قرص هماتینیک | درمان سریع کم‌خونی + نحوه استفاده درست

قرص هماتینیک | درمان سریع کم‌خونی + نحوه استفاده درست

بیش از 1.8 میلیارد نفر در سراسر جهان دچار کم‌خونی هستند. قرص هماتینیک‌ (Hematinic) مجموعه‌ای از مکمل‌های تامین‌کننده مواد هم‌ساز گلبول‌قرمز، آهن (فروس فومارات)، اسیدفولیک، ویتامین B12 و ویتامین C است. قرص آهن هماتینیک برای پیشگیری و درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن و بازسازی ذخایر آهن مورد استفاده قرار می‌گیرد.

قرص هماتینیک برای چیست؟

قرص هماتینیک یکی از مکمل‌های محبوب برای تامین آهن و ویتامین‌های مرتبط با ساخت گلبول قرمز بوده که این مکمل در بسیاری از داروخانه‌ها به‌عنوان گزینه‌ای برای پیشگیری و درمان کم‌خونی ناشی از فقر آهن تجویز یا توصیه می‌شود.

نحوه عملکرد هماتینیک در بدن چگونه است؟

عملکرد مکمل هماتینیک بر پایه کمک به سه فرآیند اصلی در ساخت گلبول‌های قرمز و هموگلوبین است:

• آهن

همانطور که می‌دانیم، آهن باید به مقدار کافی در بدن وجود داشته باشد تا هموگلوبین ساخته شود و گلبول‌های قرمز توانایی حمل اکسیژن را داشته باشند. هماتینیک با تامین آهن به این نیاز پاسخ می‌دهد.

• ویتامین B12 و فولیک اسید

این دو ویتامین در کنار هم برای تکامل گلبول‌های قرمز بسیار مهم‌اند. بدون فولات و B12، گلبول‌های قرمز ممکن است به شکل نرمال تکامل نیابند (مثلا در کم‌خونی مگالوبلاستیک).

• ویتامین C

ویتامین ث با بهبود جذب آهن غیر هم (Non-heme iron) در روده، تضمین می‌کند که آهنی که فرد مصرف می‌کند بیشترین کارایی را داشته باشد.

قرص هماتینیک در چه مواردی مصرف می‌شود؟

قرص آهن هماتینیک برای شرایط و اهداف زیر استفاده می‌شود:

• درمان یا پیشگیری کم‌خونی فقر آهن
• در بارداری یا برای زنانی با ریسک کمبود آهن
• کم‌خونی مگالوبلاستیک (در برخی موارد که B12 یا فولات بسیار پایین است)
• کمبود تغذیه‌ای آهن، فولات (B9) یا B12 در افرادی که رژیم غذایی‌شان ضعیف است یا مشکلات جذب دارند
• برای بهبود برخی علائم ناشی از کم‌خونی مثل خستگی، ریزش مو (کمبود آهن می‌تواند یکی از دلایل ریزش مو باشد)
• بازسازی ذخایر آهن پس از خون‌ریزی مانند خون‌ریزی قاعدگی، خون‌ریزی پس از زایمان، یا دیگر مواقعی که آهن از دست می‌رود

قرص آهن هماتینیک را چگونه مصرف کنیم؟

برای حداکثر نتیجه، دوز مصرفی قرص هماتینیک را به درستی رعایت کنید:

افراد بالای 12 سال، مصرف روزانه یک عدد کپسول/قرص، مگر اینکه پزشک تجویز دیگری کرده باشد.

بهترین زمان برای خوردن کپسول هماتینیک

بهتر است قرص را پس از غذا همراه یک لیوان آب میل نمایید تا عوارض گوارشی مثل تهوع کاهش یابد. در صورتی که معده درد می‌گیرید، می‌توانید همراه با غذا نیز مصرف نمایید.

برای بهبود جذب، می‌توانید آن را با منبع ویتامین C طبیعی یا مکمل بخورید، ولی هم‌زمان با غذاهایی که جذب آهن را کاهش می‌دهند (مثل چای، قهوه، برخی آنتی‌اسیدها) باید محتاط بود.

