آنژین صدری؛ درد قفسه سینه‌ای که قلب با آن هشدار می‌دهد

آنژین صدری؛ درد قفسه سینه‌ای که قلب با آن هشدار می‌دهد

آنژین صدری (Angina) حالتی است که در آن عضله قلب به‌طور موقت اکسیژن کافی دریافت نکرده و این کمبود به طور معمول موجب بروز درد، فشار یا ناراحتی در قفسه سینه می‌شود.

این وضعیت اغلب به دلیل تنگ شدن عروق کرونر و کاهش جریان خون به قلب ایجاد می‌شود، به‌ویژه هنگام فعالیت یا استرس. آنژین صدری یک هشدار مهم قلبی بوده که با تشخیص به‌موقع و درمان مناسب می‌توان از پیشرفت آن به مشکلات جدی‌تر جلوگیری نمود.

آنژین صدری چیست و چرا رخ می‌دهد؟

برای اینکه این بیماری را بهتر درک کنید، تصور کنید شلنگ آبی را که جریان آب در آن برقرار است، ناگهان با پا فشار دهید. جریان آب قطع نمی‌شود، اما فشار آن به شدت افت می‌کند.

آنژین صدری هم همان لحظه‌ای است که رگ‌های خونی تغذیه‌کننده قلب (عروق کرونر) به دلیل تنگی یا گرفتگی، نمی‌توانند خون غنی از اکسیژن را به ماهیچه قلب برسانند.

این وضعیت که در پزشکی به آن ایسکمی قلب هم می‌گویند، اغلب زمانی رخ می‌دهد که تقاضای قلب برای اکسیژن بالا می‌رود مثلا هنگام دویدن یا عصبانیت اما عرضه خون محدود است.

نتیجه این عدم تعادل، دردی است که ما آن را به نام آنژین صدری می‌شناسیم. نکته مهم اینجاست که این درد همواره در سینه نیست؛ گاهی فک، شانه چپ، بازوها یا حتی پشت را درگیر می‌سازد.

انواع اصلی آنژین که باید بشناسید

تشخیص نوع درد، اولین قدم برای درمان است. پزشکان این عارضه را به چند دسته تقسیم می‌کنند:

• آنژین پایدار (Stable Angina): رایج‌ترین نوع است. الگوی مشخصی دارد؛ مثلاً می‌دانید که اگر سریع راه بروید درد می‌گیرد و با استراحت یا مصرف نیتروگلیسرین آرام می‌شود.
• آنژین ناپایدار (Unstable Angina): خطرناک و غیرقابل پیش‌بینی است. حتی در حالت استراحت یا خواب سراغتان می‌آید و به داروهای معمولی پاسخ نمی‌دهد. این نوع، پیش‌درآمدی جدی برای سکته قلبی است.
  • آنژین پرینزمتال (Variant Angina): نادر است و معمولاً شب‌ها رخ می‌دهد. دلیل آن گرفتگی لحظه‌ای (اسپاسم) عروق است، نه مسدود شدن دائمی با پلاک.
• آنژین میکروواسکولار: در زنان شایع‌تر است و مربوط به تنگی رگ‌های بسیار ریز قلب می‌شود که در عکس‌برداری‌های معمولی دیده نمی‌شوند.

نکته مهم: تفاوت اصلی بین آنژین صدری و حمله قلبی در این است که در آنژین، جریان خون کاهش می‌یابد اما قطع نمی‌شود و عضله قلب نمی‌میرد. اما در حمله قلبی، جریان خون کاملاً مسدود شده و بافت قلب آسیب دائمی می‌بیند.

نشانه‌ها و علائم ایسکمی قلب

درد همواره آن چیزی نیست که در فیلم‌ها می‌بینید مثل گرفتن دست روی سینه و افتادن. تجربه بیماران بسیار متفاوت است. برخی آن را مثل سو هاضمه شدید و برخی مثل فشار گیره توصیف می‌کنند. برای خرید کپسول فسفاتیدیل سرین پلاس یوروویتال کلیک کنید.

