همه چیز درباره کاربرد و عوارض داروی متادون؛ متادون یک ماده شیمیایی صنعتی و آزمایشگاهی در دسته شبه داروهای مخدر قرار دارد. استفاده اصلی از این ماده برای درمان اعتیاد به مواد مخدر شبه افیونی مانند هروئین، مورفین و کدئین است. در فرایند ترک از قرص یا شربت متادون، از آن برای کنترل بیماری و پیشگیری از عوارض ترک استفاده میشود. مهم است به علت عدم تأثیر مخرب متادون در مقایسه با مواد مخدر، از آن استفاده میشود.
متادون چیست؟
متادون، که تحت نام تجاری Dolophine به بازار عرضه میشود، جزء مواد مخدر اعتیادآور محسوب میشود. این ماده در سال ۱۹۳۷ توسط پزشکان آلمانی به منظور درمان درد شدید تولید شد، در دوران جنگ جهانی دوم. متادون به صورت یک مواد "صنعتی" در دسترس است و به طور معمول به صورت پودر کریستالی سفید یا قرص و شربت عرضه میشود.
امروزه، مصرف متادون به عنوان یک داروی نگهدارنده برای مدیریت اعتیاد به مواد مخدر رایج است. غالباً به صورت پودر در نوشیدنی با طعم میوه حل میشود و روزانه یک بار به صورت خوراکی استفاده میشود، اگرچه به ندرت ممکن است به صورت عضلانی یا وریدی تزریق شود.
متادون از طریق اثر بر گیرندههای اوپیوئیدی که هروئین و مورفین هم روی آنها اثر میگذارند، عمل میکند. این دارو باعث کاهش شدت درد و احساس خماری در فرد مصرفکننده میشود. مدت اثر متادون در ابتدای مصرف حدود 4-7 ساعت است و در مصرف مداوم و بلندمدت به 24-48 ساعت میرسد. این مدت زمان بستگی به نحوه متابولیسم در بدن فرد ممکن است متغیر باشد و کمتر یا بیشتر از این مقادیر باشد.
یکی از واقعیتها این است که افرادی که از مواد مخدر مانند تریاک و هروئین استفاده میکنند، در صورتی که به مواد مخدر دسترسی نداشته باشند، معمولا از متادون به عنوان جایگزین استفاده میکنند و به مرور به آن وابسته میشوند. برای قطع متادون، آنها باید به یک مرکز درمان اعتیاد مراجعه کنند، جایی که زیر نظر یک روانپزشک و روانشناس متخصص درمان قرار میگیرند و فرآیند ترک و سمزدایی مواد مخدر را شروع میکنند.
کاربردهای متادون کدامند؟
استفاده رایج متادون در ترک اعتیاد است. در فرآیند ترک مواد مخدر، پزشکان از متادون به عنوان جایگزین استفاده میکنند. ترک مواد مخدر نباید به طور ناگهانی اتفاق بیافتد، بلکه به آرامی و با کنترل صورت میگیرد. استفاده غیرکنترل شده و ناجوانمردانه از مواد مخدر میتواند عواقب جبرانناپذیری مانند سکته قلبی و مغزی به همراه داشته باشد.
اما تنها استفاده متادون به ترک اعتیاد ختم نمیشود، بلکه در بخشهای دیگری هم از این ماده مخدر استفاده میکنند:
- تسکین دهنده دردهای عضلانی
- قابل استفاده برای افراد مبتلا به هپاتیت c و HIV
- تسکین دهنده سرفههای غیرارادی و دردهای مزمن
نحوه مصرف قرص متادون
اگر شما نیاز به کاهش و رفع درد دارید، پزشک ممکن است متادون را به شما تجویز کند. برای درمان اعتیاد، برنامه درمانی خاصی به همراه مصرف متادون به شما توصیه میشود. شما میتوانید متادون را به صورت قرص، پودر یا مایع از داروخانه تهیه کنید، اما برای خرید آن نیاز به نسخه پزشکی دارید. برای استفاده صحیح، دستورات مصرفی که به شما داده شده است را رعایت کنید.
