میوه های خون ساز
آیا همیشه احساس خستگی و بیحالی دارید؟ موقع بلند شدن چشمهایتان سیاهی میرود؟ بهترین میوه های خون ساز را میشناسید؟ ممکن است از علائم کمخونی باشد. در این مقاله از مجله آقای دارو با میوههایی آشنا میشوید که روند خونسازی بدن را تقویت میکنند و بهطور طبیعی سطح آهن شما را بالا میبرند. از سوی دیگر، در این مقاله تنها به بررسی میوه های خون ساز پرداختهایم، نه به منابع حیوانی آهن مثل جگر یا گوشت قرمز تا به خیال راحت با منابع گیاهی آهن، کم خونی خود را درمان کنید.
آشنایی با بهترین میوه های خون ساز
احتمالا شنیدهاید که اگر کمخونی داری، بیشتر میوه بخور. اما کدام میوهها واقعاً به خونسازی در بدن کمک میکنند؟ در ادامه لیستی از میوههای سرشار از آهن را خواهیم گفت که این لیست بر اساس ترکیبات موثر در خونسازی مانند آهن، ویتامین C، اسیدفولیک و مس تهیه شده است تا با مصرف آنها به افزایش سطح آهن بدن کمک کنید.
1. انار پادشاه میوه های خون ساز
انار نهفقط در طب سنتی، بلکه در پزشکی امروزی و مدرن هم بهعنوان میوهای موثر در تقویت گلبولهای قرمز شناخته میشود. ترکیب آنتیاکسیدانهای قوی و ویتامین C، در کنار با مقادیری آهن، این میوه را به یک گزینهی محبوب در درمان طبیعی کمخونی تبدیل نموده است. به علاوه، مصرف آب انار تازه، بهویژه در صبح، بهترین زمان جذب آن است.
2. آلو خشک
یکی از ویژگیهای جذاب آلو خشک این است که هم آهن دارد و هم ویتامین C که جذب آن را بهبود میبخشد. این میوهی خوشطعم، بهویژه برای افرادی که رژیم گیاهخواری دارند، انتخابی عالی به منظور پیشگیری از فقر آهن خواهد بود.
3. انجیر
انجیر یکی از میوههاییست که بدن را نهتنها از نظر آهن، بلکه از نظر مس، فیبر و ویتامینهای گروه B تغذیه میکند. در صورتی که به دنبال گزینهای هستید که هم خونسازی داشته باشد و هم یبوست ناشی از کمخونی را کاهش دهد، انجیر بهترین انتخاب برای شماست.
4. توت خشک
شاید ظاهر کوچک و سادهاش نشان ندهد اما توت خشک یکی از غنیترین منابع گیاهی آهن به شمار میرود. از سوی دیگر، این میوه حاوی مقادیر خوبی از اسیدفولیک است که به منظور ساخت گلبول قرمز ضروری است. یک مشت توت خشک در طول روز میتواند تفاوت چشمگیری در درمان کم خونی ایجاد کند.
5. کشمش
کشمش را میتوان بمب آهن گیاهی محسوب کرد. در کنار آهن، پتاسیم و ویتامینهای گروه B نیز در آن به چشم میخورند. مصرف روزانه یک مشت کشمش، بهویژه همراه با صبحانه یا بهعنوان اسنک بین وعدهها، بسیار نتیجهبخش خواهد بود.

6. پرتقال
پرتقال به تنهایی آهن زیادی ندارد، اما یک قهرمان پنهان در فرآیند خونسازی محسوب میشود. ویتامین C فراوان آن کمک میکند بدن آهن موجود در غذاها را بهتر جذب نماید. پس حتماً وعدههای آهندار را با پرتقال یا آب پرتقال کامل نمایید.
7. انگور قرمز
انگور قرمز اگرچه بهاندازه کشمش غلیظ نبوده، اما در راستای خاصیت آنتیاکسیدانی و مقادیر بالای آهن، به بهبود گردش خون و تقویت بدن کمک میکند. مصرف آب انگور تازه نیز به عنوان نوشیدنی تقویتکننده خون پیشنهاد میشود.
8. سیب
شاید سیب در مقایسه با دیگر میوههای آهندار چندانی نداشته باشد، اما حضور ترکیبات آنتیاکسیدانی و خاصیت پاککنندگی آن از بدن، کمک کرده آهن و مواد مغذی جذب بهتری داشته باشند. ترکیب سیب با منابع آهندار نظیر توت یا آلو گزینهای هوشمندانه است.
9. کیوی
کیوی یکی از میوههایی بوده که تقریباً دو برابر پرتقال در خود ویتامین C جای داده است. این ویژگی سبب میشود مصرف کیوی همراه با وعدههای آهندار، به جذب بهتر آهن کمک نماید و فرایند خونسازی در بدن را سرعت ببخشد.
10. زردآلو خشک
زردآلو خشک، میوهای دیگر از خانوادهی خشکبار که آهن بالایی داشته و به افزایش انرژی روزانه کمک میکند. کسانی که به ضعف و بیحالی ناشی از کمخونی مبتلا هستند، میتوانند این میوه را به رژیم غذایی خود اضافه نمایند.
