بهترین داروهای ضد استرس برای شرایط بحرانی
بروز استرس و اضطراب به عنوان یک احساس طبیعی نگرانی و ترس محسوب میشود، اما زمانی که این احساسات به صورت تکرارشونده و شدید بروز کند، میتواند حاکی از اختلال اضطرابی باشد. در چنین مواقعس، کمک گرفتمن از داروهای ضد استرس به منظور مدیریت و درمان این اختلالات ضروری خواهد بود.
مطابق چندین نظرسنجی انجام شده، بیش از 33.7 درصد از مردم در طول زندگی خود نوعی اختلال اضطراب را تجربه می نمایند. داروهایی به منظور درمان اختلالات اضطرابی در دسترس هستند. پزشکان ممکن است دارو را به تنهایی یا همراه با درمان شناختی رفتاری (CBT) یا نوع دیگری از درمان تجویز نمایند.
موارد تجویز داروهای ضد استرس و اضطراب
داروهای ضد استرس به عنوان محصولات کمکی به مدیریت و کاهش علائم مرتبط با اختلالات اضطرابی کمک چشمگیری میکنند. این داروها در مجموع برای شرایط مختلفی توسط متخصصین تجویز میشوند که شامل موارد زیر است:
- حملات پانیک: کسانی که به حملات پانیک دچار میشوند، ممکن است به تجویز و مصرف داروهای ضد استرس نیاز داشته باشند. در واقع، مصرف این داروها از شدت و فراوانی حملات پانیک کاسته و علائم مربوط به آن مانند تپش قلب و تنگی نفس را تسکین میبخشند.
- اضطراب ناشی از موقعیتهای خاص: داروهای ضد استرس میتوانند برای مواقع خاص و حساس نظیر سخنرانی در جمع، شرکت در امتحان، یا مواجهه با موقعیتهای اجتماعی استرسزا پشنهاد شوند. مصرف این داروها به فرد کمک کرده تا با آرامش بیشتری این شرایط را ادامه دهند.
- اختلالات خواب و بیخوابی: برخی داروهای ضد استرس در بهبود کیفیت خواب موثر بوده و در درمان مشکلات خواب ناشی از اضطراب یا استرس نتیجهبخش خواهند بود.
- اختلال استرس پس از سانحه: کسانی که در راستای داشتن تجربههای شدید یا آسیبزا دچار اختلال استرس پس از سانحه شدهاند، ممکن است به داروهای ضد استرس و اضطراب به منظور کنترل علائم مزمن و اضطراب ناشی از آن وضعیت نیاز داشته باشند.
- اختلالات اضطرابی عمومی: در شرایطی که فرد به اختلال اضطراب عمومی (GAD) دچار بوده، مصرف برخی از داروهای ضد اضطراب میتوانند از نگرانیهای مداوم و احساسات اضطراب شدید بکاهند. این داروها بهویژه زمانی تجویز میشوند که اضطراب به میزان قابلتوجهی کیفیت زندگی فرد را تحتتاثیر قرار دهد.
- علائم فیزیکی و روانی استرس شدید: در شرایطی که استرس شدید موجب بروز برخی از علائم فیزیکی نظیر افزایش فشارخون، تپش قلب یا مشکلات گوارشی میشود، داروهای ضد استرس میتوانند در بهبود و تسکین این علائم تا حد زیادی موثر باشند.

داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای
داروهای ضد افسردگی سه حلقه ای (TCAs) از دسته قدیمی داروهای ضد اضطراب و استرس به شمار میروند. با وجود احتمال اثر این دارو ها در درمان افسردگی و اضطراب، متخصصان در اکثر موارد به جای آنها، داروهای SSRI را تجویز می نمایند؛ چرا که عوارض جانبی کمتری به دنبال خواهند داشت. با این وجود، TCA ها برای برخی افراد مفید هستند، به ویژه در صورتی که داروهای دیگر اثر نکنند.
این داروها با پیشگیری از بازجذب سروتونین و نوراپینفرین تاثیرات خود را اعمال میکنند. این امر در نهایت موجب بالا رفتن سطح این انتقال دهنده های عصبی در مغز میگردد.
نمونه هایی از TCA مورد استفاده برای درمان اضطراب عبارتند از:
- آمی تریپتیلین (Elavil)
- ایمی پرامین (Tofranil)
- نورتریپتیلین (Pamelor)
مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین
مهارکننده های بازجذب سروتونین- نوراپی نفرین (SNRIs) دسته دیگری از داروهای ضد استرس به منظور درمان افسردگی تجویز میشوند. پزشکان در اغلب موارد آنها را جهت درمان برخی از عارضههای مرتبط با درد مزمن نیز تجویز مینمایند.