با توجه به توصیه کارشناسان، افرادی که از قرص متادون برای ترک اعتیاد استفاده میکنند، باید حداقل به مدت یکسال آن را مصرف کنند. وقتی زمان قطع متادون فرا میرسد، پزشک شما را راهنمایی میکند تا آن را به آرامی کاهش دهید و از تجربه علائم ترک و اعتیاد جلوگیری کنید. متأسفانه، برخی افراد این دارو را به صورت غیرقانونی و بدون نسخه پزشک مصرف میکنند. بعضی از آنها آن را تزریق میکنند که این عمل میتواند ریسک ابتلا به بیماریهایی مانند اچآیوی و هپاتیت سی را افزایش دهد.
عوارض قرص متادون
هر دارویی، از جمله متادون، عوارض جانبی خاص خود را دارد. اما باید به یاد داشت که پزشک به دلیل شرایط جسمی شما، این دارو را تجویز کرده است تا کمترین عوارض ممکن را تجربه کنید. متأسفانه، برخی افراد بهصورت غیرقانونی و بدون نسخه، متادون را مصرف میکنند. این افراد به خاطر استفاده از سرنگ مشترک، در معرض خطر ابتلا به بیماریهایی مانند اچآیوی و هپاتیت سی قرار دارند. همینطور، استفاده نادرست از متادون ممکن است عوارض زیر را به همراه داشته باشد:
- یبوست
- بیقراری
- گرگرفتگی
- افزایش وزن
- خارش پوست
- مشکلات بینایی
- سردرد و دلدرد
- عرق کردن شدید
- مشکلات جنسی
- تغییر میزان اشتها
- خشک شدن دهان
- تغییرات خلقوخوی
- آهسته نفس کشیدن
- تغییر در روند خواب
- ناراحتی معده یا استفراغ
برخی از عوارض جانبی جدیتر متادون عبارتند از مشکل در تنفس، غش، سبکی سر، کهیر یا راش در لبها، زبان، گلو یا صورت، تورم قسمتهایی از صورت، درد در قفسه سینه یا ضربان قلب سریع، توهم یا گیجی، حمله تشنج، مشکل در بلع، خوابآلودگی شدید و دورههای قاعدگی غیرمعمول. در صورتی که این علائم را تجربه میکنید، باید بلافاصله به پزشک مراجعه نمایید.
داروی گیاهی برای ترک متادون
بعضی افراد تمایل دارند از داروهای گیاهی و مکملها به جای داروهای بدون نسخه یا نسخهدار استفاده کنند. اما حتما قبل از استفاده از هر داروی گیاهی، باید مطمئن شوید که با بیماری زمینهای یا داروهای دیگری که شما مصرف میکنید، تداخل منفی نخواهد داشت. در راستای ترک این دارو، میتوانید از داروهای خانگی و مکملهای مفید استفاده کنید.
خار مریم: خار مریم میتواند به کاهش لرزش و تسکین احساس سنگینی در اندامها کمک چشمگیری نماید.
ملاتونین: این هورمون خواب میتواند به مبارزه با بیخوابی و بیقراری که از علائم ترک و مرتبط با سمزدایی بدن است به طور چشمگیری کمک کند.
سخن پایانی
استفاده از متادون، یک نوع ماده مخدر، برای ترک اعتیاد به سایر مواد مخدر، میتواند عوارض جدیدی برای مصرفکننده ایجاد کند، حتی اگر بدون نسخه پزشکی و روانپزشکی مصرف شود. توجه داشته باشید که در بهبودی از اعتیاد، علاوه بر فعالیت بدنی، روح و روان فرد نیز نیاز به مراقبت دارند. مشاوره و جلسات رواندرمانی در فرایند درمان بسیار اهمیت دارند. به آنها غافل نشوید.
(0) دیدگاه