همچنین پیشنهاد میشود مقاله بهترین روشهای درمان کم خونی شدید در بانوان را نیز مطالعه نمایید.
مقایسه میوههای موثر در درمان کم خونی
نام میوه | مقدار آهن در 100 گرم (mg) | مقدار ویتامین C در 100 گرم (mg) | نقش در خونسازی |
---|---|---|---|
انار | 0.3 | 10 | افزایش هموگلوبین و بهبود گردش خون |
توت خشک | 1.8 | 1 | غنی از آهن گیاهی و اسیدفولیک |
آلو خشک | 3.5 | 4.1 | کمک به جذب آهن و تنظیم گوارش |
انجیر خشک | 2 | 2 | آهن و فیبر بالا، مناسب برای کمخونی |
کشمش | 1.9 | 2.3 | انرژیزا و مؤثر در افزایش گلبول قرمز |
انگور قرمز | 0.4 | 10 | آنتیاکسیدان بالا و کمک به خونسازی |
پرتقال | 0.1 | 50 | افزایش جذب آهن غذاها |
سیب | 0.2 | 4.6 | ملایم ولی مفید در رژیم کمخونی |
زردآلو خشک | 2.7 | 10 | منبع آهن غلیظ و مناسب برای ضعف جسمانی |
کیوی | 0.3 | 90 | تقویت جذب آهن بهدلیل ویتامین C بالا |
دیگر میوههای موثر در خونسازی
این میوههای آهندار کمتر شناخته شده هستند، در حالیکه تحقیقات تغذیهای نشان میدهند آنها میتوانند اثرات چشمگیری در بهبود کمخونی داشته باشند:
1. شاهتوت
شاهتوت از نظر تغذیهای یک ابرمیوه محسوب میشود. آنتیاکسیدانهای قوی، آهن، ویتامین C و فلاونوئیدهایی مثل آنتوسیانین، این میوه را به منظور تقویت گلبولهای قرمز و کاهش خستگی مناسب میسازد.
2. هلو
هلو یکی از میوههایی است که در فصل تابستان به وفور یافت میشود و بهطور طبیعی مقدار مناسبی آهن و فیبر را در خود جای داده است. این فیبر به سلامت دستگاه گوارش و جذب بهتر مواد معدنی کمک بسزایی میکند.
3. انبه
اگرچه انبه بهطور مستقیم حاوی آهن زیادی نبوده، اما در راستای دارا بودن مقادیر بالای ویتامین C، به جذب بهتر آهن موجود در غذاهای دیگر کمک میکند. به علاوه اسیدفولیک موجود در انبه، در ساخت سلولهای خونی جدید نقش چشمگیری دارد.
4. خرما
خرما منبع غنی از آهن، مس و قندهای ساده محسوب میشود. ترکیب آهن و مس، فرایند ساخت هموگلوبین را بهبود میبخشد. مصرف روزانه 2 تا 3 عدد خرما همراه با آب ولرم یا شیر میتواند سطح انرژی و آهن بدن را تا حد زیادی بالا ببرد.
5. خرمالو
خرمالو نیز سرشار از آهن و ویتامین C است. از آنجایی که این دو ماده به منظور جذب و تولید گلبولهای قرمز حیاتیاند، مصرف این میوه در فصل پاییز برای کسانی که کمخونی فصلی دارند بسیار مفید خواهد بود.

اسموتیها و نوشیدنیهای سرشار از آهن
اضافه کردن نوشیدنیهای طبیعی و اسموتیهای ترکیبی به رژیم غذایی، میتواند اثر میوه های خون ساز را دو چندان کند. بسیاری از افراد موافقاند بهجای مصرف میوه بهصورت خام، از نوشیدنیهای خونساز استفاده نمایند که هم خوشطعماند و هم جذب راحتی دارند. همچنین برای کودکان و سالمندان نیز دلپذیرتر است.
پرتقال+اسموتی انار + چغندر
انار و چغندر هردو غنی از آهناند، و پرتقال با ویتامین C خود جذب آنها را تقویت میکند.
مواد لازم:
- ½ لیوان دانه انار
- آب یک عدد پرتقال تازه
- ½ عدد چغندر پختهشده
- یک قاشق چایخوری عسل
روش تهیه:
همه مواد را با هم در مخلوطکن بریزید تا یک اسموتی صورتیرنگ و انرژیزا بهدست آید.
شیر خرما با دارچین
این نوشیدنی در طب سنتی ایرانی یک تقویتکننده خون کامل محسوب میشود.
مواد لازم:
- 3 عدد خرما
- یک لیوان شیر
روش تهیه:
سه عدد خرما را داخل یک لیوان شیر گرم بگذارید. میتوانید کمی دارچین به آن اضافه کنید و قبل از خواب یا صبح ناشتا مصرف نمایید.
دمنوش گلمحمدی و دارچین
گلمحمدی به پاکسازی خون و تقویت روحیه کمک میکند. دارچین هم جریان خون را افزایش میدهد و خاصیت ضدالتهابی دارد.
