درباره آن در اذهان عمومی وجود دارد.

ویتیلیگو یا پیسی یکی از انواع اصلی مشکلات خودایمنی بدن است که بر روی پوست فرد مبتلا به آن منجر به ایجاد لکه‌های سفید می‌شود. علت اصلی بروز ویتیلیگو کمبود ملانین در بدن است. این بیماری از دیگر بیماری‌های خودایمنی پوستی متمایز می‌شود، مثل آلوپسی آره‌آتا. یکی از تفاوت‌های ویتیلیگو با آلوپسی آره‌آتا این است که ویتیلیگو فقط ساقه مو را تحت تأثیر قرار می‌دهد و باعث ریزش مو می‌شود.

در حالی که در ویتیلیگو، سیستم ایمنی بدن علیه سلول‌های رنگدانه‌ای یا ملانوسیت اقدام می‌کند و رنگ آن‌ها را کاملاً از بین می‌برد و در بخشی از پوست که سفید شده است، دیگر این سلول‌ها وجود ندارند. برای درمان ویتیلیگو، داروهایی تجویز می‌شود که سلول‌های اطراف قسمت سفید پوست را تحریک کنند تا بیشترین میزان رنگدانه را تولید کنند و سلول‌های از بین رفته را جبران کنند. در مراحل اولیه، این بیماری به درمان بهتری پاسخ می‌دهد.

علت اصلی بیماری ویتیلیگو

بیماری ویتیلیگو یا پیسی، یکی از دلایل اصلی بروز آن استرس زیاد است. افرادی که به دلایل شغلی و تحصیلی تحت استرس قرار دارند، در خطر ابتلا به این بیماری قرار دارند. برای جلوگیری از گسترش آن، لازم است که سطح استرس را کاهش دهید. به علاوه، تحریک سیستم ایمنی نیز یکی از عوامل ایجاد ویتیلیگو است. در صورتی که سیستم ایمنی با خطا مواجه شود، به سلول‌های خود حمله می‌کند و منجر به نابودی سلول‌های رنگدانه‌ای می‌شود. این باعث می‌شود که تولید رنگدانه در پوست مختل شود.

دیگر دلایل بروز این بیماری

بیماری ویتیلیگو یا پیسی علل دقیق آن هنوز به طور کامل مشخص نشده است، اما تعدادی از نظریه‌ها درباره علل احتمالی آن وجود دارد. به طور کلی، دلایل ابتلا به ویتیلیگو را می‌توان به چهار دسته مختلف تقسیم بندی کرد. برای درمان ویتیلیگو، باید با توجه به دلیل ایجاد آن، روش‌های شخصی‌سازی شده انتخاب شود.
اختلال خود ایمنی: در افراد مبتلا به ویتیلیگو، سیستم ایمنی ممکن است آنتی‌بادی‌هایی تولید کند که به ملانوسیت‌ها حمله می‌کنند و آن‌ها را از بین می‌برند.

مهمترین نکات درمورد مشکل تنفس بعد از جراحی بینی و درمان آن
عوامل ژنتیکی: عوامل ژنتیکی خاصی می‌توانند شانس ابتلا به ویتیلیگو را افزایش دهند. تقریباً 30 درصد موارد ویتیلیگو در خانواده‌ها مشاهده می‌شود.
عوامل نوروژنیک: ممکن است موادی که برای ملانوسیت‌ها سمی هستند، در انتهای عصبی پوست منتشر شوند و به ویتیلیگو منجر شوند.
خودتخریبی: نقص در ملانوسیت‌ها می‌تواند باعث خودتخریبی آن‌ها شود. همچنین، ویتیلیگو ممکن است ناشی از رویدادهایی نظیر استرس فیزیکی یا احساسی باشد. به نظر می‌رسد ترکیبی از این عوامل ممکن است منجر به بروز ویتیلیگو شود