دوره مصرف بستگی به وضعیت کم‌خونی و ذخایر آهن دارد. برای بعضی افراد، مصرف چند هفته تا چند ماه لازم است تا هموگلوبین به سطح نرمال بازگردد.

قرص هماتینیک برای چه سنی است؟

همانطور که اشاره شد، قرص هماتینیک  برای مردان و زنان و برای کودکان بالای 12 سال  قابل مصرف است.

عوارض قرص هماتینیک

همان‌طور که بیشتر مکمل‌های آهن ممکن است مشکلاتی ایجاد کنند، در مصرف هماتینیک نیز موارد زیر ممکن است دیده شود:

• عوارض گوارشی: تهوع، درد شکم، یبوست یا اسهال، نفخ
• تیره یا سیاه شدن رنگ مدفوع (اثر معمول آهن)
• نادر اما جدی: واکنش‌های آلرژیک شدید (ورم، کهیر، تنگی نفس)
• مسمومیت با آهن در مصرف بیش از حد می‌تواند خطرناک باشد (به‌ویژه در کودکان)

شایان به ذکر است که آهن در دوزهای خیلی بالا می‌تواند باعث استفراغ، درد شکم، اسهال خونی، شوک و در موارد شدید آسیب کبدی شود؛ به‌ویژه خطر برای کودکان خردسال.

قرص هماتینیک در چه مواردی منع مصرف دارد؟

قبل از مصرف قرص آهن هماتینیک، باید به نکات زیر توجه کرد:

• افرادی که به ترکیبات این مکمل حساسیت دارند (آهن، ویتامین B12، فولات یا ویتامین C) نباید آن را مصرف کنند.
• برای برخی افراد (مثلا کسانی با بیماری‌هایی مثل هموکروماتوز یا برخی اختلالات ذخیره آهن) ممکن است خطرناک باشد.
• کسانی که از کم‌خونی همولیتیک رنج می‌برند (نوعی کم‌خونی که در آن گلبول‌های قرمز خیلی سریع تخریب می‌شوند) باید احتیاط نمایند.
• مصرف طولانی‌مدت بدون نظارت پزشک ممکن است منجر به انباشت آهن در بدن شود که می‌تواند مشکلاتی ایجاد کند.
• در دوران بارداری و شیردهی حتما باید پزشک را در جریان گذاشت، چون نیاز به آهن افزایش می‌یابد اما تنظیم دوز بسیار حائز اهمیت است.
• در کودکان مصرف مکمل آهن باید با دقت و طبق تجویز پزشک باشد تا از خطر مسمومیت جلوگیری شود.

همچنین‌ پیشنهاد می‌شود مقاله 15 تا از بهترین میوه ‌های خون‌ ساز برای درمان کم‌خونی را نیز مطالعه نمایید.

تداخلات دارویی قرص Hematinic

هماتینیک می‌تواند با برخی داروها تداخل داشته باشد که باید از آن‌ها آگاه بود تا از عوارض جانبی جلوگیری کرد:

• آنتی‌اسیدها و نمک‌های کلسیمی :جذب آهن را کاهش می‌دهند؛ حداقل 2 ساعت فاصله پیشنهاد می‌شود.
• تتراسایکلین‌ها و فلوروکینولون‌ها: همزمانی مصرف می‌تواند جذب آنتی‌بیوتیک را کاهش دهد یا برعکس؛ فاصله زمانی لازم است.
• مهارکننده‌های پمپ پروتون (PPI): کاهش اسیدیته معده ممکن است جذب آهن را پایین بیاورد.
• چای، قهوه، برخی غذاها با تانن :جذب آهن را کم می‌کنند؛ برای جذب بهتر فاصله 1–2 ساعت رعایت شود.