مواد لازم:
- یک لیوان آب جوش
- یک عدد چوب دارچین
- گلمحمدی خشک (1 قاشق غذاخوری)
روش تهیه:
گلمحمدی و دارچین را ده دقیقه در آب داغ دم کرده، سپس میل کنید.
میوههای حاوی آهن برای گروههای خاص
مصرف برخی از مواد غذایی سرشار از آهن مثل میوه های خون ساز میتواند به بهبود علائم کم خونی کمک کند:
کودکان بالای دو سال
- توصیه میشود برای کودکان از ترکیب اسموتی استفاده شود.
- توت خشک، سیب رندهشده، کشمش، آب انار رقیقشده انتخابهای مناسبی هستند.
- از مصرف میوههای خشک و سفت (مثل خرما کامل) برای کودکان زیر 3 سال خودداری نمایید؛ چرا که خطر خفگی وجود داد.
بانوان باردار
- از مصرف زیاد خرمالو یا میوههای قابض در سهماهه سوم خودداری نمایید.
- آب پرتقال طبیعی همراه با وعدههای اصلی به منظور جذب بهتر آهن توصیه میشود.
- زنان باردار توصیه میشود هروز از میوههایی استفاده نمایند که هم آهن دارند مثل کشمش، آلو، خرما هم اسیدفولیک نظیر انبه و توت.
افراد گیاهخوار
- این افراد باید تمرکز ویژهای بر منابع آهن غیرهم (گیاهی) داشته باشند.
- مصرف دمنوشهایی نظیر نعناع یا دارچین بین وعدهها نیز کمککننده است.
- مصرف همزمان میوههای آهندار (مثل کشمش و آلو خشک) با منابع ویتامین C (مثل کیوی و پرتقال) به منظور افزایش جذب بسیار ضروری است.
بهترین زمان مصرف میوههای مفید برای خونسازی
زمان مصرف | چرا مفید است؟ | توصیه |
---|---|---|
صبح ناشتا | معده خالی جذب آهن را افزایش میدهد | یک لیوان آب انار یا چند عدد توت خشک با آب گرم |
بین وعدههای غذایی | سطح جذب در این زمان بالا است و با وعدههای سنگین تداخل ندارد | سیب یا کشمش به عنوان اسنک |
همراه وعده ناهار | اگر وعده حاوی آهن است، ویتامین C میوه کمککننده است | پرتقال یا کیوی |
قبل خواب (در صورت نداشتن معده حساس) | جذب آرام مواد مغذی در طول شب | شیر خرما یا دمنوش |
سخن پایانی
در نهایت، باید گفت که میوه های خون ساز منابع بسیار مفیدی از موادغذایی آهندار هستند اما به عنوان یک مشاورهی پزشکی باید گفت که این منابع جایگزین داروها نمیشوند؛ در نتیجه همواره برای بهرهمندی از آنها باید با پزشک متخصص مشورت نمود.
همچنین به شما گفتیم که چه زمانی و چطور این میوه های خون ساز را مصرف کنید، چه میزان از هریک برای بدن کافی خواهد بود، برای گروههای خاص مثل کودکان، بانوان باردار یا گیاهخوارها چه نوع میوههایی مناسبتر است و حتی نوشیدنیها و اسموتیهایی معرفی کردیم که خونسازی را چندبرابر میکنند.
درصورتی که بهدنبال مکملهای آهن، شربتهای خونساز یا مشاوره در مورد کمخونی هستید، میتوانید همین حالا با مشاوران داروخانه ما در تماس باشید یا از محصولات ویژهی بخش مکملهای خونساز دیدن کنید. همچنین ففول ویتامینز را نیز ببینید.

سوالات پرتکرار درباره میوههای سرشار از آهن
بهترین میوه برای درمان کمخونی چیست؟
انار به عنولن یکی از بهترین میوهها برای بهبود کمخونی شناخته میشود؛ چراکه ترکیبی از آهن، ویتامین C و آنتیاکسیدانها را در خود جای داده و منجر به افزایش تولید گلبول قرمز میشود.
آیا میوههای خشک بهتر از تازه هستند؟
برخی میوههای خشک مثل آلو، انجیر و زردآلو نسبت به نوع تازهشان، آهن بیشتری اما در حجم کمتر دارند. اما میوه تازه در اغلب موارد ویتامین C بیشتری دارد و هر دو مکمل هم هستند.
آیا میوهها جایگزین قرص آهن میشوند؟
خیر. میوهها نقش مکمل را دارند و میتوانند در موارد کمخونی خفیف نتیجه بخش باشند، اما در موارد کمخونی شدید باید طبق نظر پزشک، از مکمل آهن استفاده گردد.
چه زمانی بهترین زمان مصرف میوه خونساز است؟
صبحها با معده نیمهخالی و یا همراه با وعدههای اصلی. مصرف همزمان میوههای حاوی ویتامین C با منابع آهن جذب را بالا میبرد.
آیا کودکان هم میتوانند از این میوهها استفاده کنند؟
بله، بسیاری از این میوهها نظیر سیب، کشمش، انار و توت خشک برای کودکان مفید هستند؛ البته باید با در نظر داشتن سن و توان گوارشی کودک مصرف گردد.
(0) دیدگاه