براساس ADAA متخصصین حوزه پزشکی، SNRI ها را خط اول درمان استرس می دانند. اما در حقیقت این نوع داروها در درمان OCD تاثیر نخواهند داشت. این داروها با کاهش میزان جذب دوباره مواد شیمیایی سروتونین و نوراپی نفرین توسط مغز عمل می نمایند.
گاز SNRI برای درمان اضطراب میتوان به موارد زیر اشاره داشت:
- دولوکستین (Cymbalta)
- ونلافاکسین (Effexor XR)
- مانند SSRI ها، شروع اثرگذاری SNRI ها نیز گاهی چندین هفته به طول می انجامد.
درمان اضطراب با دارو بنزودیازپینها
بنزودیازپینها از جمله داروهایی به شمار میروند که به منظور کنترل و درمان اضطراب و استرس مورد استفاده قرار میگیرند. این داروها بهعنوان یک داروی آرامبخش برای بدن عمل نموده و علائم فیزیکی استرس نظیر انقباض عضلات را کاهش میدهند. مزیت اصلی این داروها اثر آرامبخش قوی و تاثیرگذاری سریع آنها است.
در اغلب موارد تاثیرات آرامبخشی ناشی از مصرف این داروها یک تا دو ساعت پس از مصرف قابل مشاهده است. برخی از داروهایی که در این گروه قرار دارند در ادامه آمده است:
- زاناکس
- دیازپام
- لورازپام
- آلپرازولام
- کلردیازپوکساید
این داروها عمدتا به منظور درمانهای کوتاهمدت مناسب به شمار میروند. با این وجود متخصصین اغلب بر این باورند که به ندرت از این داروها برای بیماران خود استفاده نمایند؛ چرا که در مصرف طولانیمدت، اثرات آنها کاهش یافته و ممکن است وابستگی ایجاد نمایند. بنزودیازپینها یکی از گزینههای درمان استرس و اضطراب با دارو محسوب میگردند.

پرگابالین
دادوی پرگابالین یک داروی ضد تشنج به شمار میرود که اساسا به منظور درمان صرع مصرف میشود. اما برخی از پزشکان ممکن است از آن به منظور کنترل اضطراب و استرس نیز مورد استفاده قرار میگیرند. پزشکان در اغلب موارد زمانی این دارو را به عنوان قرص ضد استرس تجویز مینمایند که بنزودیازپینها و داروهای ضد افسردگی بیاثر باشند.
میزان دوز مصرفی داروی پرگابالین بسته به شرایط فردی کاملا متغیر است. اما پزشکان به طور معمول این دارو را با دوز پایین شروع مینمایند و به تدریج میزان مصرف آن را بالا میبرند. در بیشتر موارد، چند هفته زمان میبرد تا اثربخشی پرگابالین مشخص کردد. در صورت اثربخشی درست و نتیجهگیری از این دارو ممکن است نیاز باشد از این دارو برای مدت طولانی استفاده نمایید.
همچنین پیشنهاد میشود مقاله مهمترین داروها در زمانهای بحرانی را نیز مطالعه نمایید.
طریقه استفاده از داروهای ضد استرس و اضطراب
داروهای ضد استرس و اضطراب میتوانند در مسیر بهبودی موثر باشنداما مانند هر درمان دیگری معایب خاص خود را به همراه دارند. یکی امر از مشکلات حائز است که این داروها توانایی شما را به منظور مقابله با بروز استرس در زمانهای نزدیک کاهش دهند. در صورتی که از این داروها برای چیزی غیر از اختلال اضطرابی استفاده نمایید، مشکلات بیشتری شما را تهدید خواهد کرد.
در کنترل و بهبود اضطراب با دارو بسیار حائز اهمیت است که این نکته را مدنظر داشته باشید. در حقیقت، مصرف داروهای ضد استرس میبایست بهعنوان آخرین گزینه در نظر گرفته شود. حتی در صورتی که پس از مصرف دارو احساس بهبودی میکنید، باید همچنان در حال یادگیری و استفاده از استراتژیهای مقابلهای مناسب باشید تا بتوانید بهطور صحیح اضطراب خود را مدیریت نمایید.