تفاوت علائم آنژین صدری در مردان و زنان

یکی از مباحث مهم در حوزه قلب و عروق، تفاوت جنسیتی در بروز علائم است. زنان ممکن است درد شدید قفسه سینه را تجربه نکنند و در عوض با علائم گمراه‌کننده‌ای روبرو شوند:

• درد در فک یا گردن
• تهوع و استفراغ ناگهانی
• خستگی شدید و بی‌دلیل
• تنگی نفس بدون درد سینه

علائم آنژین پایدار و ناپایدار

چه چیزی باعث گرفتگی عروق کرونر می‌شود؟

علت اصلی آنژین صدری در بیشتر موارد، بیماری آترواسکلروز یا تصلب شرایین است. رسوب چربی‌ها، کلسترول و سایر مواد در دیواره داخلی رگ‌ها پلاک‌هایی تشکیل می‌دهند که مسیر عبور خون را سخت و باریک می‌کنند. اما بیش از مکانیسم فیزیکی، محرک‌هایی وجود دارند که این درد را فعال می‌کنند:

• استرس هیجانی شدید: خشم یا غم ناگهانی باعث ترشح هورمون‌هایی می‌شود که ضربان قلب را بالا برده و رگ‌ها را تنگ می‌کنند.
• وعده‌های غذایی سنگین: هضم غذای سنگین خون زیادی را به سمت معده می‌کشد و سهم خون قلب را کم می‌کند.
• هوای سرد: سرما موجب انقباض عروق محیطی می‌شود و فشار خون را بالا می‌برد؛ در نتیجه قلب باید سخت‌تر به کار خود ادامه دهد.

چگونه پزشک این عارضه را تشخیص می‌دهد؟

زمانی با شکایت از درد سینه به پزشک مراجعه می‌کنید، او باید مطمئن شود که آیا با آنژین صدری روبروست یا مشکلات گوارشی و عضلانی. روش‌های تشخیصی متفاوتی وجود دارد:

• تست ورزش: بررسی عملکرد قلب زیر فشار فعالیت فیزیکی.
• اکوکاردیوگرافی: استفاده از امواج صوتی برای دیدن نحوه پمپاژ قلب.
• نوار قلب (ECG): ثبت فعالیت الکتریکی قلب برای دیدن نشانه‌های ایسکمی.
• سی‌تی اسکن قلب: روشی غیرتهاجمی برای بررسی میزان کلسیم رسوب نموده در عروق.
• آنژیوگرافی کرونر: دقیق‌ترین روش که با تزریق ماده حاجب، محل دقیق گرفتگی رگ‌ها را نشان می‌دهد.

جدیدترین روش‌های درمان و مدیریت ایسکمی قلب

درمان آنژین صدری براساس دو اصل است: کاهش نیاز قلب به اکسیژن و افزایش خون‌رسانی به آن. این کار از راه ترکیبی از دارو، تغییر سبک زندگی و در موارد شدید، جراحی انجام می‌گیرد.

دارودرمانی آنژین صدری

پزشکان اغلب از داروهای رقیق‌کننده خون (مثل آسپرین)، داروهای کاهنده کلسترول (استاتین‌ها) و گشادکننده‌های عروق استفاده می‌نمایند. نیتروگلیسرین معروف‌ترین داروی این بیماری است که با باز کردن سریع رگ‌ها، درد را ساکت می‌کند. برای خرید سافت ژل لیکوئید کلسیم یوروویتال کلیک کنید.

اقدامات مداخله‌ای (اینترونشنال)

در صورتی که داروها کافی نباشند، گزینه‌های دیگری نیز وجود دارد:

• آنژیوپلاستی و استنت‌گذاری: باز کردن رگ مسدود شده با بالن و قرار دادن فنر (استنت) برای باز نگه داشتن آن.
• جراحی بای‌پس قلب (CABG): ایجاد یک مسیر جدید برای خون‌رسانی با استفاده از رگ‌های سالم دیگر قسمت‌های بدن.