انواع ویتیلیگو

ویتیلیگو، بیماری پیسی، در هر فرد به صورت‌ها و الگوهای مختلفی ظاهر می‌شود و می‌تواند در نواحی مختلفی از بدن گسترش یابد. بنابراین، قبل از هر اقدام درمانی، تشخیص دقیق نوع بیماری ضروری است. در ادامه، ویژگی‌های انواع مختلف ویتیلیگو را شرح می‌دهیم تا شما با آگاهی بیشتری در رابطه با درمان آن بتوانید اقدام کنید.
ویتیلیگو جنرالیزه (Generalized Vitiligo): این نوع ویتیلیگو بیشترین شیوع را دارد و در آن، لکه‌ها در نقاط مختلف بدن ظاهر می‌شوند.
ویتیلیگو سگمنتال (Segmental Vitiligo): در این نوع، بیماری به یک طرف بدن یا یک ناحیه محدود می‌شود، مانند دست‌ها یا صورت.
ویتیلیگو مخاطی (Mucosal Vitiligo): این نوع بر روی غشاهای مخاطی دهان و/یا اندام‌های تناسلی تأثیر می‌گذارد و لکه‌های سفید در آن‌ها ایجاد می‌شود.
ویتیلیگو فوکال (Focal Vitiligo): این نوع ویتیلیگو نادر است و در آن، لکه‌ها در نواحی کوچکی قرار دارند و الگوی پخش آن‌ها در طی یک تا دو سال تغییر نمی‌کند.
ویتیلیگو تریکوم (Trichrome Vitiligo): در این نوع بیماری، فرد مبتلا به یک مرکز سفید یا بی‌رنگ، سپس ناحیه‌ای با رنگدانه روشن‌تر و سپس ناحیه‌ای از پوست با رنگ معمولی دارد.
ویتیلیگو یونیورسال (Universal Vitiligo): این نوع ویتیلیگو نادر است و بیش از ۸۰ درصد پوست بدن فرد مبتلا به رنگدانه محروم شده است.

راهکارهای درمان ویتیلیگو

جهت درمان ویتیلیگو، سه روش درمانی وجود دارد. یکی از راهکارها استفاده از داروهای درمانی است. پزشکان با تجویز انواع کورتیکوستروئیدها سعی در درمان یا حداقل کنترل ویتیلیگو دارند. در صورتی که درمان دارویی نتوانست شرایط مطلوب را فراهم کند، پزشکان به سمت درمان نوری با استفاده از لیزر یا اشعه ماورای بنفش می‌روند.

در مرحله سوم، پزشکان از روش سلول درمانی استفاده می‌کنند. در این روش، سلول‌های سالم از بدن یک فرد سالم گرفته و با استفاده از روش‌های خاصی به بیمار منتقل می‌شوند. با این حال، باید به این نکته توجه داشت که این روش‌ها در برخی افراد مثمرثمر نیستند؛ چرا که ویتیلیگو ریشه ژنتیکی دارد و عوامل خارجی نیز تاثیر زیادی بر روند درمان آن می‌گذارند. به علاوه، همواره امکان وجود لکه‌های جدید باعث استرس و شوک عصبی می‌شود که ممکن است درمان را تحت تاثیر قرار دهد.

با در نظر گرفتن همه این موارد، می‌توان اینگونه بیان نمود که درمان ویتیلیگو چالش برانگیز است و بیمار باید از لحظه آغاز علائم تا آخر عمر تحت مراقبت کامل قرار گیرد تا بتواند وضعیت را کنترل و درمان کند. اگر فرد بتواند روانی با بیماری خود سازگار شود و به آرامش نسبی دست یابد، روش‌های درمانی مانند جراحی، نور درمانی و لیزر به حدودی قادر به کنترل و جلوگیری از تشدید یا گسترش بیماری خواهند بود.

سخن پایانی

پوست بدن ما همواره به خطرات مختلفی در معرض است. بیماری‌های مختلفی علاوه بر عوامل طبیعی و محیطی می‌توانند این عضو حیاتی را تهدید کنند. اگزما، حساسیت پوستی، جوش و آکنه از جمله این بیماری‌ها هستند که اغلب خطرناک نیستند و با استفاده از روش‌های ساده قابل درمان هستند.