آیا داروهای ضد استرس برای شما مناسب است؟
در صورتی که قصد دارید بدانید که آیا اضطراب با دارو قابل درمان است یا خیر، باید با پزشک مشورت نمایید. از سوی دیگر، حائز اهمیت است که در مورد عوارض جانبی رایج داروهای اضطرابی اطلاعات بالایی داشته باشید. عوارض احتمالی ناشی از داروهای ضد استرس مشکلاتی نظیر حالت تهوع حاد، خشکی دهان یا افزایش وزن را بیشتر خواهد نمود. به منظور مصرف هر داروی ضد اضطراب، باید بین عوارض جانبی و فواید آن تعادل برقرار نمود.

بهترین مواد ضد استرس گیاهی
در کنار داروهای شیمیایی، مصرف برخی از داروهای گیاهی هم خاصیت آرامبخش دارند و به کاهش استرس کمک چشمگیری میکنند. گیاهان ضد استرس که امروزه به شکل قرص یا کپسول در بازار موجود هستند، سالها است در طب سنتی مورد استفاده قرار میگیرند. در ادامه بعضی از این گیاهان را معرفی خواهیم کرد.
- بابونه
از آنجاییکه دمنوش بابونه دارای اثرات آرامبخش بوده و شبها به منظور بهبود کیفیت خواب مصرف میگردد، بعضی از افراد از قرص ضد استرس بدون نسخه این گیاه به منظور کاهش استرس استفاده میکنند. شواهد حاکی از آن است که بابونه ذهن را آرام میکند و تنشهای عصبی را از بین میبرد.
- گل ساعتی
محصولات حاوی گل ساعتی برای افرادی که در پی یک قرص ضد استرس بدون خواب آلودگی هستند، گزینه بسیار مناسبی محسوب میگردند. گل ساعتی جهت کاهش استرس و اضطراب خفیف موثر بوده و در مقایسه با داروهایی شیمیایی عوارض جانبی کمتری از خود نشان میدهد. با این وجود، نباید در دوران بارداری یا همزمان با سایر داروهای آرامبخش مصرف شود.
- اسطوخودوس
اسطوخودوس اغلب در رایحهدرمانی به منظور آرامسازی ذهن استفاده میشود. اما مکمل خوراکی آن هم میتواند به کاهش استرس و تنشهای روزانه کمک نماید. این گیاه خواب را بهبود بخشید و اضطراب را تا حد زیادی کم میکند. اما به عنوان خط اول درمان در نظر گرفته نمیشود.
- سنبلالطیب
سنبل الطیب گیاه دیگری است که بعضی از شرکتها از آن به منظور تولید قرص گیاهی ضد اضطراب و دلشوره استفاده مینمایند. این گیاه اثرات خوابآور دارد و منجر به آرام شدن سیستم عصبی میگردد. اما در مورد تاثیر آن روی استرس و میبایست باید تحقیقات بیشتری انجام گیرد.
متخصصان همواره توصیه مینمایند که افراد مبتلا به بیماریهای کبدی نباید از مکملهای حاوی سنبلالطیب استفاده کنند. از سوی دیگر، مصرف این گیاه همراه با الکل توصیه نمیشود؛ زیذا میتواند به بروز حس خوابآلودگی شدید منجر شود.
- آشواگاندا
اگر به دنبال قرص ضد استرس و افزایش تمرکز هستید، پیشنهاد میکنیم از محصولات حاوی آشواگاندا استفاده کنید. آشواگاندا نه تنها به کاهش استرس کمک میکند؛ بلکه میتواند منجر به بهبود حافظه و افرایش تمرکز شود. تحقیقات زیادی در مورد استفاده از آشواگاندا برای کنترل استرس وجود ندارد؛ اما چند مطالعه کوچک حاکی از آن است که این گیاه در مقایسه با داروها میتواند اثرات چشمگیری روی سطح استرس و اضطراب داشته باشد.
سخن پایانی
در نهایت، طبیعتا هر فردی در طول زندگی خود فراز و نشیبهای بسیاری را تجربه خواهد نمود. این فراز و نشیبها میتواند در زمینه کاری، زندگی عاطفی و…. باشد. استرس و اضطراب هم در اکثر مواقع، حاکی از عکسالعمل به این فراز و نشیبها و چالشهای زندگی است. کسانی که از این مشکلات (استرس و اضطراب) رنج میبرند بسیار مشتاق هستند تا روش درمان قطعی و مطمئنی برای آن پیدا نمایند. اکنون مراجعه به مشاوره، روانشناس و دارو درمانی بهترین راههای درمان استرس و اضطراب معرفی شدهاند.
(0) دیدگاه