نکات عملی برای نتیجه گیری بهتر

1. در صورتی که دوز باعث عوارض گوارشی می‌شود؛ امتحان کنید دوز را همراه غذا، تقسیم دوز روزانه، یا تعویض فرم (قرص به کپسول یا بالعکس) با پزشک مشورت نمایید.
2. برای افزایش جذب: همراه با منبع ویتامین C (مثلا آب پرتقال) میل کنید، اما از چای/قهوه/لبنیات به صورت همزمان خودداری نمایید.
3. کودکان: مکمل‌های آهن را دور از دسترس کودکان نگهدارید و دوزها را دقیقا طبق دستور پزشک میل کنید؛ مسمومیت خطرناک است.

سخن پایانی

در نهایت، اگر قصد مصرف قرص هماتینیک را دارید، بهتر است ابتدا با یک متخصص مشورن نمایید تا مطمئن شوید به این مکمل نیاز دارید یا خیر. در اصل این قرص جبران کمبود آهن، اسیدفولیک و ویتامین‌های خون‌ساز است. بدن وقتی ذخایر آهنش کم می‌شود، اول خسته می‌شود، بعد تنگی‌نفس و رنگ‌پریدگی و اگر ادامه پیدا کند بر زندگی روزره هم تاثیر می‌گذارد.

سوالات متداول

آیا مصرف قرص هماتینیک در دوران پریودی باعث کاهش ضعف و کم‌خونی ناشی از خونریزی زیاد می‌شود؟

مصرف هماتینیک در دوران پریودی برای افرادی که خونریزی زیاد دارند کاملا منطقی است. وقتی آهن در این چند روز بیشتر از حد معمول دفع می‌شود، بدن برای ساخت هموگلوبین دچار کمبود می‌شود و نتیجه‌اش خستگی، سردرد و بی‌حالی است. هماتینیک می‌تواند این افت را جبران کند.

آیا کپسول هماتینیک باعث چاقی می‌شود؟

هماتینیک به‌طور مستقیم چاق‌کننده نیست. هیچ ماده‌ای در آن وجود ندارد که باعث افزایش ذخیره چربی شود. اما در بعضی افراد، وقتی آهن بدن کم است، انرژی پایین می‌آید و اشتها هم به هم می‌ریزد. بعد از شروع مصرف آهن، سطح انرژی بالا می‌رود و اشتها هم طبیعی می‌شود. همین تغییر ممکن است احساس افزایش اشتها ایجاد کند

هماتینیک بهتر است یا ففول؟

هماتینیک و ففول هر دو مکمل‌های خون‌ساز هستند، اما فرمولشان کمی فرق دارد. ففول معمولا آهن به‌صورت سولفات آهن و ترکیب با فولیک‌اسید و B12 دارد و به‌خاطر آزادسازی تدریجی برای معده ملایم‌تر است. هماتینیک ترکیب کلاسیک آهن همراه با فولیک‌اسید است و برای خیلی از افراد به خوبی جواب می‌دهد. انتخاب بین این دو بیشتر به تحمل معده و میزان کم‌خونی بستگی دارد. همچنین فواید و عوارض مصرف قرص فیفول چیست ؟ را نیز بخوانید.

آیا مصرف قرص هماتینیک می‌تواند ریزش موی ناشی از کمبود آهن را کاهش دهد؟

وقتی ریزش مو ناشی از کمبود آهن باشد، هماتینیک کاملا کمک‌کننده است. فولیک‌اسید و آهن هر دو در رشد فولیکول مو نقش دارند. بدن وقتی ذخیره آهنش پایین می‌آید، اول از جاهایی مثل مو و ناخن کم می‌گذارد. نتیجه‌اش ریزش، نازک شدن تارها و رشد کند است. در صورت کمبود واقعی آهن، معمولا بین 6 تا 12 هفته بعد از مصرف منظم هماتینیک، تغییرات قابل‌توجهی دیده می‌شود.

قیمت قرص هماتینیک چقدر است؟

قیمت کپسول هماتینیک در داروخانه آنلاین آقای دارو بستگی به نوع برند (ایران‌دارو، زهراوی و …) و تعداد کپسول در بسته دارد. برای مشاهده‌ قیمت دقیق و خرید قرص هماتینیک کلیک کنید تا همان‌جا آخرین قیمت و موجودی را ببینید.

منبع: en.wikipedia.org