چه زمانی با اورژانس تماس بگیریم؟

تشخیص مرز بین یک حمله آنژین معمولی و سکته قلبی بسیار مهم است. اگر این علائم را دارید با اورژانس تماس بگیرید:

• درد قفسه سینه بیش از 5 دقیقه طول کشید.
• با استراحت و مصرف اولین دوز نیتروگلیسرین (در صورت تجویز پزشک) بهبود نیافت.
• درد با تنگی نفس شدید، عرق سرد و سرگیجه همراه شد.

بلافاصله با اورژانس تماس بگیرید. رانندگی به سمت بیمارستان در این شرایط بزرگترین اشتباه است.

سخن پایانی

در نهایت، دیدیم که آنژین صدری در بسیاری از موارد قابل پیشگیری و کنترل است. اگر امروز با خواندن این مقاله از آقای دارو، متوجه شدید که دردهای مبهم اخیرتان ممکن است آنژین صدری باشد، همین حالا برای ویزیت متخصص وقت بگیرید.

تشخیص به موقع آنژین صدری یعنی خریدن زمان، یعنی شانس دوباره برای زندگ. آنژین صدری را جدی بگیرید و‌ سلامت خود را به خطر نیندازید.

سوالات متداول

آیا آنژین صدری همان سکته قلبی است؟

آنژین صدری به معنای کاهش موقت خون‌رسانی به عضله قلب است، نه مرگ بافت قلب. در سکته قلبی، جریان خون به‌طور کامل قطع شده و آسیب دائمی ایجاد می‌گردد. با این وجود، آنژین صدری می‌تواند هشدار جدی برای احتمال سکته در آینده باشد و نباید نادیده گرفته شود.

آیا آنژین صدری همیشه با درد شدید قفسه سینه همراه است؟

خیر، آنژین صدری همواره به شکل درد واضح ظاهر نمی‌شود و گاهی فقط به‌صورت فشار، سنگینی یا ناراحتی مبهم حس می‌شود. در برخی افراد، نشانه‌ها می‌توانند به شکل تنگی نفس، خستگی ناگهانی یا تهوع بروز کنند. همین تفاوت علائم موجب می‌شود تشخیص آن گاهی به تاخیر بیفتد.

آیا آنژین صدری با دارو به‌طور کامل درمان می‌شود؟

داروها در آنژین صدری بیشتر نقش کنترل علائم و کاهش خطر عوارض را دارند، نه درمان ریشه‌ای قطعی. در صورتی که عامل زمینه‌ای مثل تنگی عروق اصلاح نشود، علائم ممکن است بازگردند. ترکیب دارودرمانی با اصلاح سبک زندگی، بهترین نتیجه را ایجاد می‌نماید.

چه زمانی درد ناشی از آنژین صدری خطرناک تلقی می‌شود؟

در صورتی که درد در حالت استراحت ایجاد شود، طولانی‌تر از قبل باشد یا به داروی معمول پاسخ ندهد، وضعیت می‌تواند خطرناک باشد. همراهی درد با تعریق سرد، تنگی نفس یا سرگیجه اهمیت آن را بیشتر می‌کند. در این شرایط، مراجعه فوری به اورژانس ضروری است.

آیا آنژین صدری با تغییر سبک زندگی قابل کنترل است؟

بله، در بسیاری از افراد تغییر سبک زندگی نقش تعیین‌کننده‌ای در کنترل آنژین صدری دارد. کاهش استرس، تغذیه سالم، فعالیت بدنی منظم و ترک سیگار فشار روی قلب را کمتر می‌کند. این تغییرات حتی می‌توانند شدت و دفعات حملات را به‌طور محسوسی کاهش دهند.

منبع: mayoclinic